راه های تقویت استقلال کودکان؛ چطور کودک مستقل تربیت کنیم؟

کودکان از بدو تولد در جست‌وجوی استقلال هستند. از زمانی که سعی می‌کنند خودشان قاشق غذا را بگیرند یا لباس بپوشند نشانه‌هایی از علاقه به رفتارهای مستقل را می‌توان در آن‌ها دید. با این حال برای بسیاری از والدین دشوار است که بخواهند استقلال را در کودک بیاموزند. مهر و محبت والدین گاهی اوقات مانع تربیت فرزند مستقل می‌شود و از طرفی برخی از پدرها و مادرها حوصله و صبر مشاهده اشتباهات و شکست‌های کودک را ندارند. اما باید بدانید تقویت استقلال کودکان یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که باید به فرزند خود آموزش دهید. این کار به آن‌ها خودکفایی و مسئولیت‌پذیری را می‌آموزد و باعث می‌شود که بچه‌ها در بزرگسالی عملکرد بهتری داشته باشند. در این مطلب می‌خواهیم راه های ایجاد استقلال در کودک را مرور کنیم. 

چرا استقلال کودک مهم است؟

اگر شما والدین سختگیر یا بیش از حد مهربانی باشید که فرزند خود را بسیار وابسته تربیت کرده‌اید، ممکن است برایتان سوال باشد که مستقل شدن کودک چه مزایایی دارد و چرا باید به فرزندتان کمک کنید تا استقلال داشته باشد. بنابراین بهتر است در قدم اول اهمیت استقلال در کودکان را بدانید.

تقویت مهارت حل مسئله

فوق تخصص روانشناس کودک در تهران می‌گوید که یکی از مهمترین دلایل اهمیت تقویت استقلال در کودک این است که او را برای چالش‌های بزرگ‌تر آماده می‌کنید. مهارت حل مسئله یکی از مهارت‌های ضروری برای کودک است که باید از بچگی با او تمرین کنید. اگر به کودک فرصت دهید که به طور مستقل درباره مسائل فکر کند و برای آن‌ها راه حل بیابد، به‌مرور مهرات حل مسئله و مشکلات را یاد می‌گیرد و می‌تواند در برابر چالش‌ها عملکرد بهتری داشته باشد. 

بهبود مهارت تصمیم‌گیری با تقویت استقلال کودکان

بسیاری از والدینی که بسیار مستبد هستند یا کودک را بیش‌ازحد وابسته بار می‌اورند، فرصت یادگیری مهارت تصمیم‌گیری را از کودک دریغ می‌کنند. کودک باید بتواند انتخاب کند و مسئولیت پیامدهای آن انتخاب را متناسب با سن خود بپذیرد. تمرین تصمیم‌گیری به او کمک می‌کند تا در سنین بالاتر بهتر بتواند موقعیت‌ها، مزایا و معایب هر تصمیم را بررسی کند. 

تقویت اعتماد به نفس در کودک

یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل اهمیت استقلال کودک بهبود اعتماد به نفس او است. انجام وظایف مختلف کودکان به طور مستقل به آن‌ها احساس موفقیت می‌دهد و عزت نفس آن‌ها را تقویت می‌کند.

اگر می‌خواهید فرزندی با عزت نفس بالا داشته باشید، راه های افزایش اعتماد به نفس در کودکان را بخوانید.

هویت‌یابی با تقویت استقلال کودکان

با تربیت کودک مستقل می‌توانید به او در هویت‌یابی کمک کنید. این ویژگی که در نوجوانی بیشتر اهمیت پیدا می‌کند، باعث می‌شود که کودک بتواند شناخت بهتری از خود داشته باشد. وقتی که امکان تجربه چیزهای جدید را به فرزندتان بدهید، او بهتر می‌تواند خود را بشناسد، احساسات خود را درک کند و چارچوب‌های اخلاقی و اجتماعی خود را طراحی کند. 

پرورش خلاقیت و نوآوری

با تمرین استقلال کودکان می‌توانند علایق خود را کشف کنند و تجربه‌های جدیدی داشته باشند. این کار باعث می‌شود که خلاقیت و تخیل کودک نیز پرورش پیدا کند. کودکان می‌توانند با راه‌های نوآورانه خود راه حل پیدا کنند و ایده‌های جدید را بیابند. 

آماده شدن برای بزرگسالی

کودکان مستقل می‌توانند بهتر از سایر کودکان با موقعیت‌های مختلف سازگار شوند و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. این کودکان با کمک خودکفایی آموخته‌شده، می‌توانند برای اداره زندگی خود و پذیرفتن مسئولیت‌های بزرگ‌تر به‌خوبی آماده شوند. 

بهبود مهارت‌های اجتماعی کودک

کودکانی که استقلال را تمرین کرده‌اند، معمولا مهارت‌های ارتباطی بهتری دارند و همچنین به‌خوبی می‌توانند احساسات و نیازهای خود را ابراز کنند. این کودکان معمولا با دیگران با احترام بیشتری رفتار می‌کنند و می‌توانند به استقلال دیگران و چارچوب‌های آن‌ها احترام بگذارند. 

بهبود مسئولیت‌پذیری

یکی از مهم‌ترین مهار‌ت‌هایی که کودکان مستقل آن را یاد می‌گیرند، مسئولیت‌پذیری است. کودک وقتی که از سنین پایین وظایفی برای انجام‌دادن داشته باشد، به‌مرور این مهارت را می‌آموزد و در بزرگسالی فردی مسئولیت‌پذیر می‌شود. کودک می‌تواند روتین‌های مورد نظر خود را طراحی کرده و آن‌ها را مدیریت کند. 

مدیریت عواطف و احساسات

استقلال به کودکان می‌آموزد که احساسات و واکنش‌های خود را بهتر مدیریت کنند. همچنین آن‌ها با رویارویی با چالش‌های جدید تاب‌آوری را یاد می‌گیرند و انعطاف‌پذیری و سازگاری با شرایط را تمرین می‌کنند. 

چطور به استقلال کودکان کمک کنیم؟

حالا که اهمیت تقویت استقلال کودکان را دانستید، ممکن است برایتان سوال باشد که چطور می‌توانید کودک مستقل تربیت کنید و باید چه کارهایی انجام دهید. در ادامه می‌خواهیم روش هایی برای تمرین استقلال در کودکان ارائه دهیم که بسیار کمک‌کننده خواهد بود. 

روال‌ها و روتین‌های منظم ایجاد کنید

شاید تعجب کنید، اما ایجاد یک روتین ثابت باعث می‌شود که پرورش استقلال کودک ساده‌تر شود. وقتی کودک بتواند روز خود را پیش‌بینی کند، می‌تواند مسئولیت‌های خود را بهتر برعهده بگیرد. برای کارهای مختلف روال‌های مشخصی داشته باشید. از حاضر شدن، تا انجام تکالیف، بازی‌ها، آماده شدن برای خواب و تماشای تلویزیون همگی می‌توانند روتین‌های ساده‌ای داشته باشند. کودک در طول روز این روال‌ها را تجربه می‌کند و می‌تواند اتفاق و رویداد بعدی را پیش‌بینی کند. بنابراین می‌تواند مسئولیت‌های بیشتر را بر عهده بگیرد و خودش برخی از کارها را انجام دهد. 

بگذارید کودک انتخاب کند

یکی از مهم‌ترین کارها برای تقویت استقلال کودک این است که به او حق انتخاب بدهید. آن‌ها را در تصمیم‌های ساده مانند انتخاب لباس، انتخاب بازی و اسباب‌بازی یا انتخاب برنامه کودک مشارکت دهید. بهتر است به آن‌ها چندین گزینه ارائه دهید و از آن‌ها بخواهید انتخاب دلخواه خود را اعلام کنند. این کار احساس قدرت و استقلال را در آن‌ها به وجود می‌آورد و می‌فهمند که در خانه موثر هستند. 

اجازه دهید کودک کمکتان کند

یکی از راه‌های کاربردی برای بهبود رشد استقلال در کودکان این است که به آن‌ها اجازه دهید گاهی در کارها به شما کمک کنند. این کار اعتماد به نفس آن‌ها را تقویت کرده و فرصت یادگیری چیزهای جدید را فراهم می‌کند. همکاری در مراحل ساده آشپزی یا مرتب کردن خانه، گل‌دادن به گیاهان یا آماده کردن غذا به حیوان خانگی از جمله کارهایی هستند که به کودک مسئولیت‌پذیری و انجام کارهای مستقل را یاد می‌دهد. 

به فرزندتان مسئولیت‌های ساده بدهید

بهتر است از سنین قبل از دبستان کودک را در انجام کارهای خانه مشارکت دهید. این کار پله مهمی برای تمرین استقلال و مسئولیت‌پذیری است. کارهای ساده‌ای مانند جمع‌کردن اسباب‌بازی‌ها، گذاشتن لباس‌های شسته‌شده در سبد، جمع کردن میز یا حتی گذاشتن ظروف ایمن در جای خود از جمله کارهایی هستند که بهتر است به کودک اجازه دهید تا جایی که می‌تواند به‌تنهایی آن‌ها را انجام دهد.

برای اطلاعات بیشتر، آموزش مسئولیت پذیری به کودکان را بخوانید.

بگذارید کودک مشکلی را حل کند

برای بسیاری از والدین سخت است که به کودک کمک نکنند. همچنین برخی از والدین استرس و اضطراب خود را به کودک منتقل می‌کنند. اما بهتر است گاهی اجازه دهید که مشکلات کوچک را متناسب با سن خود حل کند. پوشیدن درست کفش‌ها، بستن بند کفش، بازی با برخی از اسباب‌بازی‌ها یا بستن دکمه‌ها از جمله کارهایی است که بهتر است اجازه دهید کودک با چالش آن روبه‌رو شود و برای حل کردن آن‌ها تلاش کند. همچنین می‌توانید تلاش کردن او را فارغ از نتیجه تحسین و تشویق کنید. 

بازی‌ها را دست کم نگیرید

یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌تواند در تقویت استقلال کودک به والدین کمک کند، بازی‌ها هستند. با کمک آن‌ها می‌توانید طیف متنوعی از مهارت‌ها را به کودک آموزش دهید و زمان دلچسبی را با فرزند خود بگذرانید. بسیاری از کودکان از بازی در کنار والدین لذت می‌برند. می‌توانید بازی‌هایی را انتخاب کنید که خودتان در کنار او بازی کنید و به‌مرور نقش خود را کمرنگ کرده تا کودک با زی را انجام دهد. اجازه دهید کودک با وسایل مختلف و لوازم بازیافتی تمیز چیزی بسازد و طراحی کند. این کار باعث می‌شود که مهارت‌های خود را به‌طور مستقل بهبود دهد و از طرفی خلاقیت خود را هم پرورش دهد. سعی کنید در بازی دخالت نکنید، مگر اینکه بخواهید کمی او را راهنمایی کنید. 

حتما به مطلب اهمیت بازی در کودکان نگاهی بیندازید.

سخن پایانی

تقویت استقلال در کودکان اهمیت بسیاری در بهبود دوران کودکی، نوجوانی و حتی بزرگسالی کودک دارد و باعث می‌شود که فرد بتواند احساسات، عواطف و مشکلات خود را بهتر مدیریت کند. تربیت کودک مستقل به والدین کمک می‌کند تا فرزندی مسئولیت‌پذیر، با اعتماد به نفس، تاب‌آور و خلاق داشته باشند و بتوانند مهارت‌های اجتماعی او را به‌خوبی توسعه دهند. کودکان مستقل می‌توانند در برابر چالش‌ها مقاومت بهتری داشته باشند و برای عبور از آن‌ها راه مناسب را پیدا کنند. شما می‌توانید برای تقویت استقلال در کودکان از روانشناس کودک کمک بگیرید و با توجه به شخصیت و ویژگی‌های کودک خود راه‌های مناسب را امتحان کنید. 

سوالات متداول