همه چیز درباره اختلال اضطراب اجتماعی در بزرگسالان
بسیاری از افراد ممکن است اختلالهای روانی مختلفی را از کودکی تا بزرگسالی با خود به همراه داشته باشند یا در بزرگسالی به آن دچار شوند. یکی از اختلالات شایع در بین بزرگسالان، اختلال اضطراب اجتماعی است که فرد از اینکه دیگران او را زیر نظر داشته باشند می‌ترسد. این اختلال که در زنان شایع‌تر از مردان است، میتواند عملکرد روزمره، روابط و تعاملات اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال باید بگوییم که در بسیاری از موارد این اختلال اضطرابی قابل درمان است و روش‌های متنوعی برای تشخیص و بهبود آن وجود دارد. برای آشنایی با اختلال اضطراب اجتماعی در بزرگسالان با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
در قدم اول بهتر است تعریف ساده و دقیقی از این اختلال ارائه دهیم. به‌طور کلی اضطراب به معنی ترس و نگرانی شدیدی است که افراد آن را در مقاطع مختلف زندگی تجربه می‌کنند. اضطراب ترس از چیز مشخص یا اتفاق معینی نیست و به همین دلیل ممکن است همیشه با فرد باشد یا در موقعیت‌های خاص تشدید شود. اختلال اضطراب اجتماعی یکی از انواع اضطراب است که در آن فرد از برقراری رابطه با دیگران و صحبت‌کردن در جمع بسیار وحشت دارد. به‌طور کلی این نوع اضطراب به دلیل ترس از قضاوت دیگران، خجالت و شرم، ترس از طرد شدن یا ایجاد موقعیت‌های اجتماعی خاص به وجود می‌آید.
باید بدانید که برخی از انواع اضطراب‌ها در موقعیت‌های اجتماعی مانند سخنرانی یا قرار ملاقات اولیه بسیار رایج است. اما اختلال اضطراب اجتماعی به اضطرابی اشاره دارد که شدت زیادی دارد و کار و زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین علائم و نگرانی‌ها حداقل به مدت شش ماه ادامه دارد. افرادی که به این نوع اختلال مبتلا هستند، ممکن است واکنش‌های مختلفی از خود نشان دهند. سرخ‌شدن، لرزیدن، تپش قلب شدید، عرق‌کردن یا احساس بیماری از جمله شایع‌ترین واکنش‌های فیزیکی است که افراد از خود نشان می‌دهند. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال احساس می‌کنند که اضطراب آن‌ها بیشازحد است و نمی‌توانند آن را کنترل کنند.
محرک‌های اضطراب اجتماعی
باید بگوییم که افراد مختلف محرک‌های اضطرابی متفاوتی دارد، اما بسیاری از موارد در بین این افراد مشابه است که در ادامه رایج‌ترین محرک‌ها را آورده‌ایم.
- ملاقات‌کردن با افراد ناآشنا
- صحبت کردن با افراد در محل کار یا دانشگاه
- فراخوانده شدن برای سخنرانی
- نیاز به صحبت با صندوق‌دار فروشگاه
- خورد و آشامیدن در فضای عمومی
- اجرا در مقابل دیگران
- استفاده از سرویس بهداشتی عمومی
نشانه‌ها و علائم اضطراب اجتماعی
حالا که با تعریف و معنای این اختلال آشنا شدید، بهتر است علائم آن را بشناسید، زیرا اختلال اضطراب اجتماعی تاثیرات بسیاری روی جسم و روان دارد.
- علائم فیزیکی مانند سرخ‌شدن، عرق‌کردن، لرزش، حالت تهوع و سرگیجه، افزایش ضربان قلب
- احساس وحشت یا جملات پانیک عصبی
- ترس از اینکه در برابر دیگران مضطرب به نظر برسد
- ترس شدید از قضاوت دیگران
- احساس ترس از کنار دیگران بودن
- احساس خجالت‌زدگی در برابر دیگران
- مشکل در صحبت‌کردن
- اجتناب از موقعیت‌هایی که باعث اضطراب می‌شود
- انقباض عضلات و اعضای بدن در حین معاشرت اجتماعی
- مشکل در برقراری و حفظ تمای چشمی
- حساسیت به انتقاد
- عزت نفس پایین و خودگویی منفی
این علائم میتوانند زندگی روزمره در مدرسه، محل کار، دانشگاه و حتی روابط با اطرافیان را به‌شدت مختل کند. بدون فرآیند درمان و کمک از متخصص ممکن است افراد نتوانند از همه پتانسل‌ها و توانایی‌های خود استفاده کنند. همچنین نکته مهم این است که شدت بالای اضطراب اجتماعی و ترس‌ها و نگرانی‌های مزمن ممکن است باعث ایجاد افسردگی و تمایل به مصرف الکل و مواد مخدر شود.
برای اطلاعات بیشتر، تفاوت اضطراب و استرس را بخوانید.
درمان اختلال اضطراب اجتماعی
خبر خوب این است که این اختلال قابل بهبود و درمان است و گزینه‌های درمانی متنوعی برای آن وجود دارد. البته باید بدانید که روش درمان، مدت‌زمان مورد نیاز و نوع درمان انتخابی با توجه به شرایط هر فرد متفاوت است. همچنین متخصص روانشناسی ممکن است ترکیبی از درمان‌ها را برای یک فرد مناسب بداند. در ادامه مهم‌ترین روش های درمان اختلال اضطراب اجتماعی را مرور می‌کنیم:
مشاوره درمانی
یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان اضطراب اجتماعی گفت‌وگو با افراد قابل اعتماد و نیز مراجعه به مشاور و روانشناس است که متخصص یا تیم تخصصی با توجه به نیاز مراجع روش مشاوره را انتخاب می‌کنند:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): در این روش مشاور به شما کمک می‌کند تا راه‌های مختلف را برای مدیریت اضطراب خود بیاموزید و این راه‌ها را به‌طور عملی تمرین کنید.
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT): در این روش افراد یاد می‌گیرند که از ذهن‌آگاهی، پذیرش و استراتژی‌های رفتاری استفاده کنند تا بفهمند چگونه باید اضطراب خود را بپذیرند و با کمک چه کارهایی میتوانند تاثیر آن را کاهش دهند.
- گروه درمانی: این روش به فرد کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی مختلف را برای تعامل با افراد در محیط‌های اجتماعی را یاد بگیرند. فرد با حضور در این گوره‌ها متوجه می‌شود که تنها نیست و راه‌های عملی را برای کاهش اضطراب یاد می‌گیرد.
- مواجهه درمانی: روانشناس در این روش به فرد کمک می‌کند تا به جای اجتناب از موقعیت‌های اضطراب‌آور، به‌تدریج با آن‌ها روبه‌رو شود.
دارودرمانی
طیف وسیعی از داروها میتواند به افراد کمک کند تا راحت‌تر علائم اختلال اضطراب اجتماعی خود را مدیریت و کنترل کنند. این داروها حتما باید با دستور پزشک و به میزانی که تجویز شده استفاده شوند. این داروها میتواند با توجه به نوع و شدت مشکل فرد در سه دسته زیر جای بگیرند:
- داروهای ضد افسردگی: این داروها به کاهش علائم اضطراب اجتماعی کمک می‌کند و البته برای اثربخشی نیاز است که چند هفته یا چند ماه استفاده شوند.
- داروهای ضد اضطراب: این داروها معمولا برای مصارف کوتاه مدت تجویز می‌شوند تا علائم شدید اضطراب اجتماعی را کاهش دهند.
- داروهای مسدود کننده بتا: این داروها علائم فیزیکی اضطراب مانند تعریق، لرزش و ضربان شدید قلب را بهبود می‌دهد. البته پزشک این داروها را برای موقعیت‌های خاص تجویز می‌کند و این داروها برای درمان مداوم و طولانیمدت به کار نمی‌روند.
نکاتی برای غلبه بر اضطراب اجتماعی
در وهله اول بهتر است برای مدیریت اضطراب اجتماعیخود از متخصص روانشناسی کمک بگیرید، اما راهکارهایی وجود دارد که میتواند در کنار فرآیند درمان به شما کمک کند تا بهبود خود را سریع‌تر کنید.
- موقعیت‌های اجتماعی را به‌مرور افزایش دهید. در صورت امکان و با کمک درمانگر خود می‌توانید خود را در موقعیت‌های اجتماعی قرار دهید تا بتوانید کم‌کم اضطراب خود را کاهش دهید. قرار گرفتن در جمع افرادی که با آن‌ها راحت هستید، صحبت‌کردن در جمع دوستان و ایجاد تجربههای مثبت میتواند عزت نفس شما را به‌مرور افزایش دهد.
- کارهایی که دوست دارید را انجام دهید. قبل از اینکه در موقعیت‌های اضطراب‌آور قرار بگیرید، می‌توانید کارهایی انجام دهید که برای شما لذت‌بخش هستند. یک دوش آب گرم، موسیقی ملایم، مطالعه کتاب‌های مورد علاقه، انجام یک بازی جذاب یا مدیتیشن میتواند حس بهتری به شما بدهد و استرس شما را کاهش دهد تا بتوانید راحت‌تر در جمع قرار بگیرید.
- به خودتان برچسب نزنید. اگر شما مدام به خودتان بگویید که خجالتی هستید یا کمبود اعتماد به نفس دارید، مواجه‌شدن با موقعیت‌های اجتماعی برای شما ترسناک‌تر خواهد شد. بنابراین بهتر است الگوهای فکری خود را تغییر دهید تا به‌مرور الگوهای رفتاری شما هم تغییر کنند. در این مسیر از روانشناس خود کمک بگیرید.
اگر فکر می‌کنید فرزندتان دچار اضطراب است، بهتر است درباره اضطراب در کودک و نوجوان بیشتر بدانید.
سخن پایانی
مواجه‌شدن با موقعیت‌های اجتماعی برای برخی از افراد بسیار دشوار است و آن‌ها را دچار ترس و نگرانی شدیدی می‌کند. اختلال اضطراب اجتماعی که با علائم فیزیکی و رفتاری متعددی خود را نشان می‌دهد، باعث می‌شود که افراد نتوانند به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند و در جمع به‌راحتی صحبت کنند. این افراد از قضاوت‌شدن می‌ترسند و معمولا عزت نفس پایینی دارند. در این مطلب سعی کردیم درباره اختلال اضطراب اجتماعی، علائم و راه‌های درمان آن صحبت کنیم. اگر خودتان یا فردی از نزدیکانتان به این اختلال دچار هستید، بهتر است در اولین فرصت به روانشناس مراجعه کنید تا با کمک تکنیک درمانی مناسب بتوانید آن را مدیریت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید