عوامل افسردگی در نوجوانان و شیوه برخورد والدین
درک افسردگی نوجوانان
سال‌های نوجوانی برای نوجوانان و خانواده آنها بسیار‌سخت است و افسردگی بیشتر از آنچه که بسیاری از ما تصور‌می‌کنیم، نوجوانان را تحت تاثیر قرار‌‌‌می‌دهد. درواقع، تخمین زده می‌شود که از هر پنج نوجوان، یک نفر در دوران نوجوانی خود از افسردگی رنج می‌برد. با این حال، در حالی که افسردگی قابل درمان است، بیشتر نوجوانان افسرده هرگز درمانی دریافت نمی‌کنند.
افسردگی نوجوانان چیزی فراتر از بدخلقی است. افسردگی یک مشکل جدی درباره سلامت نوجوانان است که بر همه جنبه‌های زندگی آنان تاثیر می‌گذارد. عشق، راهنمایی و حمایت والدین می‌تواند به نوجوان در غلبه بر افسردگی و بازگرداندن زندگی وی به مسیر درست بسیار کمک کند. در این مطلب عوامل افسردگی در نوجوانان و روش‌های موثر رفتار والدین را بررسی می‌کنیم.
آیا نوجوان من افسرده است؟
در حالی که دارا بودن خلقوخوی منفی در طول سال‌های نوجوانی دور ازانتظار نیست، افسردگی کاملا متفاوت است. نشانه‌های منفی افسردگی نوجوانان بسیار فراتر از غم و ناراحتی عادی و روزمره است. افسردگی می‌تواند جوهره شخصیت نوجوان را از تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد حس غمگینی، ناامیدی یا خشم در وی شود. بسیاری از رفتارهای سرکش یا نگرش‌های ناسالم در نوجوانان می‌تواند نشانه افسردگی باشد. در ادامه برخی از نشانه‌های افسردگی در نوجوانان آمده است:
خلقوخوی منفی
گریه مکرر به‌دلیل احساس ناامیدی شدید، از علائم رایج افسردگی است. با این حال، نوجوانان مبتلا به افسردگی ممکن است لزوماً غمگین به نظر نرسند. در عوض تحریک‌پذیری، عصبانیت و بی‌قراری ممکن است از برجسته‌ترین علائم افسردگی در آنان باشد.
مشکلات در مدرسه
افسردگی می‌تواند باعث کاهش انرژی و مشکلات توجه و تمرکز شود و ممکن است در دانش‌آموزی که قبلا از لحاظ تحصیلی خوب بوده، باعث افت نمرات یا شانه خالی کردن از انجام تکالیف مدرسه شود.
فرار کردن
بسیاری از نوجوانان افسرده از خانه فرار‌می‌کنند یا در مورد فرار صحبت میکنند. چنین تلاش‌هایی معمولاً فریاد کمک خواهی از سوی آنان است.
سوء مصرف مواد‌مخدر و الکل
نوجوانان ممکن‌است برای درمان افسردگی خود از الکل یا مواد‌مخدر استفاده کنند که این مسئله طبیعتا اوضاع را بدتر می‌کند.
عزت نفس پایین
افسردگی می‌تواند باعث تحریک و تشدید احساس زشتی، شرم، شکست و بی‌لیاقتی شود. نوجوان ممکن است دائم از قیافه و بدن خود شکایت داشته باشد.
اعتیاد به گوشی‌های هوشمند
استفاده بیش از حد از تلفن هوشمند و اینترنت انزوا و درخود فرورفتگی نوجوانان را افزایش می‌دهد و آنها را افسرده‌تر می‌کند.
رفتارهای پرخطر
رفتارهای پرخطر مانند استفاده از مشروبات الکلی، رابطه جنسی ناایمن و رانندگی پرخطر که موجب تشدید افسردگی نوجوانان می‌شود.
خشونت
معمولا نوجوانانی که قربانی قلدری خانواده و یا همسالان خود می‌شوند، می‌توانند پرخاشگر و خشن شوند.
تغییرات در خواب و غذا
نوجوانان افسرده احتمال دارد زمان بیشتری را بخوابند یا برعکس، بی‌خوابی بیشتری را نسبت به گذشته تجربه کنند. همچنین کمتر و یا بیشتر از حد معمول غذا‌خوردن نیز می‌تواند از نشانه‌های افسردگی در نوجوانان باشد.
افکار خودکشی
نوجوانانی که از الکل یا مواد مخدر استفاده میکنند، احتمال دارد اغلب به خودکشی فکر کنند یا درباره این موضوع حرف بزنند و یا حتی اقدام به خودکشی کنند. بنابراین حتما افکار یا رفتارهای خودکشی را خیلی جدی بگیرید.
تفاوت افسردگی با تغییرات هورومونی در نوجوانان
اگر نمی‌دانید که نوجوان شما افسرده است یا فقط «نوجوان است»، در نظر بگیرید که این علائم چه مدت ادامه داشته‌اند، چقدر شدید هستند و چقدر رفتار نوجوان شما با رفتار معمول خود فرق کرده است. هورمون‌ها و استرس می‌توانند گه‌گاهی سبب اضطراب در نوجوانان شوند، اما نه ناراحتی، بی‌حالی و یا تحریک‌پذیری مداوم.
علل و عوامل افسردگی در نوجوانان
عوامل بیولوژیکی مانند ژن‌ها می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی را در نوجوانان افزایش دهند. با این حال، شرایط محیطی و اجتماعی نیز نقش مهمی در این زمینه دارند. عوامل زیر ممکن است باعث تحریک یا تشدید علائم افسردگی در نوجوان شما شود:
۱.قلدری همسالان
اگر همسالان فرد او را اذیت یا طرد کنند این مساله می‌تواند استرس را در زندگی نوجوانان تشدید کند و بر عزت‌نفس آنها تاثیر بگذارد، که می‌تواند باعث ایجاد احساس ناامیدی شود.
۲. شرایط سلامت روانی و جسمی
افسردگی نوجوانان با تعدادی دیگر از مشکلات سلامت روان، از جمله اختلالات خوردن، آسیب به خود، اضطراب، ADHD یا اختلال یادگیری مرتبط است. چالش‌هایی که با این اختلالات همراه است باعث می‌شود که نوجوان در مورد پیشرفت تحصیلی و معاشرت‌های اجتماعی خود احساس عدم اعتماد به نفس و سرخوردگی کند. همچنین، ناتوانی‌های جسمی یا بیماری‌های مزمن نیز می‌توانند در بروز این مشکلات نقش جدی داشته باشند.
۳.تجربیات استرس‌زا در گذشته و حال
تجربیاتی در مورد آسیب‌های گذشته ناشی از موقعیت‌های خشونت‌آمیز یا آزاردهنده می‌تواند نوجوانان را در معرض خطر افسردگی و همچنین اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) قرار دهد. تجربیات زندگی حال، مانند از دست دادن یکی از عزیزان نیز، می‌تواند باعث ایجاد خلقوخوی افسرده در نوجوانان شود.
۴.عدم حمایت اجتماعی
نوجوانانی که احساس میکنند مورد حمایت خانواده یا همسالان نیستند، در معرض خطر افسردگی هستند. برای مثال، یک نوجوان احتمال دارد هویت جنسی خود را نپذیرد و حتی با جنیست خود در مبارزه باشد، که همه اینها در اثر طرد شدگی و عدم پذیرش از سوی خانواده و همسالان در نوجوان اتفاق می افتد.
سایر عوامل افسردگی در نوجوانان می‌تواند شامل سوء مصرف الکل و مواد مخدر، مشکلات خانوادگی و چالش‌های تحصیلی باشد. خود افسردگی نیز می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن این مسائل شود و چرخه‌ای را ایجاد کند که این چرخه باید شکسته شود.
چگونه به یک نوجوان افسرده کمک کنیم؟
اگر افسردگی درمان نشود، بسیار خطرناک است. بنابراین منتظر نباشید که علائم نگران‌کننده از بین بروند. اگر به وجود افسردگی در نوجوانتان مشکوک هستید، نگرانی‌های خود را به شیوه‌ای محبت‌‌آمیز و بدون قضاوت با وی مطرح کنید. حتی اگر مطمئن نیستید که مشکل افسردگی است، به رفتارها و احساسات منفی که می‌بینید و از نشانه‌های افسردگی هستند توجه کنید.
سعی‌کنید به هر طریقی که شده با وی گفتگو کنید. سپس از فرزندتان بخواهید آنچه را که در سر می‌‌گذراند به شما بگوید. البته شما هم باید به‌طور همدلانه و دوستانه به حرف‌های او گوش دهید و از پرسیدن سؤالات زیاد خودداری کنید (بیشتر نوجوانان دوست ندارند از آنها سوال و جواب کرده و آنان را کنترل کنید)، اما به او این موضوع را تفهیم کنید که آماده هرگونه حمایتی که نیاز دارد، هستید.
چگونه با یک نوجوان افسرده ارتباط برقرار کنیم؟
روی گوش‌دادن تمرکز کنید نه سخنرانی
هنگامی که نوجوان شما شروع به صحبت کرد، از هر گونه انتقاد یا قضاوت‌کردن پرهیز کنید. نکته مهم این است که فرزند شما در حال برقراری ارتباط است. تنها به نوجوان خود بفهمانید که کاملاً رها و بدون قید و شرط در کنار او هستید، مطمئن باشید این بهترین کاری است که می‌توانید انجام دهید.
ملایم اما پایدار باشید
اگر در ابتدا با شما ارتباط برقرار نکرد و از شما خواست که او را رها کنید، تسلیم نشوید. صحبت در مورد افسردگی برای نوجوانان می‌تواند بسیار سخت باشد، حتی اگر بخواهند واقعا در این باره صحبت کنند، ممکن است برای بیان احساسات خود مشکل داشته باشند. بنابراین به آرامش فرزندتان احترام بگذارید و تا زمانی که مقاومت وی شکسته شود خود را مشتاق کمک و همراهی نشان دهید.
احساسات نوجوان را تصدیق کنید
سعی نکنید نوجوان خود را از افسردگی نجات دهید، حتی اگر احساسات یا نگرانی‌های او به نظر شما احمقانه یا غیرمنطقی باشد. تلاش برای توضیح اینکه «اتفاقاتی که برای او رخ می‌دهد آنقدرها هم دردناک نیستند» به نوجوانان این را می‌فهماند که احساسات آنها را جدی نمی‌گیرید. صرفاً تایید درد و اندوهی که تجربه میکنند، می‌تواند کمک زیادی به آنها کند.
به غریزه خود اعتماد کنید
اگر نوجوان شما ادعا می‌کند که مشکلی وجود ندارد اما هیچ توضیحی هم برای علت رفتار افسرده خود ندارد، به غریزه خودتان اعتماد کنید. اگر او با شما ارتباط برقرار نمی‌کند، به یک شخص ثالث قابل اعتماد روی بیاورید مثلا یک مشاور مدرسه، معلم مورد علاقه وی یا یک متخصص روانشناسی کودک و نوجوان. نکته مهم این است که او را به صورت دوستانه، ترغیب کنید با کسی صحبت کند.
مبارزه با انزوای اجتماعی
هر کاری می‌توانید انجام دهید تا نوجوان خود را با دیگران در ارتباط نگه دارید. آنها را تشویق کنید که با دوستان خود بیرون بروند یا دوستان خود را به خانه دعوت کنند. در فعالیت‌هایی شرکت کنید که خانواده‌های دیگر را هم ببیند و فرصت ملاقات و ارتباط با بچه‌های دیگر را برای فرزندتان فراهم کنید.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی را کاهش دهید
به نوجوان خود یادآوری کنید که رسانه‌های اجتماعی جایگزین ایده‌آلی برای تعاملات و دیدار با دوستان و دیگر همسالان نیستند، آنها را تشویق کنید هنگام معاشرت، حین انجام کارهای متفرقه، تکالیف یا قبل از خواب تلفن خود را خاموش کنند یا حداقل اعلان‌ها را غیرفعال کنند.
نوجوان خود را درگیر فعالیت‌‌ها کنید
فعالیت‌هایی مانند ورزش، کلاسهای هنری، رقص یا موسیقی را به نوجوان خود پیشنهاد دهید. احتمالا او ابتدا فاقد انگیزه است و پیشنهادات شما را رد خواهد کرد اما در ادامه احساس بهتری خواهد داشت و اشتیاق خود را به دست می‌آورد. به یاد داشته باشید که ورزش‌کردن و فعالیت‌های بدنی برای کنترل افسرگی بسیار مفید است.
این مطلب را هم بخوانید: علاقه بیش‌ازحد نوجوانان به سلبریتی‌ها به دلیل اختلال روانی است
سخن پایانی
تمایز قائل شدن بین تغییرات عادی ناشی از دوره نوجوانی و افسردگی همیشه آسان نیست. اما در این مطلب سعی بر این بود به شما روش‌هایی را آموزش دهیم که چگونه بتوانید علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانان را تشخیص دهید و به بهترین نحو به نوجوان خود کمک کنید.
به خاطر داشته باشید زمانی که افسردگی در نوجوان شما مشهود بود و علائمی از قبیل افت تحصیلی، مشکلات ارتباطی با همسالان، عدم ارتباط صحیح با خانواده، تحریک پذیری، افکار خودکشی، فرار از خانه و… را در وی مشاهده کردید، حتما از یک متخصص روانشناسی کودک و نوجوان کمک بگیرید.
آیا شما نوجوانی دارید که علائم افسردگی داشته باشد؟ این علائم چیست؟ چگونه با آنها برخورد می‌کنید؟
دیدگاهتان را بنویسید