بادی شیمینگ یا شرم از بدن در کودکان و نوجوانان
ممکن است تابه‌حال دیده باشید که فرزندتان در مقابل آینه قرار می‌گیرد و درباره ظاهرش نظرات منفی می‌دهد. از شکل بدنش ایراد می‌گیرد یا آرزو می‌کند که چهره یا بدن دیگری داشته باشد. به‌عنوان والدین باید بدانید که تصویر بدن نقش مهمی در رشد عاطفی و روانی کودکان و نوجوانان دارد. با این حال امروزه زندگی مدرن انسان را به سمتی برده که ظاهر اهمیت بسیاری پیدا کرده و این برای برخی از بچه‌ها به معضل تبدیل شده است. بسیاری از کودکان و نوجوانان با شرمساری از بدن خود روبه‌رو هستند که می‌تواند تاثیر طولانی‌مدتی روی اعتماد به نفس و سلامت روان آن‌ها داشته باشد. در این مطلب می‌خواهیم به شرم از بدن در کودکان و نوجوانان بپردازیم و علائم آن را بررسی کنیم. همچنین راهکارهایی به والدین ارائه می‌دهیم تا نحوه مقابله با این موضوع را بدانند. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
شرم از بدن در کودکان و نوجوانان چیست؟
به بیان ساده، شرم از بدن در کودکان و نوجوانان که به آن بادی شیمینگ (Body Shaming) هم گفته می‌شود، به عواملی گفته می‌شود که ظاهر فیزیکی فرد را هدف قرار می‌دهد و باعث می‌شود که کودک یا نوجوان درباره بدن خود احساس خجالت، ناکافی‌بودن و شرم داشته باشد. از نظر روانشناس کودک، نوجوانان و کودکان هنوز درحال توسعه احساسات و اعتماد به نفس خود هستند، بنابراین شرم از بدن می‌تواند آسیب زیادی به آن‌ها برساند و عزت نفس آن‌ها را خدشه‌دار کند. تن شرمی می‌تواند به شکل‌های مختلفی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. از نظرات مستقیم درباره رنگ پوست، قد یا وزن گرفته تا مقایسه با دیگران، تمسخر یا شوخی‌های نامناسب درباره بدن فرد.
بادی شیمینگ در کودکان و نوجوانان چه مضراتی دارد؟
گفتیم که شرم از بدن همیشه وزن یا سایز فرد را هدف قرار نمی‌دهد، بلکه می‌تواند حول ویژگی‌هایی مانند رنگ و جنس مو، ویژگی‌های چهره، قد یا حتی توانایی‌های فیزیکی باشد. به طور کلی پیام اصلی بادی شیمینگ یک چیز است: ظاهر فرد ناقص بوده یا به اندازه کافی خوب نیست. شرم از بدن می‌تواند تاثیرات عمیقی روی روان کودک یا نوجوان داشته باشد و منجر به موارد زیر شود:
- عزت نفس پایین
- تنفر داشتن از بدن و ظاهر خود
- اضطراب، افسردگی در کودکان یا سایر چالش‌های سلامت روان
- اختلالات غذایی مانند پرخوری یا رژیم‌های افراطی و ناسالم
- انزوا و ترس از قضاوت دیگران
- چالش داشتن در پذیرش بدن خود
علائم شرم از بدن یا بادی شیمینگ در کودک و نوجوان
حالا که با شرم از بدن و مضرات آن آشنا شدید، بهتر است علائم آن را بشناسید تا بتوانید به کودک کمک کنید این شرم را از بین ببرد و بدن خود را بپذیرد. در ادامه به برخی از رایج‌ترین علائم تن شرمی کودکان و نوجوانان اشاره می‌کنیم.
تغییرات رفتاری
- دور شدن از موقعیت‌های اجتماعی، ترس از قضاوت و تمسخر دیگران، دوری از فعالیت‌های مورد علاقه و مهمانی‌ها
- تمرکز بیش از حد بر ظاهر، وسواس در ظاهر و لباس‌پوشیدن، تلاش برای پنهان‌کردن برخی از ویژگی‌ها یا تلاش برای دریافت تایید ظاهر از دیگران
- تغییرات بارز رژیم غذایی، حذف وعده‌های غذایی یا پرخوری بیش‌ازحد، رژیم‌های ناسالم و افراطی، انجام ورزش و فعالیت بیش‌ازحد
- شکایت از ظاهر، اندام یا یک عضو خاص و عیب‌جویی از خود
علائم عاطفی
- عزت نفس پایین، انتقاد مکرر به بدن خود، به کار بردن عبارت‌هایی مثل « من خیلی زشتم»، احساس بد بودن و دوست نداشتن بدن خود
- نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، عصبانیت یا غمگینی بیشتر از قبل و احساس بد نسبت به ظاهر و بدن خود
- اضطراب و افسردگی، احساساتی مانند ناراحتی و ناامیدی، ترس از قضاوت دیگران
علائم فیزیکی شرم از بدن در کودکان و نوجوانان
- تغییرات شدید در وزن
- استفاده از لباس‌های بزرگ، دوری از آینه، پنهان کردن و پوشاندن ظاهر و بدن خود
- خودآزاری وآسیب‌زدن به خود در موارد شدیدتر
نشانه‌های اجتماعی
- مقایسه زیاد خود با دیگران، ابراز نارضایتی از ظاهر خود
- اجتناب از حضور در عکس‌ها
- افزایش فعالیت‌های آنلاین و درگیر شدن با محتوای مرتبط با ظاهر و استانداردهای زیبایی
این مطلب را هم از دست ندهید: انزوا و گوشه گیری در کودکان
دلایل شرم از بدن در کودکان و نوجوانان
شرم از بدن در میان کودکان و نوجوانان تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. درک دلایل تن شرمی در بچه‌ها می‌تواند به والدین و مربیان کمک کند تا بتوانند راه‌های مقابله با بادی شیمینگ را راحت‌تر به کودک یاد دهند. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
استانداردهای ایده‌آل زیبایی
یکی از مهم‌ترین دلایل تن شرمی در کودک و نوجوان، ترویج ایده‌آل‌های زیبایی و غیرواقعی مانند لاغری، بدن عضلانی، پوست بی‌عیب و نقص است. این استانداردها به بچه‌ها فشار وارد می‌کند تا خود را با آن مطابقت دهند. رسانه‌ها تیپ‌های بدنی بی‌نقص را به نمایش می‌گذارند و باعث می‌شوند تا نوجوان احساس ناکافی‌بودن کند و به مقایسه ناسالم و نارضایتی از بدن منجر می‌شود.
فشار همسالان برای شرم از بدن در کودکان
از دیگر دلایل مهم شرم از بدن در بچه ها، نفوذ همسالان به‌خصوص در نوجوانان است. نظرات منفی و تمسخر درباره ظاهر فیزیکی می‌تواند بادی شیمینگ در کودک و نوجوان را تشدید کند. همچنین برخی از افراد به دلیل ظاهر، قومیت، رنگ پوست یا ویژگی‌های فیزیکی مورد قلدری قرار می‌گیرند.
نظرات خانواده درباره شرم از بدن
اعضای خانواده نیز حتی با نیت خوب می‌توانند تن شرمی کودک یا نوجوان را تشدید کنند. نظر درباره وزن، شکل بدن و عادت‌های غذایی این احساس ناامنی را ایجاد می‌کنند. همچنین خواهر و برادر ممکن است یکدیگر را درباره ظاهر آزار دهند. گفتن جملاتی مانند «تو چاق شدی»، «تو خیلی لاغری و کم غذا می‌خوری» و «به نظرم کمی وزن اضافه کرده‌ای» می‌تواند در بچه‌ها احساس ناامنی ایجاد کند.
انتظارات فرهنگی و قومی
در برخی از فرهنگ‌ها، انتظاراتی درباره اندازه بدن، رنگ پوست یا ویژگی‌های صورت وجود دارد. برای مثال در برخی از فرهنگ‌ها، لاغری یا چاقی ارزشمند است. برخی جوامع پوست روشن و برخی دیگر پوست تیره را ترجیح می‌دهند. این‌ها می‌تواند کودک و نوجوان را به تن شرمی دچار کند.
تغییرات بدن در دوران بلوغ
یکی از مهم‌ترین دلایل شرم از بدن، شروع دوره بلوغ است که با تغییرات قابل توجه فیزیکی و ظاهری همراه است. افزایش وزن، رشد زیاد قد، رشد سینه‌ها در دختران، رشد موهای بدن و ریش و سبیل در پسران، ایجاد آکنه روی صورت و به طور کلی تغییرات در ظاهر باعث می‌شود که برخی از بچه‌ها احساس خوبی نسبت به بدن خود نداشته باشند و درگیر بادی شیمینگ شوند.
این مطلب را هم بخوانید: احساس تنهایی در نوجوانان
راه های مقابله با تن شرمی کودک و نوجوان برای والدین
تا به اینجا درباره بادی شیمینگ در کودکان و نوجوانان صحبت کردیم و دلایل آن را نیز مرور کردیم. بهتر است والدین راهکارهایی را یاد بگیرند تا شرم از بدن را در فرزندان خود کاهش دهند. در ادامه چند راهکار برای مقابله با تن شرمی را مرور می‌کنیم.
دوست داشتن بدن را تشویق کنید
از ابراز نظر منفی در خانه خودداری کنید و در مقابل فرزندتان از بدن خود، کودک یا دیگران انتقاد نکنید. کودکان معمولا به این نگرش‌ها دقت می‌کنند. به کودک بیاموزید که هر بدنی منحصربه‌فرد و شایسته احترام است و شکل، اندازه و ظاهر بدن معیار خوبی یا بدی افراد نیست. کودک را تشویق کنید تا در مسیر سلامتی خود قدم بردارد. ورزش، رقص و فعالیت‌های سالم را تشویق کنید و به او بگویید سلامتی مهم‌تر از ظاهر و شکل بدن است.
تاب‌آوری و مهارت‌های مقابله‌ای را تمرین کنید
به کودک کمک کنید تا اعتماد به نفس خود را بهبود دهد. دستاوردها و تلاش‌های کودک را تحسین کنید و او را تشویق به انجام کارهای مفید کنید. مهارت‌های مقابله‌ای مانند مدیریت استرس و احساسات را به کودک بیاموزید. به او کمک کنید تا مقابله‌کردن با نظرات دیگران را تمرین کند و تاب‌آوری داشته باشد.
این مطلب را هم بخوانید: راه های افزایش اعتماد به نفس کودکان
درباره دغدغه کودک با او صحبت کنید
فضای امنی ایجاد کنید تا کودک بتواند به‌راحتی درباره تجربه‌های خود از بادی شیمینگ با شما صحبت کند. احساسات او را تایید کنید و بگویید که ناراحتی او از حرفهای دیگران را درک می‌کنید. به او بگویید که ظاهر بدن ملاک ارزشمندی افراد نیست.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به بچه‌ها بیاموزید
به کودک بیاموزید که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پر از تصاویر ویرایش‌شده و غیرواقعی است که همه واقعیت را نشان نمی‌دهد. آن‌ها را تشویق کنید که افرادی را دنبال کنند که به‌جای ترویج معیارهای ظاهری، خودآگاهی، ارزشمندی و اعتماد به نفس را تشویق می‌کنند. سعی کنید برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی مرزگذاری داشته باشید و محدودیت‌هایی را در نظر بگیرید.
الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید
به کودک نشان دهید که برای درون خود، سلامتی روان و آگاهی خودتان بیشتر از ظاهرتان اهمیت قائل هستید. از اظهار انتقادات تند درباره بدن خود بپرهیزید. عادت‌های سالم را ترویج کنید تا کودک هم از شما یاد بگیرد. تعادل در رژیم غذایی، فعالیت بدنی و تمرکز بر سلامتی روانی و جسمی را اولویت قرار دهید.
از روانشناس کودک کمک بگیرید
اگر فکر می‌کنید که بادی شیمینگ در کودک یا نوجوان شما شدت یافته است، بهتر است با یک متخصص صحبت کنید. همچنین اگر نشانه‌هایی از عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی یا انزوا را در کودک می‌بینید، حتما از بهترین روانشناس کودک در تهران یا شهر خود کمک بگیرید. درمانگر به شما و کودک کمک می‌کند تا بتوانید تمرین‌هایی را برای کاهش شرم از بدن انجام دهید.
سخن پایانی
شرمساری از بدن می‌تواند تاثیر عمیقی بر کودکان و نوجوانان داشته باشد، اما مهم است که والدین با حمایت و راهنمایی مناسب، اعتماد به نفس و انعطاف‌پذیری را در آن‌ها بهبود دهند. رفتارها، نگرش‌ها و صحبت‌های والدین می‌تواند تاثیر چشمگیری روی بچه‌ها داشته باشد، به همین دلیل بهتر است سعی کنید تا محیطی مثبت در خانه ایجاد کنید و به کودک کمک کنید تا ویژگی‌های خود را بپذیرد و در برابر بادی شیمینگ ایستادگی کند. در این مطلب سعی کردیم درباره شرم از بدن در کودکان و نوجوانان صحبت کنیم و راهکارهایی را برای والدین ارائه دهیم. شما می‌توانید برای ارتقای سلامت روان خودتان و فرزندتان از درمانگران متخصص و حرفهای کلینیک دکتر ساداتی کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید