چطور با افراد خودشیفته مقابله کنیم؟ راهکارهای رفتار با افراد خودشیفته

انسان موجودی است که به صورت اجتماعی زندگی می‌کند و ایجاد روابط مختلف در طول زندگی برای او بسیار اهمیت دارد. روابط عاطفی و اجتماعی، تعاملات و ارتباطات روزمره می‌توانند تاثیر بسیاری روی زندگی و سلامت روان ما داشته باشند. در این میان برخی از افراد ممکن است با کسانی رابطه برقرار کنند که دچار اختلال خودشیفتگی هستند. افراد خودشیفته می‌توانند با رفتارهای خود بسیار به طرف مقابل آسیب بزنند و سلامت روان و کیفیت زندگی اجتماعی او را کاهش دهند. بنابراین مهم است که بدانید خودشیفتگی دقیقا چیست و باید در برابر افراد خودشیفته چه رفتاری داشته باشید تا آسیب نبینید. در این مطلب می‌خواهیم درباره نحوه رفتار با افراد خودشیفته راهکارهایی ارائه دهیم. پس تا پایان با ما همراه باشید. 

آشنایی با اختلال شخصیت خودشیفته

همین قدم اول باید بگوییم که افرادی که حس خودشیفتگی و عدم همدلی با دیگران دارند، با افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته هستند، تفاوت‌هایی دارند. بنابراین بهتر است این اختلال را بهتر بشناسید تا بتوانید رفتارهای خود را برای مقابله با این افراد تنظیم کنید. پس به طور کلی این افراد را به دو دسته تقسیم می‌کنیم:

افرادی که اختلال شخصیت خودشیفته ندارند، اما برخی از علائم آن را دارند:

• این افراد از دیگران برای مقاصد خود استفاده می‌کنند.
• معمولا این دسته از افراد به نیازهای دیگران اهمیت نمی‌دهند.
• آن‌ها احساس برتری نسبت به دیگران دارند. 
• این افراد می‌توانند تظاهر کنند و به دنبال ستایش دیگران هستند.

افرادی که دارای اختلال شخصیت خودشیفته هستند:

• این افراد در بسیاری از مواقع عزت نفس بسیار شکننده‌ای دارند و کوچک‌ترین انتقادی می‌تواند عزت نفس آن‌ها را تخریب کند.
• این افراد فکر می‌کنند که همیشه حق با آن‌ها است.
• معمولا نسبت به موفقیت‌ها و داشته‌های دیگران حسادت می‌کنند.
• افراد دارای این اختلال معمولا نگاه بالا به پایین دارند و متکبرانه رفتار می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با این اختلال، این مطلب را هم بخوانید: اختلال شخصیت خودشیفته چیست و چه علائمی دارد؟

نحوه رفتار با افراد خودشیفته

حالا که درباره خودشیفتگی دانستید، حتما برایتان سوال است که چطور باید با افراد خودشیفته رفتار کرد. باید بگوییم که رفتارهای افراد خودشیفته می‌تواند بسیار آسیب‌زننده باشد. این افراد معمولا اطرافیان خود را تحقیر می‌کنند و در بسیاری از موارد برای آن‌ها ارزشی قائل نیستند. در ادامه راه های رفتار با فرد خودشیفته را ارائه می‌دهیم تا بتوانید رفتارهای خود را در برابر این افراد بهتر تنظیم کنیم.

درباره اختلال شخصیت خودشیفته بیشتر بدانید

اولین قدم برای اینکه بتوانید با فرد خودشیفته رفتار درستی داشته باشید، این است که اطلاعات خود را درباره این اختلال افزایش دهید. بهتر است علائم این اختلال را بیشتر بشناسید تا بتوانید افراد خودشیفته را بهتر تشخیص دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا نقاط ضعف و قوت فرد خودشیفته را بشناسید و بتوانید خود را برای چالش‌های رابطه آماده کنید یا از برقراری رابطه با فرد خودشیفته پرهیز کنید. فراموش نکنید که خودشیفتگی در کودکان نیز مانند بزرگسالان وجود دارد و می‌تواند تا بزرگسالی همراه با فرد بماند.

عزت نفس خود را تقویت کنید

یکی از مهم‌ترین راه های رفتار با افراد خودشیفته این است که روی عزت نفس خود کار کنید. متاسفانه افراد دارای اختلال خودشیفتگی با رفتارها و حرف‌های خود می‌توانند آسیب روانی بسیاری به شما وارد کنند تا احساس حقارت و بی‌ارزشی کنید. به همین دلیل با بهبود عزت نفس خود می‌توانید مقابله با این رفتارها و صحبت‌های مضر را برای خود آسان‌تر کنید. مراقبت از خود و تمرین گفت‌وگوی مثبت، تکیه بر مهارت‌های خود و خودآگاهی بیشتر در افزایش عزت نفس به شما کمک می‌کند. عزت نفس بالا به شما کمک می‌کند تا در ارتباط با فرد خودشیفته قاطع باشید و از خود دفاع کنید. 

مرزهای روشن و واضح را در نظر بگیرید

باید بدانید که شما هرگز نمی‌توانید فرد خودشیفته را تغییر دهید، مگر اینکه او تصمیم به تغییر بگیرد. بنابراین به جای تلاش برای تغییر طرف مقابل، تمرکز را روی خودتان بگذارید. مرزهایی را برای خود تعیین کنید و رفتارهای نامناسب و غیر قابل قبول دیگران را برای خود تعریف کنید. اگر با فرد خودشیفته‌ای در ارتباط هستید، حتما این مرزها را رعایت کنید و در صورتی که فرد پا را فراتر گذاشت، مرزها را به او یادآوری کنید. فراموش نکنید که از مرزهای خود محافظت کنید و اگر کسی آن‌ها را زیر پا گذاشت، از آن ساده نگذرید تا افراد به‌مرور یاد بگیرند که باید به مرزهای شما احترام بگذارند. 

حفظ آرامش را تمرین کنید

ارتباط با فرد خودشیفته به‌خصوص اگر از نزدیکان شما باشد، می‌تواند چالش‌های بسیاری برای شما داشته باشد و در برخی از موارد آرامش شما را بر هم بزند. بنابراین یکی از بهترین راه‌ها برای رفتار با افراد خودشیفته تمرین حفظ آرامش است. مهارت‌هایی مانند تمرین‌های تنفسی، مدیتیشن و یوگا می‌تواند به شما در حفظ آرامش کمک کند. این تمرین‌ها به شما کمک می‌کند تا در تعامل با افراد خودشیفته واکنش‌های سریع نشان ندهید و تنش‌ها را بیشتر نکنید. 

واکنش مستقیم نشان ندهید

باید گفت که افراد خودشیفته به واکنش‌های عاطفی دیگران نیاز دارند. عصبانی‌شدن، مشاجره یا گریه‌کردن و نشان‌دادن آسیب‌ها می‌تواند آن‌ها را به هدف خود برساند. بنابراین سعی کنید در مقابل این افراد واکنش‌های مستقیم نشان ندهید و مقاومت را تمرین کنید. همچنین بهتر است تلاش کنید تا مکالمه را به سمت موضوع اصلی ببرید و درباره آن گفت‌وگو کنید.

فراموش نکنید که شما مقصر نیستید

بسیاری از افراد خودشیفته در برابر مشکلات و چالش‌ها سعی می‌کنند از آن‌ها فرار کنند و دیگران را مقصر بدانند. اگر چیزی خوب پیش نرود، فرد خودشیفته ممکن است انگشت اتهام را به سمت شما بگیرد. بنابراین بهتر است به خود یادآوری کنید که شما مقصر نیستید. برای محافظت از خود بهتر است مسئولیت‌های خودتان را در زندگی این افراد به حداقل برسانید و هرگز تهمت‌ها و سرزنش‌های فرد مقابل را نپذیرید. 

برای ادامه یا قطع رابطه تصمیم بگیرید

یکی از مهم‌ترین کارها برای مقابله با فرد خودشیفته این است که اجازه ندهید آن‌ها به شما آسیب بزنند. بنابراین اگر تلاش خود را برای ایجاد مرز واضح کرده‌اید و تکنیک‌های مختلف رفتار با افراد خودشیفته را پیاده‌سازی کرده‌اید و همچنان دچار رابطه ناکارآمدی هستید، بهتر است به فاصله‌گرفتن یا قطع ارتباط نیز فکر کنید. افرادی که خودشیفتگی شدید دارند می‌توانند به شما از نظر روانی آسیب‌های جدی وارد کنند.

ایجاد استرس و اضطراب، حس تحقیر و کم‌ارزشی و تخریب اعتماد به نفس از جمله مهم‌ترین آسیب‌هایی است که ممکن است فرد خودشیفته به شما بزند. همچنین اگر فرد به طور کلامی یا فیزیکی به شما آسیب می‌زند، شما را مجبور به انزوا و دوری از دیگران می‌کند یا شما را تهدید می‌کند، بهتر است برای حفاظت از خود از این رابطه خارج شوید.

از متخصص کمک بگیرید

رفتار با فرد خودشیفته می‌تواند چالش‌های بسیاری به همراه داشته باشد، به همین دلیل اگر نمی‌توانید با کمک راهکارهایی که گفتیم خود را از آسیب‌ها حفظ کنید، بهتر است از یک متخصص روانشناس در کلینیک روانشناسی بزرگسالان کمک بگیرید. درمانگر به شما کمک می‌کند تاخودآگاهی خود را افزایش دهید و روی عزت نفس خود کار کنید تا بتوانید برای ادامه رابطه یا قطع آن تصمیم منطقی و درستی بگیرید. با کمک روانشناس و جلسات مشاوره می‌توانید چالش‌های پیش روی خود را بهتر بشناسید و راهکارهای مناسب را پیدا کنید. 

خودشیفته‌ها هم نیاز به کمک دارند

بدون شک برخورد با یک فرد خودشیفته می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده و ناامیدکننده باشد. اما باید بدانید که در بسیاری از موارد این افراد عزت نفس پایینی دارند و ناامنی‌های بسیاری را تجربه کرده‌اند. درصد زیادی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته با آسیب‌های حل‌نشده دست و پنجه نرم می‌کنند. اگر این فرد از نزدیکان شما است، به او کمک کنید تا به دنبال درمان تخصصی باشد و بتواند سلامت روان خود را بهبود دهد. متاسفانه بسیاری از این افراد فکر می‌کنند مشکلی ندارند و به همین دلیل به سراغ درمان خود نمی‌روند، اما شما می‌توانید در این زمینه تلاش خود را انجام دهید. 

سخن پایانی

افراد خودشیفته حس برتری زیادی نسبت به دیگران دارند و معمولا از دستاوردها، توانایی‌ها و موفقت‌های دیگران خوشحال نمی‌شوند. آن‌ها می‌خواهند همه‌جا برتر باشند و توجه همه را به خود جلب کنند. به همین دلیل رفتار با افراد خودشیفته می‌تواند چالش‌های بسیاری را به دنبال داشته باشد. فرد خودشیفته خود را بهتر از بقیه می‌داند و بنابراین نمی‌پذیرد که رفتارش نادرست است. به همین دلیل شما نباید به فکر تغییر و بهبود رفتار این افراد باشید، بلکه باید تمرکز را روی تقویت عزت نفس و تنظیم رفتار خود بگذارید. البته باید بگوییم که این کار در ابتدا ممکن است دشوار باشد، اما با تمرین بیشتر و مشورت با متخصصان و درمانگران می‌توانید در برابر فرد خودشیفته از خود مراقبت کنید. در این مطلب سعی کردیم راه های رفتار با افراد خودشیفته را ارائه دهیم. شما می‌توانید از متخصصین و تیم درمانی ما در کلینیک دکتر ساداتی کمک بگیرید.

سوالات متداول