اختلال خوردن اجتنابی در کودکان و نوجوانان؛ علائم و راهکارها
یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای رشد و سلامت جسمی و روانی کودکان، بهره‌مندی از یک برنامه‌غذایی سالم است که بتواند همه نیازهای کودک را برطرف کند. در این میان برخی از کودکان ممکن است به اختلالاتی مبتلا شوند که مانع دریافت مواد غذایی سالم و ضروری شود. این اختلالات می‌تواند به طور جدی سلامتی کودکان را تهدید کند. اختلال خوردن اجتنابی یکی از این اختلال‌ها است که می‌تواند تاثیر بسیاری روی سوء تغذیه، کاهش وزن شدید و ابتلا به بیماری‌های مختلف باشد. اختلال خوردن اجتنابی در کودکان ویژگی‌هایی دارد که با آشنایی با آن‌ها میتوانید این اختلال را سریع‌تر در کودک تشخیص دهید و برای درمان زودهنگام اقدام کنید. در این مطلب با این اختلال بیشتر آشنا می‌شویم.
فهرست مطالب
اختلال خوردن اجتنابی در کودکان چیست؟
اختلال خوردن اجتنابی یا محدودیت غذا (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) که به اختصار ARFID نامیده می‌شود، یک اختلال خوردن در کودکان است که در آن کودک طیف وسیعی از غذاها را مصرف نمی‌کند و به دلیل حساسیت‌ها، ترس از خفگی یا استفراغ از خوردن غذا اجتناب می‌کند. نکته مهم این است که روانشناس کودک اشاره می‌کند که اختلال ARFID در کودکان بر خلاف اختلالاتی مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی با نگرانی از تصویر بدن ارتباطی ندارد.
کودک به دلیل بافت، رنگ یا بوی غذا از خوردن آن اجتناب می‌کند. همچنین به دلیل ترس از خفگی یا بالا آوردن و واکنش بد بدن به غذا از آن پرهیز می‌کند. این کودکان رژیم غذایی بسیار محدودی دارند که این معضل باعث کمبودهای تغذیه‌ای در بدن آن‌ها می‌شود. کودکان دچار اختلال خوردن اجتنابی ممکن است دچار کاهش وزن شدید، رشد ضعیف و مشکلاتی در حفظ وزن و سلامت جسمی شوند.
اختلال خوردن اجتنابی کودکان چه علائمی دارد؟
بدون شک آشنایی با علائم و نشانه های اختلال محدودیت غذا در کودک یا ARFID بهتر و سریع‌تر میتوانید آن را در کودک خود تشخیص دهید.
- اجتناب از برخی غذاها: امتناع کودک از خوردن برخی غذاهای خاص به دلیل بافت، رنگ یا بوی آن‌ها
- طیف غذایی محدود: این کودکان غذاهای مورد علاقه بسیار محدودی دارند و تنها چند غذا را می‌خورند.
- کمبود مواد ضروری بدن: این کودکان به دلیل رژیم غذایی محدود، کمبود مواد مغذی دارند.
- مشکلات وزن: کودکان دچار اختلال خوردن اجتنابی باعث می‌شود که کودک مشکلات رشدی داشته باشد یا با کاهش وزن قابل توجه یا عدم افزایش وزن روبه‌رو باشد.
- پریشانی هنگام غذا خوردن: کودکان مبتلا به ARFID در طول وعده‌های غذایی اضطراب و پریشانی دارند که ممکن است منجر به عصبانیت یا امتناع از خوردن غذا شود.
- فقدان اشتهای کافی: علاقه کم به غذا خوردن یا به طور کلی کم‌علاقه بودن به غذا
- ایجاد مشکل در زندگی روزمره: کودکان مبتلا به اختلال محدودیت غذا ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند و در ارتباط با دیگران، مهمانی‌ها، پیک‌نیک یا هر رویداد دیگری دچار مشکل شوند.
- مشکلات جسمی شدید: کمبود آب بدن، توقف قاعدگی در دختران، بی‌حالی شدید و کاهش نبض نیز از دیگر علائمی است که ممکن است کودک آن‌ها را تجربه کند.
این مطلب را هم بخوانید: اختلال بی اشتهایی در کودکان و نوجوانان
دلایل اختلال خوردن اجتنابی در کودکان چیست؟
- حساسیت‌های حسی در کودکان: احساس ناراحتی در بافت‌ها، طعم یا بوهای خاص می‌تواند منجر به اجتناب از غذا در کودک شود.
- اجتناب مبتنی از ترس: تجربه‌های منفی گذشته مانند خفگی یا استفراغ ممکن است باعث ترس از غذا خوردن در بچه ها شود.
- بی‌اشتهایی: برخی از کودکان به طور کلی اشتهای کمی دارند یا به غذاها بی‌علاقه هستند.
- اختلالات اضطرابی: اضطراب در بسیاری از کودکان می‌تواند یکی از دلایل محدود کننده غذا باشد و باعث اجتناب از خوردن کودک شود.
درمان اختلال محدودیت غذا چیست؟
حالا که با اختلال خوردن اجتنابی در کودکان آشنا شدید و ویژگی‌های آن را دانستید، باید بدانید که این اختلال تا حد زیادی قابل کنترل و درمان است. روش‌های مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد که تیم درمانی متخصص باید با توجه به ویژگی‌های جسمی و روانی کودک، سن و شدت اختلال، برنامه درمانی مناسب را طراحی و اجرا کنند. همچنین لازم است که در بازه‌های زمانی مشخص، روند بهبود و درمان ارزیابی شود و در صورت نیاز، برنامه درمانی اصلاح و تغییر پیدا کند. در ادامه مهم‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمان اختلال محدود کننده غذا در کودک را مرور می‌کنیم.
روش درمان شناختی رفتاری
یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین روش‌ها برای بهبود اختلال ARFID در کودکان، کمک از بهترین روانشناس کودک در تهران یا شهر خودتان با روش CBT است. با این روش کودک به‌مرور یاد می‌گیرد که الگوهای فکری منفی را درباره غذا تغییر دهد و آن را با افکار و الگوهای رفتاری مثبت جایگزین کند.
مواجهه درمانی
درمانگر به‌تدریج غذاهای جدید را به کودک پیشنهاد می‌دهد. برای جلوگیری از افزایش اضطراب کودک، درمانگران سعی می‌کنند که گزینه‌های محدودی را معرفی کنند.
کار درمانی
کودک در این روش درمانی به‌مرور یاد می‌گیرد که حساسیت‌های حسی خود را برطرف کند. این روش به برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی و کشف غذاهای جدید کمک می‌کند.
خانواده درمانی
این روش خانواده را در فرآیند درمان مشارکت می‌دهد تا اعضای خانواده درک بهتری از مشکلات کودک و عادت‌های غذایی او پیدا کنند. همچنین به خانواده کمک می‌کند تا بتوانند استرس کودک را برای صرف غذا کاهش دهند.
کمک گرفتن از پزشک
علاوه بر راه‌هایی که بیان کردیم، فرایند درمان اختلال اجتناب از خوردن در کودک را حتما باید با کمک یک پزشک متخصص پیش ببرید. کودک باید به طور منظم معاینه شود و روی فرایند رشد، میزان وزن و سلامت کلی او نظارت کافی و منظم وجود داشته باشد. همچنین بهتر است از یک متخصص تغذیه برای دریافت مواد غذایی لازم و ضروری برای بدن کودک کمک بگیرید.
این مطلب را از دست ندهید: نشانه های اختلالات روانی در کودکان
سخن پایانی
اختلال خوردن اجتنابی یکی از اختلالاتی است که معمولا کودکان و نوجوانان را مبتلا می‌کند. البته در صورتی که برای درمان آن اقدام نشود، می‌تواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. بنابراین بهتر است والدین با علائم و ویژگی‌های این اختلال آشنا باشند تا بتوانند برای درمان و بهبود به‌موقع کودک خود اقدام کنند. یادتان باشد که دلایل اختلال اجتناب از خوردن دلایلی با اختلال‌هایی مانند بی‌اشتهایی و پرخوری عصبی متفاوت است. این اختلال معمولا به دلیل بی‌میلی به خود غذاها اتفاق می‌افتد. بنابراین بهتر است برای درمان کودک از تیم متخصص و رویکردهای ترکیبی برای بهبود استفاده شود.
در این مطلب سعی کردیم به طور خلاصه درباره اختلال خوردن اجتنابی در کودکان و نوجوانان صحبت کنیم. کلینیک دکتر ساداتی در کنار شما است تا با کمک متخصصین حرفه‌ای خود شما را به سمت سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی پیش ببرد.
دیدگاهتان را بنویسید