دلایل افت تحصیلی کودکان + راهکارهای عملی برای بهبود افت تحصیلی کودک
بدون شک هیچ والدینی دوست ندارد که شاهد افت تحصیلی کودک و عملکرد ضعیف او در مدرسه باشد. اما باید گفت که افت تحصیلی یکی از مشکلات رایج در بین کودکان است که می‌تواند تاثیرات عمیق و ماندگاری بر آینده کودک و جامعه بگذارد. افت تحصیلی زمانی اتفاق می‌افتد که کودک نتواند به‌خوبی از پتانسیل‌های خود استفاده کند. باید بگوییم که عوامل متعددی در بروز این مشکل نقش دارند و به همین دلیل مهم است که والدین دلایل افت تحصیلی کودک خود را پیدا کرده و راهکارهای مناسب را برای بهبود وضعیت تحصیلی کودک را پیاده کنند. در این مطلب علت‌ها و دلایل افت تحصیلی کودکان را بررسی می‌کنیم و راه حل مناسب برای بهبود عملکرد تحصیلی کودک را ارائه میدهیم.
دلایل افت تحصیلی کودکان
از نظر روانشناس کودک علت افت تحصیلی کودکان می‌تواند از عوامل مختلفی سرچشمه بگیرد. بنابراین در قدم اول باید با علل افت تحصیلی کودک آشنا شوید و آن را از جنبه‌های مختلف زیر نظر بگیرید.
مشکلات خانوادگی موثر در افت تحصیلی کودکان
- درگیری و تنش در خانه: از جمله مهم ترین علت های افت تحصیلی کودکان، درگیری در خانه است. اگر پدر و مادر مدام با هم بحث کنند یا فضای خانه پر از استرس باشد، بچه‌ها نمی‌توانند به‌خوبی روی درس و تکالیف خود تمرکز داشته باشند.
- کمبود حمایت در خانه: اگر والدین وقت و حوصله کافی برای بچه‌ها نداشته باشند، احتمالا کودک احساس بی‌ارزشی و تنهایی می‌کند و انگیزه خود را از دست می‌دهد.
- تغییرات شدید در خانه: باید گفت که تغییرات بزرگی مانند طلاق والدین، مهاجرت یا جابه‌جایی خانه و مدرسه و از دست دادن عزیزان می‌توانند ذهن کودک را آشفته کرده و درس‌خواندن را برای او دشوارتر کنند.
مشکلات روانی و احساسی
- اضطراب و استرس: از جمله عوامل موثر در افت تحصیلی کودکان نگرانی‌ها و اضطراب شدید است. نگرانی از امتحانات، فشار والدین یا معلمان، ترس از مسخره شدن و استرس درباره نتایج، می‌تواند باعث ایجاد فشار زیاد شده و علاقه کودک به درس‌خواندن را از بین ببرند.
- اعتماد به نفس پایین: اگر کودک مدام به این فکر کند که نمی‌تواند از پس درس‌ها بربیاید یا از شکست و نمره‌های پایین ترس داشته باشد، به‌مرور تلاش خود را کاهش می‌دهد و به افت تحصیلی کودک منجر می‌شود.
- افسردگی: از دیگر دلایل افت تحصیلی کودکان می‌توان به افسردگی اشاره کرد. احساس غم و ناامیدی، از دست دادن انگیزه و حس ناتوانی از جمله مواردی است که ممکن است نشان‌دهنده علائم افسردگی در کودکان باشد.
موارد و مشکلات مربوط به مدرسه و افت تحصیلی کودکان
- روش تدریس نامناسب: اگر معلمان با روش‌های تدریس نامناسب و قدیمی تدریس کنند، احتمالا کودک انگیزه خود را برای یادگیری از دست می‌دهد و عملکرد تحصیلی مناسب برای او دشوارتر می‌شود.
- فشار زیاد از طرف مدرسه: تکالیف سنگین، فاصله کم بین امتحانات، آزمون‌های زیاد و سخت و انتظارات غیرواقعی از کودک باعث می‌شود که بچه‌ها دلسرد شوند و انگیزه خود را برای یادگیری از دست بدهند.
- رابطه بد بین معلم و دانش‌آموزان: اگر کودک نتواند به‌خوبی با معلم خود ارتباط برقرار کند یا مشکلی در مدرسه داشته باشد، ممکن است افت تحصیلی را تجربه کند.
- مشکل با همکلاسی‌ها: اگر کودکی تحت قلدری قرار بگیرد یا در مدرسه تحت فشار همکلاسی‌ها باشد، احتمالا علاقه خود را از درس‌خواندن و رفتن به مدرسه از دست می‌دهد.
این مطلب هم برای شما مفید است: آماده کردن کودک برای مدرسه بعد از تعطیلات
مشکلات جسمی و سلامت
- کمبود خواب: یکی از دلایل افت تحصیلی در کودکان مشکلات خواب است. اگر والدین خواب کافی کودک را کنترل نکنند، مغز کودک نمی‌تواند به‌خوبی ریکاوری و استراحت کند و این باعث افت تحصیلی کودک می‌شود.
- تغذیه نامناسب: از دیگر علل افت تحصیلی دانش آموزان می‌توان به تغذیه نامناسب اشاره کرد. نخوردن غذای سالم، نخوردن صبحانه مقوی و استفاده از تنقلات مضر می‌تواند انرژی کودک را کاهش داده و تمرکز و یادگیری را با مشکل مواجه کند.
- مشکلات بینایی یا شنوایی: بسیاری از کودکان ممکن است به دلیل ضعیف‌بودن چشم به‌خوبی تخته را نبینند یا صدای معلم را با دلیل مشکلات شنوایی به‌خوبی نشنوند. بنابراین اگر کسی این مشکلات را پیگیری نکند، معلم و والدین فکر می‌کنند که کودک تنبل است.
عوامل محیطی و اجتماعی موثر در افت تحصیلی کودکان
- تاثیر دوستان و همسالان: اگر دوستان کودک نسبت به درس بی‌اهمیت و بی‌انگیزه باشند، این روند ممکن است روی کودک هم تاثیر منفی بگذارد و او را با افت تحصیلی مواجه کند.
- استفاده بیش‌ازحد از لوازم دیجیتال: بازی‌های کامپیوتری، استفاده از موبایل و تماشای تلویزیون اگر مدیریت نشوند، می‌توانند فرصت یادگیری و تمرکز را از کودک بگیرند.
- مشکلات و فشارهای مالی: اگر خانواده با مشکلات مالی روبه‌رو باشند، ممکن است کودک تمرکز و انگیزه کافی برای درس‌خواندن نداشته باشند. از طرفی کمبود امکانات می‌تواند عملکرد تحصیلی کودک را به طور جدی تهدید کند.
مشکلات و اختلالات در کودک
- مشکلات و اختلالات یادگیری: بسیاری از کودکان با اختلالات یادگیری روبه‌رو هستند که می‌تواند به افت تحصیلی منجر شود. اگر معلم و والدین از این اختلال آگاهی نداشته باشند، کودک برای یادگیری با مشکل مواجه می‌شود.
- بیش‌فعالی و نقص توجه: اختلال ADHD می‌تواند رفتارهای تکانشی، بیش‌فعالی و کمبود توجه را به همراه آورد و باعث شود که کودک به‌خوبی نتواند درس‌ها را یاد بگیرد.
اگر می‌بینید که کودک تمایلی به مدرسه رفتن ندارد، توصیه می‌کنیم با دلایل ترس کودک از مدرسه آشنا شوید.
راهکارهای بهبود افت تحصیلی دانش آموزان
از برای اینکه مشکل افت تحصیلی کودک را برطرف کنید، در قدم اول باید دلایل و ریشه‌های اصلی آن را پیدا کرده و آن‌ها را برطرف کنید. مشاوره تحصیلی کودکان به شما کمک می‌کند تا در این باره تصمیم هوشمندانه‌ای بگیرید. در این بخش راهکارهایی را ارائه میدهیم که به حل این مشکل کمک می‌کنند.
بهبود محیط خانه برای جلوگیری از افت تحصیلی کودک
- فضای آرامی را در خانه درست کنید. سعی کنید بحث و تنش را در مقابل کودک کاهش دهید و فضایی آرام برای درس‌خواندن او فراهم کنید.
- به کودک بگویید که به او افتخار می‌کنید و تلاش‌های او را تحسین کنید.
- یک برنامه روزانه طراحی کنید تا کودک بتواند زمانی را برای درس، استراحت و بازی داشته باشد.
تقویت و بهبود ارتباط با کودک
- برای کاهش افت تحصیلی دانش آموزان، بهتر است آن‌ها را از نظر روانی و احساسی حمایت کنید. از او بخواهید با شما صحبت کند و افکار و احساسات خود را به زبان بیاورد. اگر چیزی او را اذیت می‌کند، با او همدلی کنید.
- اعتماد به نفس کودک را تقویت کنید. به او کارهایی بدهید که انجام دادنش برای کودک آسان باشد. این کار باعث احساس ارزشمندی، حس توانمندی و افزایش عزت نفس کودک می‌شود.
- اگر فکر می‌کنید کودک احساسات پیچیده و متفاوتی را تجربه می‌کند یا نمی‌تواند آن‌ها را با شما در میان بگذارد، حتما از یک روانشناس کودک آنلاین یا حضوری کمک بگیرید.
بهبود تجربه در مدرسه
- حتما ارتباط منظم و مداوم خود را با معلم کودک حفظ کنید. از او بپرسید که در کلاس چه مشکلی دارد و با کمک یکدیگر راهکار مناسب را پیدا کنید.
- اگر درس‌ها برای کودک کسل‌کننده هستند، یادگیری را برای او جذاب‌تر کنید. می‌توانید از بازی‌ها* داستان‌ها و نقاشی برای یادگیری استفاده کنید.
- فشار را از روی کودک بردارید. تاکید زیاد روی نمره می‌تواند کودک را دچار اضطراب و ترس کند. بنابراین به‌جای آن روی یادگیری چیزهای جدید تمرکز کنید.
بهتر است برای اطمینان از کیفیت آموزش، نکات مهم انتخاب مدرسه کودک را در نظر داشته باشید.
توجه به سلامتی کودک
- حتما مطمئن شوید که کودک بین ۸ تا ۱۰ ساعت خواب باکیفیت در شب داشته باشد. بهتر است روتین منظم و ساعت مشخصی برای خوابیدن در نظر بگیرید.
- برای کاهش افت تحصیلی کودکان حتما تغذیه سالمی را برای آن‌ها طراحی کنید. صبحانه مقوی، میان‌وعده‌های سالم و مقوی در بهبود یادگیری کودک تاثیر زیادی دارند.
- بهتر است به طور منظم در بازه‌هالی زمانی ۶ تا ۱۲ ماه یک بار چکاپ پزشکی را برای کودک انجام دهید تا از سلامت جسمی او مطمئن شوید.
تمرین عادت‌های مناسب
- زمان مشخصی را برای استفاده از لوازم دیجیتال در نظر بگیرید و به آن پایبند باشید.
- تکالیف و کارهای مدرسه را به قدم‌های کوچک‌تر و آسان‌تر تقسیم کنید تا دستیابی به آن‌ها برای کودک آسان‌تر شود.
- صبور باشید و بدانید که بهبود افت تحصیلی دانش آموزان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و زمان‌بر باشد. بنابراین ثبات داشته باشید و ناامید نشوید.
- دستاوردها و موفقیت‌های کوچک کودک را تشویق کنید تا او بتواند انگیزه خود را بهتر حفظ کند.
- انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید و به نمره‌های کامل فکر نکنید تا کودک بتواند با آرامش بیشتری درس بخواند.
دیدگاهتان را بنویسید