علت کم حرفی کودکان و راه های درمان آن
انسان موجودی اجتماعی است و به همین دلیل با برقراری ارتباط با دیگران می‌تواند نیازهای خود را رفع کرده و زندگی باکیفیت‌تری داشته باشد. بنابراین مهارت‌های برقراری ارتباط یکی از عناصر اصلی در رشد بشر است. در این میان برخی از کودکان کم حرف هستند و به‌ندرت شروع‌کننده گفت‌وگو هستند. کم حرفی کودکان یا تمایل نداشتن آن‌ها به صحبتکردن، ممکن است والدین و مربیان را نگران کند. بنابراین درک دلایل کم حرفی کودک بسیار اهمیت دارد تا با توجه به این دلایل بتوانیم برای کم‌حرفی راه حل مناسب را پیدا کنیم. در این مطلب می‌خواهیم درباره علت کم حرفی کودکان صحبت کنیم و مهم‌ترین راه های بهبود و درمان کم حرفی در کودک را ارائه دهیم. برای آشنایی بیشتر با این موضوع با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
کم حرفی در کودکان به چه معنی است؟
رفتارهایی مانند کم حرفی در بچه‌ها به تمایل آن‌ها به ساکت و محتاط بودن اشاره دارد. این کودکان معمولا بسیار کم صحبت میکنند و تمایلی به صحبت‌های طولانی ندارند. نکته مهم این است که درون‌گرایی با کم حرفی کودک متفاوت است. بچه‌های درون‌گرا در کنار افرادی که با آن‌ها راحت هستند، می‌توانند به‌راحتی صحبت کنند و گفت‌وگو داشته باشند. اما کودکان کم حرف معمولا بیش‌ازحد ساکت هستند و به‌ندرت صحبت میکنند. کم حرفی در کودکان ممکن است به شکل‌های زیر خود را نشان دهد:
- اجتناب کردن از گفت‌وگو
- ارائه پاسخ‌های کوتاه
- نشان‌دادن بی‌میلی به صحبت‌های دیگران و مکالمه با آن‌ها
- رغبت کم به شرکت در تعاملات اجتماعی
دلایل کم حرفی کودکان
به گفته روانشناس کودک، ریشه‌ها و علت‌های مختلفی برای کم‌حرفی کودکان وجود دارد که شناخت آن‌ها قدم مهمی برای والدین به شمار می‌رود تا بتوانند راحت‌تر این مشکل را ریشه‌یابی کنند. گاهی نیز به کمک متخصصانی مانند درمانگران و روانشناسان کودک نیاز است. به طور کلی علت کم حرفی کودکان شامل موارد زیر است:
خجالتی بودن کودک
یکی از مهم‌ترین علت های کم حرفی بچه ها این است که آن‌ها از قرار گرفتن در جمع خجالت می‌کشند و برای حرف زدن دچار شرم می‌شوند. این کودکان به‌خصوص در محیط‌های جدید و ناآشنا بسیار معذب می‌شوند و نمی‌توانند به‌راحتی صحبت کنند. برای برخورد با کودک خجالتی میتوانید از متخصص کمک بگیرید.
کودکان دارای اضطراب اجتماعی
شاید بتوان اضطراب اجتماعی را مهم ترین علت کم حرفی کودکان بدانیم. این کودکان ممکن است تجربه‌های دشوار و ناراحت‌کننده‌ای از موقعیت‌های اجتماعی داشته باشند که باعث می‌شود از سکوت خود به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی استفاده کنند. آن‌ها ممکن است از قضاوت‌شدن یا نظرات دیگران ترس داشته باشند و به این دلایل سکوت و صحبت‌نکردن را ترجیح دهند.
اختلالات ارتباطی
برخی از کودکان نیز دچار اختلالاتی هستند که روی تعامل با دیگران، صحبت کردن و فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. اختلالاتی مانند طیف اوتیسم، لالی انتخابی و تاخیر در گفتار از جمله مواردی است که باعث می‌شود کودک صحبت نکند و کم‌حرفی را انتخاب کند. نکته مهم این است که این اختلالات علاوه بر کم‌حرفی، نشانه‌ها و علائم دیگری هم دارند که باید متخصص آن‌ها را ارزیابی کند. بنابراین بهتر است از یک فوق تخصص روانشناس کودک در تهران یا شهر خود کمک بگیرید تا تشخیص دقیق داده شود.
چالش‌های عاطفی در کودک
برهی از کودکان به دلیل موقعیت‌های دشواری که تجربه کرده‌اند، انزوا و کم‌حرفی را ترجیح می‌دهند. استرس‌های شدید، ضربه و تروما، روبه‌رویی با اتفاقات دشوار و دردناک از جمله مواردی است که ممکن است به کم حرفی کودک منجر شود. از دست دادن عزیزان، طلاق والدین، تجربه جنگ یا بلایای طبیعی نمونه‌هایی از این تجربه‌ها هستند.
بی‌توجهی و حواس‌پرتی کودکان
در برخی از موارد کودکانی که دچار اختلالاتی مانند ADHD هستند، بی‌توجهی زیادی از خود نشان می دهند. این کودکان بسیار حواس‌پرت می‌شوند و ممکن است گشت و گذار در تخیل و افکار خود را به صحبتکردن و توجه کردن به دیگران ترجیح دهند. به همین دلیل مشاهده می‌شود که برخی از کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه، دچار کم حرفی هم می‌شوند.
کمبود اعتماد به نفس
از شایع‌ترین علت های کم حرفی در کودکان این است که ممکن است کودک اعتماد به نفس نداشته باشد. کمبود اعتماد به نفس می‌تواند روی تعاملات اجتماعی، عملکرد روزمره و احساس ارزشمندی کودک تاثیر بگذارد. ممکن است کودک همیشه از اشتباه کردن ترس داشته باشد و به همین دلیل نتواند به‌راحتی در جمع صحبت کند.
راه های درمان کم حرفی کودکان
حالا که با کم حرفی و علل آن آشنا شدید، حتما برایتان سوال است که چه راه‌هایی می‌تواند کم حرفی کودک را بهبود دهد. در ادامه راههای عملی برای بهبود کم حرفی بچه‌ها ارائه می‌دهیم.
ایجاد محیط حمایتگر برای درمان کم حرفی کودکان
شاید بتوان گفت مهم‌ترین راه بهبود و درمان کم حرفی در کودکان این است که کودک در محیطی امن و پر از اعتماد رشد کند. سعی کنید محیط خانه را گرم و صمیمی کنید تا کودک بتواند بدون نگرانی افکار و احساسات خود را بروز دهد.
افزایش اعتماد به نفس کودک
یکی از مهم‌ترین قدم‌هایی که والدین می‌توانند برای بهبود کم حرفی کودک بردارند، این است که اعتماد به نفس فرزند خود را افزایش دهند. تلاش‌ها و دستاوردهای کودک را تحسین کنید و با کمک خود کودک اهداف کوچکی را برای شروع تعاملات اجتماعی و صحبتکردن تعیین کنید. برای مثال در یک مهمانی کودک به دو نفر سلام کند. یا کودک به یک سوال در جمع پاسخ دهد. این کارها باعث می‌شود به‌مرور فرزند شما بتواند صحبتکردن در جمع را یاد بگیرد.
برای بهبود این ویژگی، راه های افزایش اعتماد به نفس کودکان را بخوانید.
تشویق تعاملات اجتماعی
سعی کنید فضای امنی تدارک ببینید که کودک با دوستان و همسالان خود وقت بگذراند و فعالیت‌های گروهی انجام دهد. ابتدا با گروه‌های کم‌جمعیت شروع کنید و به‌مرور به سراغ جمع‌های بزرگ‌تر بروید. این کار رفته‌رفته ترس کودک را از بودن در جمع و صحبتکردن کاهش می‌دهد.
تقویت ارتباط والدین و کودک
یکی از مهم‌ترین راه های درمان کم حرفی کودکان این است که خودتان شنونده‌ای فعال و خوب باشید. سعی کنید زمانی از روز را به صحبتکردن با کودک اختصاص دهید. از او درباره روزش و کارهایی که انجام داده بپرسید و فعالانه به حرف‌هایش گوش دهید. همچنین افکار و احساسات خود را نیز با او در میان بگذارید تا احساس راحتی بیشتری برای حرف زدن داشته باشد.
استفاده از نقش‌ها برای بهبود کم حرفی کودکان
یکی دیگر از راههای کمک‌کننده برای بهبود کم حرفی کودک این است که با کمک نقش‌ها کودک را به صحبت کردن و مکالمه ترغیب کنید. سناریوهای مختلف و نقشهای متنوع را همراه با کودک بازی کنید و در حین بازی شروع مکالمه و ادامه‌دادن آن را با کودک تمرین کنید.
دریافت کمک حرفه‌ای
باید بگوییم که بسیاری از راهکارهای بهبود کم حرفی بچه ها با کمک متخصص اثرگذاری بیشتری خواهند داشت. با کمک بهترین روانشناس کودک در تهران یا شهر سکونت خود میتوانید ریشه و دلیل اصلی کم حرفی کودک را پیدا کرده و سپس با توجه به آن راهکارهای مناسب را اجرا کنید. همچنین در برخی از موارد درمان تخصصی می‌تواند سرعت بهبود را بسیار بیشتر کند. روانشناس کودک با کمک تیم تخصصی خود می‌توانند روند درمانی مناسب را برای کودک شما طراحی کنند که می‌تواند شامل مشاوره‌های فردی، بازی‌درمانی و گفتاردرمانی باشد.
درک و صبر والدین
در بسیاری از موارد همین که کودک را درک کنید و به او فرصت دهید، بخش زیادی از مشکل کم حرفی کودک برطرف خواهد شد. به آن‌ها زمان بدهید تا بتوانند راههای مختلف را برای شروع و ادامه مکالمه پیدا کنند. هرگز کودک را برای صحبتکردن و وارد شدن به مکالمه تحت فشار قرار ندهید. همچنین هرگز او را بابت کم‌حرفی سرزنش و تحقیر نکنید. این رفتارها ریشه اضطراب و حس کم‌ارزشی را در کودک تقویت می‌کند و بسیار آسیب‌زننده است. بهتر است با توجه به شخصیت، عادت‌ها و عواطف کودک خود راهکارها را برای بهبود کم حرفی انتخاب کنید.
سخن پایانی
بسیاری از کودکان در مقطعی از دوره کودکی دچار کم‌حرفی می‌شوند که این دوره می‌تواند برای برخی طولانی‌تر شود. کم حرفی بچه ها ممکن است والدین را نگران کند، اما باید بگوییم که این مشکل کاملا قابل درمان و بهبود است. فقط کافی است که دلایل کم حرفی کودک را پیدا کنید و بر اساس آن راههای مناسب برای بهبود را پیدا کنید. پیشنهاد می‌کنیم در این مسیر از کمک حرفه‌ای روانشناس کودک بهره ببرید تا از درستی مسیر و روش خود اطمینان پیدا کنید. کلینیک دکتر ساداتی با کمک تیم تخصصی و حرفه‌ای خود در کنار شما است تا بتواند کیفیت زندگی کودک شما را افزایش دهد و سلامت روان او را تضمین کند.
دیدگاهتان را بنویسید