همه چیز درباره اعتیاد در نوجوانان، پیشگیری، تشخیص و درمان آن
بدون شک نوجوانی یکی از مهم‌ترین دوره‌های زندگی انسان است که رشد و سلامت روانی افراد در این دوره اهمیت بسیاری پیدا می‌کند. باید گفت که دوره نوجوانی چالش‌هایی را برای فرد به همراه دارد و در عین کشف تجربه‌های جدید، می‌تواند بسیار آسیب‌زا باشد. نوجوانان در این دوره به دنبال پیدا کردن هویت خود و استقلال هستند و ممکن است به مسیری خطرناک برسند. اعتیاد در نوجوانان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین است و می‌تواند به نوجوان بسیار آسیب برساند. بنابراین مهم است که علائم این مشکل را بشناسید و راه های پیشگیری و درمان اعتیاد در نوجوانان را یاد بگیرید. در این مرحله درباره اعتیاد در نوجوانان صحبت می‌کنیم و راه‌هایی را برای رفتن به سمت آینده‌ای بهتر و پشت سر گذاشتن چالش‌ها ارائه می‌دهیم.
فهرست مطالب
اعتیاد در نوجوانان به چه معنی است؟
باید بدانید که هر نوجوانی ممکن است در معرض ابتلا به اعتیاد باشد. بنابراین بهتر است درباره این چالش اطلاعات کافی و آمادگی‌های لازم را داشته باشید. به گفته روانشناس کودک و نوجوان اعتیاد در نوجوانان به مصرف زیاد و اجباری مواد مخدر و انجام رفتارهای خاصی اشاره دارد که معمولا نوجوان با وجود دانستن پیامدهای منفی آن، باز هم این کار را تکرار می‌کند. در بسیاری از موارد اعتیاد شدید در نوجوان باعث می‌شود که فرد کنترل و تمرکز بر خود را از دست بدهد و استفاده افراطی از الکل و مواد مخدر داشته باشد.
برخی از نوجوانان نیز به‌شدت درگیر بازی‌ها یا استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌شوند. باید بدانید که مهم‌ترین شاخصه‌ی اعتیاد این است که به‌راحتی می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند و روی عملکرد نوجوان در جنبه‌های مختلف از مدرسه و روابط تا ارتباط با اعضای خانواده تاثیر منفی بگذارد. بنابراین مهم است که علت‌ها و علائم اعتیاد را بشناسید تا بتوانید اقدام موثری داشته باشید.
علائم اعتیاد در نوجوانان
حالا که با مفهوم اعتیاد در نوجوانان آشنا شدید، بهتر است علائم و نشانه های اعتیاد در نوجوان را هم بشناسید تا بتوانید وجود آن را در فرزند خود بهتر و سریع‌تر تشخیص دهید. نکته مهم این است که این علائم در هر فرد متفاوت است و می‌تواند شدت یا شکل متفاوتی داشته باشد. اما به طور کلی علائم اعتیاد در نوجوان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تغییرات رفتاری نوجوان
- افزایش رازداری، پنهان کردن فعالیت‌ها، دروغ گفتن در مورد کارها یا مکان
- از دست دادن علاقه به کارها، کناره‌گیری از سرگرمی‌ها و فعالیت‌هایی که زمانی از آن‌ها لذت می‌برد.
- کاهش عملکرد تحصیلی، افت نمرات تحصیلی یا ترک کردن مدرسه در موارد شدیدتر
- انزوای اجتماعی، فاصله گرفتن از خانواده و دوستان
تغییرات فیزیکی نوجوان درگیر اعتیاد
- تغییرات ظاهری، افزایش یا کاهش ناگهانی وزن، نادیده گرفتن بهداشت شخصی
- قرمزی مکرر و بیش‌ازحد چشم‌ها
- بوی غیر معمول بدن، نفس یا لباس، بوی جدید و غیر معمول در اتاق و فضای زندگی
علائم عاطفی و روانی اعتیاد در نوجوانان
- نوسانات خلقی، عصبانی شدن ناگهانی، تحریک پذیری یا غم شدید غیر قابل توضیح
- اضطراب و افزایش سوء ظن، تجربه پارانویا در موارد شدیدتر
- احساس افسردگی در نوجوانان، احساس مداوم ناامیدی یا بی‌علاقگی به زندگی و کارها
مسائل و مشکلات مالی
- هزینه‌های غیر قابل توضیح، درخواست مکرر پول بدون دلایل واضح و روشن
- کم شدن اشیای باارزش، ناپدید شدن اقلام ارزشمند یا پول از خانه
انجام رفتارهای پرخطر
- درگیر شدن با مشکلات حقوقی، مشکل خوردن با قانون
- اقدامات تکانشی، ریسک‌های غیرضروری و درگیر شدن با فعالیت‌های ناامن
راه های پیشگیری از اعتیاد نوجوانان
بدون شک والدین ترجیح می‌دهند تا از بروز مشکلات برای فرزندان خود جلوگیری کنند. اعتیاد نوجوانان نیز یکی از دشوارترین چالش‌هایی است که هر خانواده ممکن است با آن روبه‌رو شود. به همین دلیل بهتر است پدر و مادر راه‌های پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان را بدانند و این روش‌ها را به کار بگیرند تا بتوانند مانع ایجاد این چالش شوند.
تقویت ارتباط با نوجوان
یکی از مهم‌ترین وظایف والدین این است که ارتباطات باز و گفت‌وگوهای صادقانه را با نوجوان تقویت کند و روابط را بهبود دهد. در این گفت‌وگوها می‌توانید درباره خطرات و مشکلات مصرف مواد مخدر نیز با او صحبت کنید. ایجاد روابط بر پایه اعتماد و صداقت می‌تواند به نوجوان کمک کند تا چالش‌های ذهنی خود را با شما به اشتراک بگذارد.
درباره راهکارهای ارتباط با نوجوانان بیشتر بدانید.
آموزش درست و به‌روز درباره اعتیاد در نوجوانان
روانشناس نوجوانان توصیه می‌کند که حتما اموزش‌های دقیق، به‌روز و علمی را درباره خطرات و مضرات مصرف الکل و مواد مخدر، در اختیار فرزند خود قرار دهید. اطلاعات مناسب می‌تواند آگاهی نوجوان شما را افزایش دهد و باعث رفتار آگاهانه‌تر و بهتر شود.
تشویق به فعالیت‌های سالم
نوجوانان انرژی بالایی دارند، که بهتر است در مسیر مناسب آن را صرف کنند. انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های متنوع، شنا و بدنسازی، ورزش‌های رزمی و دویدن می‌تواند تا حد زیادی به سلامت روانی و جسمی فرزند شما کمک کند. همچنین بهتر است فضایی فراهم کنید تا نوجوان بتواند سرگرمی‌های مورد علاقه خود را دنبال کند.
بهبود مهارت‌های مقابله‌ای و مدیریت استرس
یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان این است که مهارت‌های لازم برای مدیریت احساسات و کنترل استرس را به آن‌ها یاد دهید. نوجوانی سنی است که فرد بیشتر از قبل دچار اضطراب، استرس و نوسان احساسات می‌شود. بنابراین بهتر است مهارت‌های مقابله‌ای و کنترل استرس در نوجوانان را به او آموزش دهید.
تدوین قوانین و پیامدهای روشن
یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید برای پیشگیری از اعتیاد نوجوانان انجام دهید، در نظر گرفتن مرزها و قوانین متناسب درباره مصرف مواد مخدر و الکل است. در کنار این قوانین باید پیامد شکستن آن‌ها را هم در نظر بگیرید و حتما اجرا کنید. مهم است بدانید که پیامدها باید متناسب با قوانین باشند.
تشویق عزت نفس نوجوان
بسیاری از نوجوانانی که درگیر اعتیاد به الکل یا مواد مخدر می‌شوند، به دلیل عزت نفس پایین، تجربه‌های ناخوشایند، تنهایی یا احساس حقارت به این مواد روی می‌آورند. بنابراین بهتر است به فرزند خود کمک کنید تا عزت نفس و اعتماد به نفس خود را بهبود دهد. به او حس ارزشمند بودن بدهید و فعالیت‌های مشترکی انجام دهید.
راه های بهبود و درمان اعتیاد در نوجوان
مطمئنا برای هر پدر و مادری تجربه اعتیاد فرزند می‌تواند بسیار دشوار و چالش‌برانگیز باشد. اما باید بدانید که روش‌های مختلفی برای بهبود و درمان اعتیاد نوجوانان وجود دارد و اجرای آن‌ها می‌تواند به نوجوان در ترک کردن اعتیاد کمک کند.
مشاوره‌ی حرفه‌ای
یکی از مهم‌ترین راه های درمان اعتیاد نوجوانان کمک گرفتن از مشاور حرفه‌ای و درمانگر متخصص است. روانشناسانی که در زمینه اعتیاد تخصص و تجربه دارند، می‌توانند در جلسات مشاوره به نوجوان کمک کنند تا به مرور اعتیاد خود را کاهش دهد و رفتارها و احساسات خود را بهتر کنترل کند.
خانواده درمانی
یکی از روش‌های مهم برای بهبود اعتیاد نوجوانان خانواده درمانی است. با این روش خانواده‌ها می‌توانند معضلات و مشکلات خود را تا حد چشمگیری بهبود دهند و درک بهتری از یکدیگر داشته باشند.
رفتار درمانی
از مهم‌ترین روش های درمان اعتیاد نوجوان استفاده از روش‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری CBT است. این روش باعث می‌شود که فرد الگوهای رفتاری و تفکرات مضر خود را پیدا کند، به آن‌ها آگاه شود و به‌مرور آن‌ها را با رفتارهای بهتر جایگزین کنند.
مداخله دارویی برای درمان اعتیاد در نوجوانان
در صورت لزوم تیم درمانگر که در بین آن‌ها حتما باید روانپزشک مجرب حضور داشته باشد، تشخیص می‌دهند که برای کنترل برخی از علائم در نوجوان نیاز به مصرف دارو وجود دارد که باید زیر نظر پزشک تجویز و مصرف شود.
گروه‌های حمایتی اعتیاد در نوجوانان
عضو شدن در گروه‌هایی با تجربه‌های مشابه می‌تواند به نوجوان در ترک کردن اعتیاد کمک کند. این گروه‌ها تجربه‌ها، چالش‌ها و مشکلات پیش روی خود را بیان می‌کنند و می‌توانند در فضایی حمایتی و به دور از قضاوت از احساسات و سختی‌های خود صحبت کنند.
برای شناخت بیشتر و بهتر فرزند خود، نکات مهم درباره نوجوانان را بخوانید.
سخن پایانی
اعتیاد در نوجوانان می‌تواند خود را به شکل‌های مختلفی نشان دهد و عملکرد روزمره فرزند شما را تحت تاثیر قرار دهد. اعتیاد به الکل، مواد مخدر و روان‌گردان‌ها می‌تواند آسیب‌های جدی و طولانی‌مدتی به روان و جسم فرد وارد کند و به همین دلیل مهم است که والدین نسبت به علائم و رفتارهای فرزند خود، رفت‌وآمدها و روابط آگاهی کافی داشته باشند و ارتباط قوی با فرزند خود برقرار کنند. در این مطلب سعی کردیم درباره اعتیاد در نوجوانان و راه های پیشگیری و درمان آن صحبت کنیم. یادتان باشد که برای بهبود وضعیت حتما از روانشناس متخصص کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید