فعالیت ها و بازی های مناسب کودکان اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم از شدیدترین اختلالات مربوط به دوره کودکی است، هر کودک مبتلا به این اختلال وضعیت منحصربهفردی از نظر نقاط قوت یا چالشها در زمینههای شناختی، حسی، عاطفی و اجتماعی دارد. بنابراین کمک به این کودکان باید شامل رویکرد درمانی باشد. این اختلال بر رشد توانایی مغز برای به کار بردن اطلاعات تاثیر میگذارد. ویژگی اصلی اوتیسم محدودیت شدید و بنیادی در ارتباط، تعامل و رفتار متقابل اجتماعی، توانایی بهرهگیری از تخیلات و ارتباط کلامی و غیر کلامی، رفتارهای کلیشهای، تکراری و محدود، علایق و فعالیتها است که تا قبل از یک سالگی شروع میشود. شیوع فزاینده اوتیسم موجب بهکارگیری روشهای درمانی گوناگون برای این اختلال شده است. بازی های مناسب کودکان اوتیسم نیز میتواند بسیار کمککننده باشد.
پژوهشها نشان میدهد، مداخله بهموقع و سریع، تفاوتهای بزرگی در کودکان اوتیستیک ایجاد میکند و آنها میتوانند به موازات همسالانی که دچار این اختلال نیستند؛ حرکت و پیشرفت کنند، ارتباط بهتری با خانواده و دوستان خود برقرار کنند و مهارتهایی را کسب کنند که در مدارس و زندگی روزانه به کارشان آید.
انتخاب و یافتن روش درمانی مناسب و کوتاهمدت، کارا، موثر و مقرونبهصرفه که برای خانوادهها در هر طبقه اجتماعی به آسانی قابل اجرا باشد، کار آسانی نیست. روشهای درمان اوتیسم در کودکان متنوع است که هر کدام تا حدی تاثیر مثبتی بر بهبودی آنها داشته است، اما تاکنون هیچ روش خاص و قطعی برای اوتیسم پیشنهاد نشده است. البته بازیها و فعالیتهای زیادی وجود دارد که میتواند به بهبود آنها کمک کند. در ادامه به معرفی بعضی از آنها خواهیم پرداخت.
در ابتدا باید گفت که انتخاب فعالیت و بازی های مناسب برای کودکان اوتیسم به موارد زیادی بستگی دارد و یکی از مهمترین آنها تفاوتهای فردی این کودکان با یکدیگر است، که اگر به آنها توجه نکنیم باید شاهد جدل و جنگ میان آنها باشیم.
فهرست مطالب
فعالیتهای مناسب برای کودکان خردسال
۱. جعبه لوبیا
یک لگن بزرگ پلاستیکی را با مهرهها یا لوبیای خشک پر کنید. اسباببازیهای کوچک را درون این لگن قرار دهید و از کودک بخواهید دستانش را درون آن قرار دهد و اشیاء مورد نظر را بیرون بیاورد. این بازی به کودک کمک میکند با اشیاء حسی و بافتهای محیط آشنا شود و آنها را لمس کند.
۲. رنگ کردن با انگشتان
این بازی کثیف اما شاد، میتواند به کودکان کمک کند درباره رنگها یاد بگیرند و فرصتی داشته باشند تا از طریق حسکردن، بافتهای جدیدی را کشف کنند. همچنین این بازی کمک میکند حساسیت حسی از طریق در معرض محرک بودن، کاهش پیدا کند.
۳. آوازها و شعرها
معمولا اینگونه کودکان آهنگ شعر یا تکرار مصراعهای آن را دوست دارند. شما میتوانید شعرهایی را تهیه کنید که به کودکان آموزش دهد چگونه لباس بپوشند یا غذا بخورند. همچنین میتوانید از شعر مورد علاقه او بعد از اینکه فعالیت نه چندان مورد دلخواهش را انجام داد بهعنوان جایزه استفاده کنید. همچنین میتوانید فعالیتهای فیزیکی مانند بالا پریدن، لیلی کردن و جستوخیز کردن را به شعر اضافه کنید.
فعالیتهای مناسب برای کودکان دبستانی
۱. راه رفتن روی برنج
یک ظرف بزرگ را با برنج پر کنید و اجازه دهید کودکان با پای برهنه در آن راه برود. این میتواند یک راه جالب برای کشف بافتهای مختلف و همچنین توسعه مهارتهای حرکتی ظریف باشد، زیرا آنها باید هنگام راهرفتن روی برنج تعادل خود را حفظ کنند. همچنین میتوانید از مواد دیگری مانند لوبیا، ماکارونی یا ماسه استفاده کنید.
۲. بازی حدس زدنی
اگر کودک میتواند صحبت کند، از او بخواهید چشمانش را ببندد و یک شیء ساده یا اسباببازی ساده را در دستش قرار دهید؛ مثل یک آجر یا یک فنجان. سپس به او بگویید شیء را لمس کند و آن را برای شما توصیف کند. اگر کودک صحبت نمیکند، از او بخواهید عکس شیء را بعد از اینکه چشمانش را باز کرد به شما نشان دهد. این بازی به کودکان کمک میکند از حسهایشان بیشتر از بیناییشان برای یادگیری درباره جهان اطراف خود استفاده کنند.
۳. صورت من را بکش
از کودک بخواهید روی یک تکه کاغذ دایره بزرگی بکشد. شما میتوانید احساسات متنوعی از طریق نمایش صورت خود نشان دهید. از او بخواهید صورتی که شما درست میکنید را نقاشی کند و به او در نشاندادن حسها مثل خوشحالی، ناراحتی یا عصبانیت کمک کنید.
۴. نمایش عروسکی
عروسکهای جورابی درست کنید یا از عروسکهای کودک استفاده کنید و یک مضمون شاد برای نمایش به وجود آورید. به وسیله نمایش عروسکی، میتوانید احساسات و مهارتهای اجتماعی را از طریق ایفای نقش به آنها آموزش دهید. این بازی به کودکان کمک میکند تا بفهمند قبل از اینکه اتفاقی بیفتد چگونه موقعیتها شکل میگیرند. بنابراین آنها میدانند در آن موقعیت چه انتظاری باید داشته باشند یا چه رفتاری از خود نشان دهند.
۵. الفبای مخفی در آب
یک بطری حاوی حروف الفبا و اشیا ریز دیگر را پر آب کنید و تکان دهید و اجازه دهید تا کودک حروف الفبایی را که میبیند بگوید. این بازی میتواند برای مدتی کودک شما را مشغول نگه دارد، در حالی که خیلی خلاقانه به تحریک دیداری کودک و تشخیص حروف الفبا نیز کمک میکند.
بازیهای اجتماعی
علاوه بر بازیهایی که مطرح شد بازیهای دیگری نیز وجود دارد که جزو بازیهای اجتماعی محسوب میشوند و توانایی بازیکردن کودک با بقیه را ارتقا میدهند. بازیهای اجتماعی، کودک اوتیسم را به چالش میکشاند و در صورت ترغیب کودک، فرصتهای یادگیری بسیاری را در کنار همبازیهایش برای وی مهیا میکند. این همان نکتهای است که باعث میشود تا آرامآرام به کودکمان بیاموزیم که چگونه با بقیه ارتباط بگیرد و به بازی و شادی با آنها بپردازد. بعضی از بازیهای قدیمی مانند عمو زنجیرباف از جمله این بازیها است که به اجتماعیشدن کودک بسیار کمک میکند.
بازیهای انفرادی
در صورتی که کودک گرایش به بازی انفرادی دارد، بهتر است برای او هدفی را طراحی کنید تا او با توجه به آن چارچوبی که شما طراحی میکنید از بازی خود لذت ببرد. برای مثال اگر پازل سادهای در دست فرزند شما است به او بیاموزید که چه میزان وقت دارد تا آن را کامل کند و بعد تکمیل پازل او را تشویق کنید و نام تصویری که کامل کرده است را با او مرور کنید. با این کار سرعت عمل کودک افزایش مییابد و در انتها احساس کامیابی از کاملکردن پازل را با هیجانش نشان میدهد.
فعالیتهایی مناسب خارج خانه و در طبیعت
۱. فعالیتهای چالش برانگیز
خارج از منزل فرصت انجام فعالیتهای مناسب و چالشبرانگیز برای کودک مبتلا به اوتیسم مهیا است. میتوانید از روی مانعهای چوبی بپرید، دور بوتهها بدوید، درختی را بغل کنید و از سرسره سر بخورید. احتیاجی به تجهیزات خاصی نیست، البته وجود لوازم طراحیشده میتواند تنوع فعالیتها و بازیها را بالاتر ببرد. خلاق باشید و اجازه بدهید کودکتان در انتخاب و ساخت بازیها به شما کمک کند.
۲. پیش به سوی زمین بازی
چه کسی احتمال دارد پارک و زمین بازی را دوست نداشته باشد؟ البته شاید فرزند شما دوریگزین باشد ولی باز هم زمین بازی مکانی عالی برای بچهها است تا روی مهارتهای حرکتی، حفظ تعادل، جهتیابی، مهارتهای اجتماعی و اعتمادبهنفس خود کار کنند. نیازی نیست به کودک بچسبید اما برای حفظ ایمنی بیشتر و همچنین ترغیب او برای تجربهها و مهارتهای جدید نزدیک کودک باشید.
۳. شکار گنج
فهرستی تهیه کنید و فرزند خود را به بیرون بفرستید تا موارد ذکر شده را پیدا کند. سنگها، چوبها، برگها و غیره میتوانند تنها تعدادی از موارد موجود در فهرست گنجینه بچهها باشند. البته شما میتوانید این بازی را به یک شکار واقعی تبدیل کنید و یادداشتها را در نقاط مختلفی بیرون از خانه بگذارید. هر یادداشت میتواند فرزندتان را به مکان جدیدی هدایت کند و در پایان میتوانید گنج ویژهای برای کودک در نظر بگیرید.
سخن پایانی
در آخر باید گفت انتخاب بازی های مناسب کودکان اوتیسم، نتایج بسیاری خوبی دارد. با انتخاب بازی مناسب کودکان اوتیسم میتوانیم شاهد تقویت مهارت ارتباطی، اجتماعی، حرکتی، ذهنی و حسی آنها باشیم. آموزش کودکان با بازی مناسب، آسانتر و کم دردسرتر از دیگر روشها است اما باید در نظر داشته باشیم که قبل از انتخاب بازی، حتما با کاردرمانگران، گفتاردرمانگران و روانشناس فرزند خویش مشورت کنیم. شما از چه بازیها و فعالیتهایی نتیجه بهتری گرفتهاید؟ تجربههای خود را با ما به اشتراک بگذارید.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد رای دهندگان 0
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید