آشنایی با تست های شخصیت شناسی کودکان

 تقریبا همه والدین علاقه دارند تا شخصیت کودک خود را بهتر بشناسند. شناخت و درک عمیق‌تر از کودک باعث می‌شود تا استراتژی‌های رفتاری و روش‌های تربیتی مناسب‌تری را در پیش بگیریم. تست های شخصیت شناسی کودکان می‌تواند ابزار ارزشمندی برای والدین و مربیان باشند تا با کمک آن‌ها رفتارها، احساسات و نوع تعاملات کودک را بهتر درک کنیم. این تست‌ها متناسب با سن و میزان فهم کودکان طراحی شده‌اند و ساختار جذابی دارند. بنابراین انجام آن‌ها می‌تواند شناسایی نقاط قوت کودک را آسان‌تر کند. با اینکه هیچ آزمونی به‌تنهایی نمی‌تواند پیچیدگی ذهن کودک را به طور کامل نشان دهد، اما تست های شخصیت شناسی می‌توانند در کنار نظر متخصصان راهنمای مفیدی برای فرزندپروری بهتر باشند. در این مطلب بهترین تست های شخصیت شناسی کودکان را معرفی کرده و مزایا و کاربردهای هر تست را مرور می‌کنیم. برای آشنایی با این تست‌ها با ما همراه باشید. 

تست پنج عامل بزرگ شخصیت کودکان

یکی از پرکاربردترین تست های شخصیت شناسی کودک، تست پنج عامل بزرگ شخصیت یا BFQ-C است که ویژگی‌های شخصیتی پایدار را اندازه‌گیری می‌کند. از دیدگاه روانشناس کودک این تست می‌تواند میزان وظیفه‌شناسی، گشودگی، برون‌گرایی، توافق‌پذیری و روان‌رنجوری در کودک را اندازه بگیرد. برای انجام این تست سوالاتی از کودک پرسیده می‌شود تا رفتارها و ترجیحات او شناسایی شوند. 

تست MBTI برای نوجوانان

یکی دیگر از تست‌های مشهور برای درک بهتر شخصیت و علایق نوجوانان و کودکان، MBTI است که می‌تواند ترجیحات فرد در نوع تفکر، معاشرت و نحوه تصمیم‌گیری را مشخص کند. این تست که نسخه ساده‌شده تست بزرگسالان است، شامل سوالاتی است که فرد باید به آن‌ها پاسخ دهد. این تست برای راهنمایی شغلی و درک بهتر تعاملات کودک به کار می‌رود.

پرسشنامه رفتار کودکان CBQ

این تست روی سبک‌های رفتاری ذاتی و ارزیابی خلق‌وخو تمرکز دارد. تست CBQ می‌تواند واکنش‌های عاطفی، میزان خجالتی‌بودن، دامنه توجه و اجتماعی بودن کودک را ارزیابی کند. والدین در موقعیت‌های مختلف روزمره رفتارهای مختلف فرزند خود را ارزیابی می‌کنند. این تست دلایل واکنش‌های شدید کودک را تا حدی نشان می‌دهد. با کمک تست های شخصیت شناسی می‌توانید تفاوت های فردی در کودکان را بهتر درک کنید.

پرسشنامه خلق و خوی کودک

این تست نیز به شکل مقایس طراحی شده است که می‌تواند رفتارهای غیر معمول مانند حساسیت‌ها و ناسازگاری‌های شدید را ارزیابی کند. در این تست والدین کودک به سوالاتی درباره عادت‌ها و رفتارهای مختلف کودک پاسخ می‌دهند. این تست‌ها برای ارزیابی تفاوت‌های رشدی هم به کار می‌روند. 

تست CAT برای کودکان

یکی دیگر از آزمون ها و تست های شخصیت شناسی کودکان، آزمون CAT است که می‌تواند افکار، احساسات و تفکرات پنهان کودک را آشکار کند تا درمانگر و والدین بتوانند درک بهتری از کودک پیدا کنند. این تست می‌تواند ترس‌های پنهان کودک، اضطراب‌ها، درگیری‌ها و تعارضات بین اعضای خانواده را ارزیابی کند. در این تست بچه‌ها درباره تصاویر مختلف داستان‌هایی تعریف می‌کنند و درمانگر بر اساس پاسخ‌ها ارزیابی را انجام می‌دهد. 

تست خانه-درخت-آدم یا HTP

از دیگر تست های شخصیت شناسی کودکان که کاربرد زیادی دارد، می‌توان به تست HTP اشاره کرد. این تست می‌تواند ادراک از خود، میزان اضطراب و کیفیت وضعیت عاطفی کودک را ارزیابی کند. کودک خانه، درخت و یک شخص را توصیف می‌کند و درباره آن‌ها سخن می‌گوید. بر اساس این صحبت‌ها، درمانگر می‌تواند نمادها را تفسیر کند. این تست برای ارزیابی سلامت روان کودکان نیز کاربرد دارد. 

تست ارزیابی رفتار کودکان BASC-3

این تست پرسشنامه ساختاریافته‌ای است که والدین، مربیان یا درمانگران آن را تکمیل می‌کنند. سیستم ارزیابی رفتار کودک برای تشخیص اختلالات عاطفی، اختلالاتی مانند بیش‌فعالی و ارزیابی مهارت‌های اجتماعی کاربرد دارد. مراقبان و نزدیکان کودک باید در بخش‌های مختلف به او امتیاز دهند و سپس درمانگر امتیازها را محاسبه کرده و آن‌ها را تفسیر می‌کند. با کمک این تست امکان تشخیص چالش‌های یادگیری یا مسائل رفتاری را فراهم می‌کند. 

تست مقیاس رتبه بندی کانرز

تست کانرز یا CPRS یکی از تست های پرکاربرد برای تشخیص علائم ADHD، بی‌توجهی و بیش‌فعالی است. در این تست والدین، معلمان و گاهی خود کودک باید به سوالاتی درباره نوع رفتار و میزان تمرکز پاسخ دهند. این تست برای ارزیابی اختلال ADHD در سنین ۶ تا ۱۸ سال عملکرد مناسبی ارائه می‌دهد.

این مطلب هم برای شما مفید است: راه های شخصیت شناسی کودک

مقیاس خودپنداره کودکان پیرز-هریس

تست CSCS یا خودپنداره پیرز-هریس نیز یکی از بهترین تست های شخصیت شناسی کودکان است که می‌تواند میزان عزت نفس، شادی و احساس شایستگی کودک را ارزیابی کند. کودک با جملاتی مانند من آدم خوشبختی هستم، موافقت یا مخالفت می‌کنند و بر اساس امتیازها، تفسیر تست انجام می‌شود. 

آزمون رورشاخ برای کودکان

این آزمون از نوع فرافکنی بوده که برای بررسی عمیق‌تر شخصیت، عواطف و فرایندهای ذهنی کودکان استفاده می‌شود. در این تست که برای کودکان ۵ سال به بالا کاربرد دارد، تصاویر مبهمی به کودک نشان داده می‌شود و از او می‌خواهند آن‌ها را توصیف کند. سپس بر اساس پاسخ‌ها تفسیر تست انجام می‌شود. این تست برای شناسایی ویژگی‌های ناخودآگاه کودک، میزان اضطراب و مشکلات عاطفی او کاربرد دارد. 

آزمون ترسیم خانواده KFD

آزمون KFD یا Kinetic Family Drawing از دیگر تست های شخصیت شناسی کودکان است که در از کودک می‌خواهند خانواده خود را ترسیم کند. این آزمون که برای کودکان ۴ تا ۱۲ سال مناسب است، روابط خانوادگی، احساسات کودک نسبت به خانواده و ویژگی‌های شخصیتی او را ارزیابی می‌کند. این آزمون برای شناسایی مشکلات عاطفی، تعارضات خانوادگی و ارزیابی خودپنداره کودک کاربرد دارد.  

آزمون سیاهه رفتاری کودک آخنباخ

این تست شخصیت شناسی کودک شامل پرسشنامه‌هایی است که رفتارها و ویژگی‌های شخصیتی کودکان را ارزیابی می‌کند و برای کودکان ۴ سال به بالا تا نوجوانان ۱۸ ساله قابل استفاده است. با کمک این تست درمانگر می‌تواند مشکلات رفتاری، عاطفی و ویژگی‌های شخصیتی مرتبط با سلامت روان را تشخیص دهد. 

تست های شخصیت شناسی کودکان مبتنی بر بازی

این تست‌ها ابزارهای کاربردی برای شناسایی شخصیت کودک بدون ساختارهای معمول هستند.

• تست مشاهده و تحلیل جعبه بازی: با کمک این تست اشتراک‌گذاری، تمایل به رهبری و مهارت‌های حل تعارض کودک ارزیابی می‌شود. درمانگران نحوه تعامل کودک را در حین بازی‌های وانمودی و ایفای نقش‌ها تماشا می‌کنند. 
• بازی با عروسک‌ها: این بازی‌ها می‌توانند روابط خانوادگی، ترس‌ها یا نگرانی‌های پنهان کودک را ارزیابی کنند. کودک با عروسک‌ها بازی می‌کند و درمانگر تفسیرهای خود را از این بازی‌ها یادداشت می‌کند.

توصیه می‌کنیم به عوامل موثر در شکل گیری شخصیت کودک توجه داشته باشید.

نکات مهم انجام تست های شخصیت شناسی کودکان

• آزمون مناسب بر اساس سن، شرایط و میزان درک کودک انتخاب می‌شوند.
• همه آزمون‌های روانشناسی و آزمون های شخصیت شناسی کودک باید زیر نظر متخصص انجام شود و تفسیر آن را درمانگر حرفه‌ای انجام دهد.
• نیازها و مشکلات کودک نیز روی انتخاب نوع آزمون و نحوه اجرای آن تاثیرگذار است.
• آزمون‌ها ابزارهای کارآمدی برای شناخت بیشتر و عمیق‌تر کودک هستند، اما به‌تنهایی کافی نیستند. در کنار تست‌ها، به مصاحبه‌های عمیق با کودک، والدین و مربیان و نیز مشاهده دقیق رفتارهای کودک هم نیاز خواهد بود. 

سخن پایانی

تست های شخصیت شناسی کودکان از جمله ابزارهای محبوب و پرکاربرد در روانشناسی کودک هستند که به متخصصان و مربیان کمک می‌کنند تا درک بهتری از بچه‌ها داشته باشند. این تست‌ها در کنار ابزارهای دیگری مانند مشاهده، مصاحبه عمیق و بررسی شرایط و وضعیت کودک می‌توانند به شناخت بیشتر کودکان منجر شوند. فراموش نکنید که تست های شخصیت شناسی کودک ابزارهای تخصصی هستند و برای اجرا و تفسیر آن‌ها به درمانگر و روانشناس کودک نیاز خواهید داشت. کلینیک روانشناسی دکتر ساداتی در کنار شما است تا بتوانید با کمک به‌روزترین تست‌ها و معتبرترین آزمون‌ها شناخت بهتری از شخصیت فرزندتان پیدا کنید. 

سوالات متداول