آموزش مهارت دوست یابی به کودکان

دنیای امروز پر از مشغله‌های بی‌شمار شده و سرعت زندگی بیشتر از گذشته شده است. در این عصر توجه به رشد اجتماعی و عاطفی کودکان اهمیت زیادی دارد تا بتوانیم فرزندانی سالم، شاد و اجتماعی تربیت کنیم. ایجاد روابط . تعاملات اجتماعی برای انسان‌ها بسیار ضروری است . در این میان یادگیری مهارت دوست یابی در کودک اهمیت ویژه‌ای دارد. دوست یابی در کودک باعث ایجاد روابط قوی و حمایتگر می‌شود و از طرفی هوش هیجانی کودک را تقویت می‌کند. در این مطلب می‌خواهیم درباره راه های آموزش مهارت دوست یابی به کودکان صحبت کنیم و راهکارهایی را برای کمک به والدین ارائه دهیم. با ما همراه باشید.

اهمیت دوست یابی کودکان

همه ما می‌دانیم که داشتن دوست و ساختن روابط دوستی اهمیت زیادی دارد، اما ممکن است برخی از والدین به اهمیت آن برای کودک توجهی نداشته باشند. در ادامه دلایل اهمیت پیدا کردن دوست در کودک را مرور می‌کنیم.

• تعامل با هم‌سالان می‌تواند مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودک را توسعه دهد و باعث بهبود همکاری در بچه‌ها شود.
• دوست یابی در کودکان رشد عاطفی را تقویت می‌کند. دوستی‌ها زمینه‌هایی برای حمایت عاطفی را فراهم می‌کنند و به کودکان همدلی، شفقت، مهربانی و کمک به دیگران را می‌آموزند.
• با کمک ارتباطات دوستی، عزت نفس کودک بهبود پیدا می‌کند. عضو شدن در گروه‌های اجتماعی، ایجاد تعامل و یافتن دوست به کودکان کمک می‌کند تا اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند و احساس تعلق را تجربه کنند. 
• دوستان خوب می‌توانند تاثیرات فوق‌العاده‌ای روی کودکان بگذارند. با کمک روابط دوستی سالم، کودکان رفتارهای مثبت بیشتری انجام می‌دهند. دوستان خوب می‌توانند به کودک کمک کنند تا افکار و رفتارهای مثبتی داشته باشد. 

مهارت های دوست یابی کودکان کدام‌اند؟

حالا که با اهمیت آموزش دوست یابی به کودکان آشنا شدید، ممکن است بپرسید که مهارت های دوست یابی کودک چه مواردی هستند؟ از نظر فوق تخصص روانشناس کودک در تهران دوست یابی به مهارت‌های مختلفی نیاز دارد که کودک باید در طول زندگی آن‌ها را یاد بگیرد تا بتواند روابط دوستانه با کیفیتی را بسازد. در ادامه به این مهارت‌ها اشاره می‌کنیم.

• برقراری ارتباط: کودک باید بیان افکار و احساسات را یاد بگیرد، به طور فعال به دیگران گوش دهد و پاسخ درست و مناسبی بدهد.
• همدلی: یکی از مهم‌ترین مهارت‌های دوستی، درک دیگران است و کودک باید احساسات خود را درک کند و ارتباطی بر پایه همدلی و شفقت داشته باشد.
• همکاری: یاد گرفتن کار تیمی، رعایت نوبت‌ها، اشتراک‌گذاری منابع و انجام فعالیت‌های گروهی نیز برای ایجاد و تداوم دوستی‌ها اهمیت دارند. 
• حل تعارض: یکی دیگر از مهم‌ترین مهارت های دوستی برای کودک این است که اختلاف‌ها را با کمک راه‌های مسالمت‌آمیز حل کنند و برای برطرف‌کردن چالش‌ها و تعارض‌ها راه حل مناسب را پیدا کنند. 
• احترام: یکی دیگر از مهم‌ترین مهارت‌ها برای تداوم روابط دوستانه این است که کودک برای افراد، تفاوت‌ها، حریم شخصی و مرزهای هر فردی احترام قائل باشد.
• اعتماد و صداقت: داشتن صداقت و ایجاد روابط بر پایه اعتماد به استحکام ریشه‌های دوستی و دوام آن‌ها کمک می‌کند. 

راه های آموزش دوست یابی به کودک

تا به اینجا با اهمیت دوستی و مهارت های دوست یابی در کودکان آشنا شدید. در این بخش می‌خواهیم روش های آموزش دوستی به کودکان را ارائه دهیم.

آموزش مهارت دوست یابی به کودکان را مدل‌سازی کنید

هیچ‌چیز به اندازه مشاهده مستقیم برای یادگیری کودک مفید نیست. تعاملات و نحوه برقراری ارتباط را به کودک نشان دهید. با کمک ایفای نقش‌های مختلف و سناریوهای متنوع ایجاد ارتباطات اجتماعی را با کودک تمرین کنید. به آن‌ها یاد بدهید که چطور با دیگران صحبت کنند، سوال بپرسند و فعالانه گوش دهند. 

مهارت‌های ارتباطی را آموزش دهید

به کودک یاد دهید تا تماس چشمی برقرار کند و از نشانه‌های غیرکلامی برای نشان‌دادن توجه خود استفاده کند. از آن‌ها بخواهید تا احساسات خود را بهتر بشناسند و آن‌ها را بیان کنند. تمرین مهارت‌های اجتماعی به کودک فرصت می‌دهد تا با دیگران مکالمه کند و درباره موضوعات مختلف با آن‌ها صحبت کند. این ویژگی به کودک در مسیر دوست یابی بسیار کمک می‌کند. 

این مطلب را هم بخوانید: اختلال ارتباط اجتماعی در کودکان

برای آموزش مهارت دوست یابی به کودکان صبور و آرام باشید

بسیاری از بچه‌ها به زمان زیادی نیاز دارند تا مهارت های دوست یابی در کودکان را یاد بگیرند. برخی از کودکان ممکن است رفتارهایی متناسب با سن خود انجام دهند که در جهت دوست‌یابی نیست. برای مثال ممکن است کودک اسباب‌بازی‌های خود را از دیگران بگیرد یا نوبت‌ها را رعایت نکند. مهم است که آرامش خود را حفظ کنید و واکنش بیش‌ازحدی نشان ندهید. آرام بمانید و کودک را کنار بکشید. برایش توضیح دهید که می‌توانند نوبتی با اسباب‌بازی‌ها بازی کنند. 

از داستان‌ها کمک بگیرید

قصه‌ها یکی از مهم‌ترین منابع برای یادگیری کودک هستند که علاوه بر سرگرمی، پتانسیل بالایی برای آموزش رفتارها و موضوعات مختلف دارند. با کمک داستان‌هایی درباره دوستی‌ها به آن‌ها کمک کنید تا موقعیت‌های مختلف را درک کنند. از کودک بخواهید درباره شخصیت داستان فکر کند و خود را جای او بگذارد. از این طریق می‌توانید همدلی و درک دیگران را به او آموزش دهید. 

این مطلب را از دست ندهید: اهداف قصه گویی برای کودکان

بازی‌های تیمی را از یاد نبرید

یکی از مهم‌ترین موقعیت‌ها برای دوست یابی کودکان، شرکت در کارهای گروهی و فعالیت‌های تیمی است. زمینه‌ای را فراهم کنید تا کودک بتواند در بازی‌های گروهی با هم‌سالان خود شرکت کند. او را تشویق کنید تا با کمک هم‌تیمی‌های خود کاری انجام دهند. درست کردن کاردستی، انجام آزمایش‌های علمی ساده و مسابقات ورزشی مواردی هستند که روحیه تیمی کودک را بهبود می‌دهند و به او در مسیر دوست یابی کمک می‌کنند.

روابط دوستانه خود را نشان دهید 

والدین نزدیک‌ترین افراد به کودکان هستند و بچه‌ها بسیاری از چیزها را با مشاهده رفتار والدین یاد می‌گیرند. برای اینکه دوست یابی را به کودک آموزش دهید، بهتر است خودتان نیز درباره دوستان خود، نحواه آشنایی و طرز رفتار با آن‌ها با کودک صحبت کنید. 

از روانشناس کودک کمک بگیرید

در کنار راه‌هایی که بیان کردیم، برای آموزش مهارت دوست یابی به کودکان می‌توانید به سراغ روانشناسان حرفه‌ای بروید و از آن‌ها راهنمایی بگیرید. روانشناس کودک با توجه به شخصیت و ویژگی‌های کودکتان به شما کمک می‌کند تا مناسب‌ترین راهکارها را برای دوست یابی کودک پیدا کنید. همچنین روش‌هایی مانند گروه درمانی کودکان نیز به فرزند شما کمک می‌کند تا با همسالان خود در محیطی امن و تحت نظارت تعامل داشته باشد و ارتباطات دوستی را تمرین کند.

چرا برخی کودکان در دوست یابی مشکل دارند؟

• بسیاری از کودکان در برقراری روابط دوستانه کم‌رو هستند.
• برخی از کودکان درون‌گرا هستند و دایره اجتماعی محدودتری را ترجیح می‌دهند.
• عدم آموزش مهارت‌های اجتماعی، همدلی با هم‌سالان و ایجاد تعامل با دیگران باعث ایجاد مشکل برای دوست یابی کودکان می‌شود.
• برای بعضی از بچه‌ها اضطراب اجتماعی در کودکان می‌تواند ایجاد و حفظ تعاملات را بسیار دشوار کند.
• داشتن علایق خاص و متفاوت نسبت به سایر هم‌سالان باعث می‌شود که یافتن زمینه‌های مشترک با دیگران برای کودک دشوارتر شود.
• قلدری یا طرد شدن در گذشته می‌تواند باعث ترس کودک شود و او نتواند موقعیت‌های جدید دوست یابی را تجربه کند.
• تفاوت‌های رشدی در برخی از کودکان و وجود اختلالاتی مانند اختلال اوتیسم در کودک می‌تواند بر درک کودک از دیگران موثر باشد و چالش‌های مختلفی را برای او به وجود آورد.
• تجربه‌های دشواری مانند جابه‌جایی، تغییر مدرسه و مهاجرت می‌تواند شبکه دوستان کودک را از بین ببرد و کودک را برای یافتن دوستان جدید با مشکل مواجه کند.
• برخی از کودکان از عزت نفس پایین رنج می‌برند و به همین دلیل نمی‌توانند برای دوست یابی پیش‌قدم شوند یا در فعالیت‌های مختلف شرکت کنند.

سخن پایانی

دوست یابی کودکان در سنین پایین باعث می‌شود که آن‌ها مهارت‌های مختلف اجتماعی را از همان کودکی یاد بگیرند و دایره روابط اجتماعی خود را به‌مرور گسترش دهند. ایجاد دوستی و تعاملات اجتماعی برای کودکان بسیار ضروری است و نقش مهمی در سلامت روان، رفتار و مهارت‌های اجتماعی کودک ایفا می‌کند. بنابراین یکی از مهم‌ترین وظایف والدین این است آموزش مهارت دوست یابی به کودکان را از سنین قبل از مدرسه تمرین کنند. بچه‌ها ممکن است در این مسیر با چالش‌های مختلفی روبه‌رو باشند که والدین باید با صبر و تلاش این مسیر را ادامه دهند.