روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان
آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که نقاشیهای کودکتان دارای معنی و مفهوم مشخصی است؟ آیا می‌دانید چگونه می‌توانید با کمک نقاشی‌ها از روحیه و احساسات فرزند خود باخبر شوید؟ نقاشی کشیدن کودک معمولا از هجده‌ماهگی شروع می‌شود. کودکان با کشیدن خطوطی که تصادفی به‌نظر می‌رسند، آثاری خلق میکنند که می‌تواند محصول افکار و ایده‌هایشان باشد. باید بدانید که نقاشی‌کشیدن کودک در سنین پایین می‌تواند در فعال‌کردن قوه تخیل او تاثیر زیادی داشته‌باشد. در واقع این نقاشی‌ها هم برای رشد استعدادها و توانایی‌های کودکان مفید است و هم راهی برای ابراز احساسات آنها به شمار می‌رود. در این مطلب درباره روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
نقاشی کودکان از دیدگاه روانشناسان
تحقیقات زیادی در زمینه تفسیر نقاشی کودکان انجام شده است. روانشناسان معتقدند که کودکان در سال‌های اول زندگی از احساسات درونی خود به‌خوبی آگاه نیستند و نمی‌توانند آنها را بهطور واضح به زبان بیاورند، بنابراین نقاشی یکی از راه‌های مناسب برای درک لایه‌های زیرین ذهن کودکان است. می‌توان گفت که کودکان از تجربه‌ها و احساسات خود استفاده میکنند تا تصاویری خلق کنند که این تصاویر رابطه آنها با دنیای پیرامون را شرح می‌دهد. شاید برایتان عجیب باشد اما نقاشی کودکان می‌تواند به ما کمک کند تا با احساسات آنها آشنا شویم و روحیات کودکمان را بهتر بشناسیم.
روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان به مطالعه رابطه رنگ با رفتار و احساسات کودکان می‌پردازد. در واقع در نقاشی بچه‌ها رنگ‌ها می‌توانند نقش مهمی در بیان احساس آنها داشته‌باشند و استفاده از هر رنگ می‌تواند نشان‌گر نوعی احساس خاص یا حالت روحی به‌خصوصی در آنان باشد. ممکن است برایتان جالب باشد که روانشناسان کودک با کمک نقاشی کودکان می‌توانند بخشی از مشکلات یا اختلالات کودک را تشخیص دهند، زیرا نقاشی کودک نشان‌دهنده احساس او نسبت به خانواده، دوستان و نیز میزان علاقه وی نسبت به خودش است.
عوامل کلیدی در تفسیر نقاشی کودکان
نقاشی کودک می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد ترس‌ها، امیدها، رویاها و شادی‌های کودک به ما بدهد. ما می‌توانیم با تفسیر نقاشی کودک رابطه او با جهان را بهتر درک کنیم. عواملی که در تفسیر نقاشی کودک اهمیت دارند عبارت‌اند از:
۱. محتوای نقاشی: محتوایی که کودک می‌کشد بر اساس تجربه‌ها و احساسات او از دنیای اطراف شکل می‌گیرد. بنابراین تفسیر محتوای نقاشی کودک می‌تواند در تحلیل شخصیت کودک، تصور او از خانواده و دیگران و نیز تصور او از طبیعت به روانشناسان کمک کند.
۲. رنگ‌ها: یکی از مهم‌ترین مواردی که در روانشناسی نقاشی کودکان باید در نظر داشته‌باشیم، نوع رنگهایی است که کودک به کار میبرد. معمولا هر رنگ با احساس خاصی مرتبط است که به ما کمک میکند احساسات درونی کودک را بهتر بشناسیم.
۳. شکل‌ها: توجه به شکل‌هایی که کودک در نقاشیهای خود استفاده میکند، در تفسیر نقاشی موثر است. برای مثال خطوط شکسته می‌تواند با خشم و احساسات منفی مرتبط باشد. خطوط عمودی احتمالا نشان‌دهنده قدرت و اعتمادبهنفس و خطوط موازی ممکن است با آرامش و ثبات مرتبط باشند.
نقاشی های کودک چه احساساتی را نشان می‌دهد؟
گفتیم که روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان اهمیت زیادی دارد، زیرا به کمک آن می‌توانیم کودک خود را بهتر درک کنیم و احساسات و افکار او را بهتر بشناسیم. در ادامه به احساساتی اشاره می‌کنیم که ممکن است از طریق تفسیر نقاشی کودک آشکار شوند.
- شادی: کودکان شاد معمولا در نقاشیهای خود از رنگهای روشن و شاد استفاده میکنند. همچنین شکل‌هایی از حیوانات، خوراکی‌ها، بازی‌ها و اشخاص مورد علاقه خود را رسم میکنند.
- غم و ناراحتی: اگر کودک در درون خود احساس ناراحتی و غم داشته باشد، معمولا در نقاشیهای خود از رنگهای تیره‌تر استفاده میکند. همچنین ممکن است شکل‌های خشن‌تری را رسم کند که نشان‌دهنده درگیری ذهنی او باشند.
- اعتمادبهنفس: کودکانی که اعتمادبهنفس دارند، معمولا رنگهای شاد را در نقاشیهای خود به‌کار می‌برند. همچنین آنها از شکل‌هایی استفاده میکنند که احساس موفقیت و پیروزی را نشان میدهند.
- ترس و وحشت: کودکانی که از ترس و اضطراب رنج می‌برند معمولا نقاشی‌هایی با رنگهای تیره می‌کشند و از شکل‌هایی استفاده میکنند که ناامیدی و ترس آنها را نشان می‌دهد.
- خلاقیت: کودکان خلاق که قوه تخیل قدرتمندی دارند، معمولا در نقاشیهای خود شکل‌های جدید، خلاقانه و عجیب‌وغریب رسم میکنند.
هر رنگ در نقاشی کودک به چه معناست؟
یکی از مهم‌ترین قدم‌های روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان این است که با دقت بالا نقاشی کودک را زیر نظر بگیریم و توجه کنیم که کودک در نقاشیهای خود معمولا از چه رنگهایی استفاده میکند. البته باید بدانید که تفسیر نقاشی راه کاملی برای شناخت دقیق کودک نیست، بلکه شما باید برای آگاهی بیشتر از احساسات و افکار درونی فرزندتان با یک روانشناس مجرب مشورت کنید. در ادامه مهم‌ترین رنگهایی را بررسی می‌کنیم که ممکن است کودک شما در نقاشیهای خود استفاده کند.
رنگ آبی
استفاده از رنگ آبی در نقاشی معمولا با احساس آرامش همراه است. این رنگ می‌تواند نشان‌دهنده اعتمادبهنفس و آرامش درونی باشد. رنگ آبی می‌تواند حس خلاقیت را نیز در کودکان بیدار کند. این رنگ در نقاشی معمولا با کشیدن تصاویری از آسمان، آب و رودخانه نشان داده می‌شود.
رنگ قرمز
قرمز یک رنگ شدید و شگفت‌انگیز در نقاشی کودکان است که در بسیاری از مواقع با شور و هیجان مرتبط است. اگر کودک بهطور متوسط از رنگ قرمز استفاده کند می‌توانید او را یک کودک بانشاط و پرانرژی بدانید. از طرفی اگر کودک شما بیش‌ازحد رنگ قرمز را در نقاشی خود به کار میبرد، ممکن است عصبی باشد یا از خشم سرکوب‌شده رنج ببرد.
رنگ سبز
در روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان می‌توان رنگ سبز را رنگی آرامش‌بخش و صلح‌آمیز دانست. همچنین استفاده از رنگ سبز می‌تواند نشان‌دهنده امید و رضایت کودک باشد. این رنگ معمولا در نقاشی طبیعت و درختان خود را نشان می‌دهد. رنگ سبز می‌تواند نشان‌دهنده تمایل کودک به دوست‌داشته‌شدن باشد. همچنین می‌تواند نشان دهد که کودک دوست دارد مورد توجه قرار بگیرد. البته دقت کنید که استفاده بیش‌ازحد از رنگ سبز ممکن است به‌دلیل اختلال اضطراب جدایی یا وابستگی زیاد باشد.
رنگ زرد
زرد را می‌توان یک رنگ شادی‌بخش و پرانرژی در نقاشی کودک دانست. این رنگ معمولا با خورشید و فصل بهار در نقاشیهای کودک خود را نشان می‌دهد. حس شادی، پویایی و علاقه به معاشرت از مهم‌ترین احساساتی هستند که کودک آنها را با رنگ زرد در نقاشی نشان می‌دهد.
رنگ نارنجی
این رنگ در نقاشی نشان‌دهنده لذت و فعالیت است. نارنجی تمایل به پیشرفت کودک را نشان می‌دهد، همچنین بیان میکند که کودک به ارتباط با دیگران علاقه دارد. البته در بعضی از مواقع استفاده بیش‌ازحد از رنگ نارنجی ممکن است نشان‌دهنده تمایل به پرخاشگری باشد.
رنگ صورتی
صورتی به‌عنوان رنگی نرم و زیبا در نقاشی کودکان استفاده می‌شود. این رنگ در بسیاری از موارد با مفهوم مادری، عشق و زنانگی مرتبط است و می‌تواند حس لطافت و امنیت را نشان دهد. این رنگ همچنین نشان‌دهنده آرامش درونی و تعادل احساسات کودک است. البته پسران نیز از رنگ صورتی استفاده میکنند. بسیاری از کودکانی که به دنیای خیالی و رویابافی علاقه دارند، در نقاشی خود از این رنگ استفاده میکنند. باید بدانید که استفاده بیش‌ازحد از این رنگ نشان می‌دهد که کودک به فرار از واقعیت نیاز دارد.
رنگ بنفش
استفاده از رنگ بنفش به محتوای نقاشی و سن کودک بستگی دارد. در کودکان کوچک‌تر این رنگ می‌تواند نشان‌دهنده خلاقیت و ذوق هنری کودک باشد. در سنین بالاتر رنگ بنفش معمولا به ارتباطات عاطفی و وابستگی‌های کودک اشاره دارد. اگر کودکی در نقاشیهای خود از رنگ بنفش به میزان بسیار زیادی استفاده کند، می‌تواند نشان‌دهنده نارضایتی و بی‌قراری او باشد یا اینکه نشان می‌دهد که کودک در درون خود نوعی فشار را تحمل میکند.
رنگ مشکی
یکی از رنگهایی که در روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودکان مورد توجه قرار می‌گیرد، رنگ مشکی است. این رنگ معمولا نشان‌دهنده اضطراب، ترس، غم و ناامیدی در کودک است. البته بعضی از روانشناسان عقیده دارند که رنگهای تیره مانند مشکی که به میزان مناسب در نقاشی استفاده می‌شوند نشان‌دهنده عزت نفس و اعتمادبهنفس کودک هستند. توجه داشته باشید که بسیاری از روانشناسان درباره استفاده بیش‌ازحد از رنگ مشکی در نقاشی هشدار داده‌اند.
رنگ سفید
رنگ سفید یکی از رنگهای خنثی است که معمولا زمینه نقاشی را تشکیل می‌دهد. استفاده از این رنگ در حد متناسب، می‌تواند نشان‌دهنده معصومیت و احساس صفا و آرامش کودک باشد. البته حضور چشمگیر این رنگ در نقاشی می‌تواند نشان‌دهنده خلاء عاطفی کودک و ناتوانی او در بیان احساسات باشد.
این مطلب را هم بخوانید: بازی درمانی چیست؟
سخن پایانی
نقاشی یکی از راه‌هایی است که می‌توانیم عواطف، ایده‌ها و احساسات کودک خود را درک کنیم. یکی از راه‌های درک بهتر آنها این است که از کودک خود بخواهیم نقاشی‌هایش را برای ما توضیح دهد تا بتوانیم اطلاعات بهتری از احساس درونی فرزندمان به دست آوریم. باید بگوییم که برای نتیجه بهتر، پیشنهاد می‌کنیم از یک روانشناس کودک خوب کمک بگیرید. در این مطلب سعی کردیم روانشناسی رنگ ها در نقاشی کودک را بررسی کنیم. اکنون به نقاشی فرزندتان نگاه کنید، کودک شما از چه رنگهایی بیشتر استفاده میکند؟ شما چه برداشتی از نقاشیهای او دارید؟ نظرات و سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید