درمان افسردگی کودکان در خانه

افسردگی کودکان یکی از مشکلاتی است که متاسفانه در بسیاری از موارد مورد توجه قرار نمی‌گیرد یا اطرافیان کودک درک درست و دقیقی از آن ندارند. علائم افسردگی در کودکان در مقایسه با بزرگسالان متفاوت است و به همین دلیل ممکن است والدین به آن توجه نکنند. خوشبختانه روش‌های مختلفی برای بهبود و درمان افسردگی کودکان وجود دارد، اما برای برخی از والدین سوال است که آیا درمان افسردگی کودکان در خانه امکان‌پذیر است یا خیر. در این مطلب می‌خواهیم به این پرسش رایج پاسخ دهیم و همچنین راهکارهای درمانی حرفه‌ای برای افسردگی در کودک را معرفی کنیم. برای آشنایی با این روش‌ها با کلینیک دکتر ساداتی همراه باشید.

افسردگی در کودک چیست و چه علائمی دارد؟

در ابتدا بهتر است درک دقیق‌تری از افسردگی کودک داشته باشیم تا بتوانیم درباره درمان افسردگی کودکان در خانه صحبت کنیم. از نظر روانشناس کودک افسردگی در کودکان یک وضعیت سلامت روان است که با خود احساس غم مداوم و عمیق، ناامیدی و عدم علاقه به فعالیت‌های دلخواه مشخص میشود. در واقع افسردگی مشکلی فراتر از بدخلقی یا احساس ناراحتی گاه‌به‌گاه است. این اختلال بر نحوه تفکر کودک، احساسات و رفتار او تاثیر می‌گذارد و می‌تواند عملکرد روزمره، روابط و حتی رشد روانی او را تحت تاثیر قرار دهد. 

نشانه های افسردگی در کودکان

• کودک احساس غم و ناامیدی مداوم و شدیدی دارد و در بسیاری از موارد دلیل واضح و روشنی برای آن وجود ندارد.
• کودک ممکن است به ناامیدی‌ها و چالش‌ها بیش‌ازحد واکنش نشان دهد، عصبانی شود و به‌راحتی تحریک‌پذیر باشد.
• بسیاری از کودکان افسرده احساس بی‌ارزشی و گناه دارند و فکر می‌کنند به اندازه کافی خوب نیستند.
• این کودکان علاقه خود را به فعالیت‌های دلخواه خود از دست می‌دهند و از این کارها لذت نمی‌برند.
• بسیاری از کودکان افسرده افکار منفی درمورد خود دارند و به همین دلیل از عزت نفس پایین رنج می‌برند.
• این کودکان در بسیاری از موارد خسته و کم‌انرژی هستند.
• برخی از کودکان دارای افسردگی ممکن است تغییرات آشکاری در اشتهای خود داشته باشند.
• افسردگی در کودکان می‌تواند منجر به اختلالات خواب شود.
• کودکانی که افسردگی را تجربه می‌کنند، معمولا از والدین، دوستان و هم‌سالان فاصله می‌گیرند و انزوا را ترجیح می‌دهند.
• عملکرد تحصیلی در این کودکان ممکن است افت قابل توجهی پیدا کند.
• این کودکان ممکن است دردهای جسمی بدون دلیل را تجربه کنند.
• در موارد شدیدتر، کودکان افسرده ممکن است به خود آسیب بزنند یا افکار خودکشی داشته باشند.

برای آشنایی بیشتر با این اختلال، علائم افسردگی در کودکان را بخوانید.

آیا درمان افسردگی کودک در خانه امکان‌پذیر است؟

بدون شک خانواده نقش بسیار مهم و حیاتی در سلامت روان فرزند خود ایفا می‌کند، زیرا نهاد خانواده اولین جایی است که کودک در آن عضو می‌شود و رشد می‌کند. بنابراین والدین می‌توانند قدم‌های مهمی برای بهبود افسردگی کودکان بردارند. مهم است بدانید که استراتژی‌هایی که در خانه انجام می‌دهید، برای درمان کامل و بهبود افسردگی کودک لازم و مفید هستند، اما کافی نیستند. بنابراین شما باید در کنار این راهکارها، از درمان‌های حرفه‌ای زیر نظر فوق تخصص روانشناس کودک در تهران یا شهر خود نیز کمک بگیرید. ترکیب روش های درمان افسردگی کودکان در خانه با استراتژی‌های حرفه‌ای می‌تواند نتیجه بهتری داشته باشد. در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره می‌کنیم.

ایجاد محیط امن و حمایتگر

• یکی از مهم‌ترین کارها برای بهبود افسردگی کودکان در خانه این است که محیطی آرامش‌بخش و بر پایه حمایت و اعتماد ایجاد کنید. از کودک بخواهید تا درباره احساسات، ترس‌ها و نگرانی‌های خود صحبت کند. به او اطمینان دهید که در کنار او هستید.
• با کودک همدلی و صبوری داشته باشید. احساسات او را نادیده نگیرید و سعی کنید درک عمیق‌تری از کودک داشته باشید. به او بفهمانید که اهمیت دارد و تلاش می‌کنید تا او را بهبود دهید.
• یک روتین منظم ایجاد کنید تا کودک بتواند تغذیه سالم، خواب کافی و فعالیت بدنی درست و مناسبی داشته باشد. ثبات برای بسیاری از کودکان افسرده آرامش‌بخش خواهد بود.
• عوامل استرس‌زا را شناسایی کرده و آن‌ها را برطرف کنید تا کودک احساس آرامش بیشتری داشته باشد.

تشویق سبک زندگی سالم

• کودک را تشویق کنید تا فعالیت بدنی منظم و ورزش داشته باشد. فعالیت فیزیکی می‌تواند هورمون‌های استرس را کاهش دهد و سطح انرژی کودک را بهبود دهد. همچنین ورزش در بهبود خلق‌وخو بسیار موثر است.
• یک رژیم غذایی سالم، غنی و مفید داشته باشید. کودک باید غذاهای کامل شامل سبزیجات، پروتئین و غلات کامل مصرف کند.
• خواب کافی و باکیفیت را فراموش نکنید. خواب هورمون‌ها را تنظیم کرده و کیفیت خلق‌وخو را افزایش می‌دهد. قبل از خواب یک روال آرامش‌بخش ایجاد کرده و استفاده از لوازم دیجیتال را محدود کنید تا کودک بتواند بهتر به خواب برود.

این مطلب را هم بخوانید: تاثیر ورزش روی سلامت روان کودکان

تقویت ارتباطات مثبت

• زمان باکیفیتی را با کودک سپری کنید. فعالیت‌های مورد علاقه و بازی‌های متنوعی با کودک انجام دهید و سعی در تقویت پیوند و ارتباط با کودک خود داشته باشید. 
• تعاملات اجتماعی را تشویق کنید. اگر کودک انزوا را ترجیح می‌دهد، او را مجبور نکنید، اما می‌توانید کم‌کم او را تشویق به ایجاد ارتباط با دیگران کنید.
• مهارت‌های مقابله با تنش‌ها، استرس‌ها و چالش‌ها را به کودک بیاموزید و به او کمک کنید تا بتواند شرایط دشوار و چالش‌برانگیز را پشت سر بگذارد.

تشویق تلاش‌های کودک

• موفقیت‌های هرچند کوچک در مسیر درمان افسردگی کودکان در خانه را تشویق و تحسین کنید. این کار باعث بهبود عزت نفس کودک می‌شود.
• انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید. از سرزنش‌کردن یا تحقیر کودک پرهیز کنید و او را با بچه‌های دیگر مقایسه نکنید. پیشرفت‌های او را در نظر بگیرید و به او کمک کنید روند بهبودی خود را ادامه دهد.

راه های حرفه‌ای درمان افسردگی کودکان

همان‌طور که گفتیم نقش والدین در درمان افسردگی کودکان در خانه بسیار پررنگ است، اما باید بدانید که این همه ماجرا نیست. با اینکه شما می‌توانید تا حدی به بهبود فرزندتان در خانه بپردازید، اما درمان افسردگی کودکان در خانه به طور کامل انجام نمی‌شود. اختلال افسردگی نیاز به مداخلات حرفه‌ای و درمان تخصصی دارد تا اثری ماندگار داشته باشد. بنابراین بهتر است که راهکارهای خانگی گفته‌شده را با کمک‌گرفتن از متخصص تکمیل کنید. در ادامه مهم‌ترین روش‌های حرفه‌ای درمان افسردگی در کودکان را معرفی می‌کنیم.

روان درمانی افسردگی در کودکان

یکی از مهم‌ترین و موثرترین درمان‌های افسردگی کودکان روان‌درمانی است. در جلسات مشاوره فردی کودکان، یک روانشناس کودک یا درمانگر به او کمک می‌کند تا درک بهتری از افکار و احساسات خود داشته باشد.

• درمان شناختی رفتاری: در این روش به کودکان می‌آموزند که الگوهای فکری منفی را شناسایی کرده و آن‌ها را به چالش بکشند. سپس کودک به‌مرور می‌آموزد تا روش‌ها و الگوهای فکری بهتر را جایگزین کند. همچنین مهارت‌های مقابله‌ای برای مدیریت استرس، اضطراب و غم به کودک آموزش داده می‌شود.

• بازی درمانی کودکان: در این روش کودک با کمک بازی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و فعالیت‌های خلاقانه مانند نقاشی و داستان، می‌تواند احساسات خود را راحت‌تر بروز دهد. با این روش، درمانگر می‌تواند بینش عمیق‌تر و دقیق‌تری از احساسات و تجربه‌های کودک پیدا کند و به او در پردازش احساسات دشوار کمک کند.

• درمان بین فردی: این روش بر بهبود روابط و توسعه مهارت‌های ارتباطی تمرکز دارد و برای کودکانی مفید است که با تنش‌های خانوادگی، قلدری یا انزوای اجتماعی روبه‌رو هستند. در این روش کودک یاد می‌گیرد که روابط سالم‌تر و سازنده‌تری داشته باشد.

• خانواده درمانی: این روش شامل کل اعضای خانواده می‌شود و بر بهبود ارتباطات، حل تنش‌ها و درک بهتر اعضا از یکدیگر تمرکز دارد. این روش به والدین کمک می‌کند تا شناخت بهتری نسبت به مشکلات و احساسات کودک پیدا کنند.

درمان افسردگی کودکان با دارو

در برخی از موارد با توجه به سن کودک، شدت افسردگی و شرایط فردی، دارو درمانی برای کودکان توصیه می‌شود. روانپزشک می‌تواند با توجه به ارزیابی‌ها داروهای مناسب را تجویز کند. این داروها می‌توانند در افسردگی‌های شدید یا وجود اختلالات دیگر هم‌زمان با افسردگی، میل به خودآزاری یا خودکشی بسیار مفید و موثر باشد.

• داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین رایج‌ترین نوع داروها برای کودکان هستند که سطح سروتونین را افزایش داده و خلق‌وخو را بهبود می‌دهند.
• نظارت و ارزیابی منظم برای تغییر دوز یا نوع دارو بسیار ضروری است. 

سخن پایانی

افسردگی در کودکان معضلی است که در سال‌های اخیر درک بهتری از آن ایجاد شده و در گذشته بسیاری از والدین از آن غافل بودند. این اختلال می‌تواند باعث انزوای کودک، کاهش عملکرد تحصیلی و ترک فعالیت‌های مورد علاقه شود و به‌مرور کیفیت زندگی و سلامت روان کودک را بیشتر به خطر بیندازد. بنابراین اگر علائم افسردگی در کودکان را مشاهده کردید، حتما از یک روانشناس کودک کمک بگیرید تا بتوانید وضعیت را رو به بهبود ببرید.

در این مطلب سعی کردیم درباره راهکارهای درمان افسردگی کودکان در خانه صحبت کنیم و روش‌های درمانی تخصصی را نیز معرفی کنیم. فراموش نکنید که این دو رویکرد در کنار یکدیگر بسیار موثرتر خواهند بود و اثرات ماندگاری خواهند داشت. شما می‌توانید از متخصصان و درمانگران کلینیک دکتر ساداتی کمک بگیرید تا سلامت روان فرزند خود را ارتقا دهید.