آشنایی با سندرم خوردن شبانه در کودکان یا شب خوری
به طور معمولا شب‌ها وقت خواب و استراحت به‌خصوص برای کودکان و نوجوانان است که باید خواب عمیق و باکیفیتی را تجربه کنند. تا مدتی پیش، تصور می‌شد که سندرم خوردن شبانه مختص بزرگسالان است، اما این سندروم در کودکان و نوجوانان هم به چشم می‌خورد. این اختلال در واقع نشان‌دهنده یک الگوی نامناسب غذا خوردن است که می‌تواند تا نیمه‌شب هم ادامه داشته باشد. شناسایی علت‌ها و دلایل ابتلا به این اختلال قدم مهمی برای کمک به کودکان مبتلا به شب خوری است. به همین دلیل در این مطلب بیشتر درباره اختلال خوردن شبانه صحبت می‌کنیم و راهکارهایی را برای بهبود این سندروم ارائه می‌دهیم. برای آشنایی بیشتر با این اختلال با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
سندرم خوردن شبانه در کودکان چیست؟
کودکی را تصور کنید که مدتی پس از صرف شام، در نیمه‌شب به سمت یخچال یا کابینت خوراکی‌ها می‌رود و می‌خواهد حجم زیادی غذا بخورد، یا به نوجوانی فکر کنید که بدون اینکه غذای زیادی بخورد، خوابش نمی‌برد. این بچه‌ها ممکن است به اختلال خوردن شبانه مبتلا باشند که می‌تواند ریتم بدن، سلامت جسمی و روانی آن‌ها را به خطر بیندازد.
به بیان ساده، سندروم خوردن شبانه یا Night Eating Syndrome که به‌طور مختصر به آن NES هم می‌گویند، نوعی اختلال در الگوی غذا خوردن است که برخی از کودکان و نوجوانان را مبتلا می‌کند. به گفته روانشناس کودک و نوجوان این بچه‌ها معمولا حجم زیادی از کالری دریافتی خود را در ساعت‌های پایانی روز و حتی نیمه‌شب دریافت می‌کنند. معمولا این اختلال در نوجوانان و جوانان بیشتر از کودکان به چشم می‌خورد. ادامه‌داشتن این اختلال می‌تواند روی سلامت و تناسب اندام افراد تاثیر منفی داشته باشد و باعث ایجاد اضافه‌وزن و چاقی مفرط شود. علاوه بر آن این اختلال ممکن است به ایجاد اضطراب و به‌هم خوردن هورمون‌ها منجر شود.
ویژگی‌ها و علائم اختلال شب خوری در کودکان و نوجوانان
حالا که با اختلال خوردن در کودکان و نوجوانان آشنا شدید، بهتر است نشانه‌های آن را هم بشناسید تا در صورت مشاهده این الگوها و رفتارها بتوانید به‌موقع از متخصص کمک بگیرید و برای بهبود فرزند خود تلاش کنید.
هایپرفاژی عصر
- بسیاری از افراد مبتلا به این سندروم بخش زیادی از کالری دریافتی روزانه را از وعده‌های غذایی عصر و بعد از آن کسب می‌کنند.
- کودک و نوجوان مبتلا به شب خوری از زمان شام تا وقت خواب به طور مداوم میان‌وعده و خوراکی مصرف می‌کند.
- فرد حتی بعد از خوردن یک وعده غذایی کامل احساس سیری ندارد.
اشتهای بسیار در شب
- کودک در طول شب برای خوردن غذا بیدار می‌شود.
- فرد نمی‌تواند بدون غذا خوردن به‌راحتی بخوابد.
- معمولا در بیداری‌های شبانه، غذاهای پرکالری و سرشار از کربوهیدرات مصرف می‌شود.
کم‌اشتهایی در صبح
- سندروم شب خوری در کودکان معمولا باعث بی‌اشتهایی یا کم‌اشتهایی برای صبحانه می‌شود.
- معمولا بچه های مبتلا به اختلال خوردن شبانه، صبحانه را به طور مکرر حذف می‌کنند.
- این کودکان احساس سیری یا در برخی مواقع احساس حالت تهوع در صبح را تجربه می‌کنند.
تغییر ریتم شبانه‌روزی غذا خوردن
- زمان دریافت کالری بیشتر به سمت عصر و شب میل می‌کند.
- در نیمه اول روز حداقل غذا صرف می‌شود.
اختلالات خواب
- اختلال خوردن شبانه در کودک و نوجوان معمولا باعث مشکل در به خواب رفتن می‌شود.
- فرد در طول شب بیداری‌های مکرر را تجربه می‌کند.
- به دلیل کیفیت پایین خواب شد، خستگی در طول روز به سراغ کودک می‌آید.
- برخی از این کودکان و نوجوانان ممکن است به‌مرور بی‌خوابی را تجربه کنند.
تغییر خلق و خو
- کودکان و نوجوانان مبتلا به شب خوری معمولا اضطراب و افسردگی بیشتری را به‌خصوص در عصر و شب تجربه می‌کنند.
- این کودکان تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی بیشتری در نیمه دوم روز دارند.
- احساس شرم و گناه به دلیل غذا خوردن شبانه در این افراد بسیار شایع است.
- افزایش اضطراب یا افسردگی، به ویژه در عصر
تغییرات رفتاری با اختلال خوردن شبانه
- میل شدید به غذاهای دارای کربوهیدرات یا قند زیاد
- ترجیح میان‌وعده و تنقلات به وعده‌های غذایی اصلی و مغذی
- جمع‌کردن حجم زیاد خوراکی برای مصرف شبانه در اتاق
- مشکل در تمرکز و عملکرد تحصیلی به دلیل کیفیت خواب پایین
- درک نادرست از علائم گرسنگی و سیری
- افزایش ورزش یا کاهش شدید کالری دریافتی در طول روز برای جبران شب خوری
تغییرات فیزیکی
- افزایش وزن شدید
- مشکلات گوارشی به دلیل به‌هم‌خوردن ریتم بدن
- امکان بر هم خوردن هورمون‌ها و اختلال در فرآیند رشد کودک و نوجوان.
علت اختلال خوردن شبانه در کودک و نوجوان
درک دلایل سندروم خوردن شبانه در بچه ها می‌تواند به والدین و مربیان کمک کند تا راه‌های مناسب‌تر را برای بهبود و درمان آن‌ها پیدا کنند. البته فراموش نکنید که ترکیبی از این علت‌ها ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.
- اختلال در ریتم شبانه‌روزی بدن، ناهماهنگی بین چرخه خواب و بیداری و چرخه غذا خوردن
- عدم تعادل هورمون‌های گرسنگی و سیری و هورمون‌های تنظیم خواب و اشتها
- سوابق ژنتیکی اختلال خوردن
- عوامل روانی مانند اضطراب و استرس، افسردگی، تروما و تجربه‌های ناخوشایند
- تاثیرات محیطی مانند الگوهای غذایی نامناسب در خانواده
- رژیم غذایی نامناسب و محدودیت‌های غذایی غیر استاندارد
- اختلالات متابولیکی مانند مقاومت به انسولین
این مطلب را هم بخوانید: پرخوری عصبی در کودکان و نوجوانان
درمان اختلال شب خوری در کودکان
روش‌های درمانی متنوعی برای بهبود اختلال خوردن در شب برای کودکان و نوجوانان وجود دارد که متخصصان باید با توجه به شدت اختلال، سن، ویژگی‌های کودک و نیاز او فرایند درمان را طراحی کنند. در ادامه مهم‌ترین روش‌ها برای بهبود این سندروم ارائه شده است.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای بهبود اختلال شب خوری است که به تغییر الگوهای فکری منفی و جایگزینی آن‌ها با الگوها و رفتارهای مناسب کمک می‌کند. همچنین فرد راهبردهای کاهش با استرس در کودکان و اضطراب را می‌آموزد.
- مشاوره تغذیه: متخصص تغذیه به فرد کمک می‌کند تا الگوهای غذایی سالم را در طول روز حفظ کند و کالری مورد نیاز را دریافت کند.
- رفتار درمانی: تمرین کاهش وعده‌های خوردن شبانه، استفاده از استراتژی‌های کاربردی برای کاهش مصرف غذا در شب
- دارو درمانی: در صورت تشخیص روانپزشک داروهایی برای تعادل هورمونی، کاهش علائم اضطراب، تنظیم الگوی خواب و مدیریت اشتها تجویز می‌شود.
راه های مقابله با اختلال خوردن شبانه در کودکان برای والدین
والدین نقش بسیار مهمی در کمک به کودکان و نوجوانان برای غلبه بر سندروم شب خوری دارند. در ادامه چند راهکار عملی برای بهبود اختلال خوردن شبانه را معرفی می‌کنیم.
روتین غذایی منظم را در نظر بگیرید
زمان‌های منظمی را برای غذا در نظر داشته باشید و میان‌وعده‌ها و وعده‌های اصلی را در روز تنظیم کنید. از وعده‌های غذایی مغذی و سالم شامل همه مواد مورد نیاز بدن استفاده کنید و اعضای خانواده را به ترویج عادت‌های غذایی سالم تشویق کنید. بهتر است تنقلات و مواد غذایی ناسالم را در حجم زیاد در خانه نگهداری نکنید.
بهداشت خواب را رعایت کنید
یک روال آرامش‌بخش برای خواب طراحی کنید. این روتین می‌تواند شامل مطالعه، انجام مدیتیشن، موسیقی و کارهای دیگر باشد. از کیفیت اتاق خواب کودم، دما، تاریکی و سکوت و اطمینان پیدا کنید. بهتر است وسایل الکترونیکی مانند گوشی و تبلت را از اتاق خارج کنید.
تکنیک‌های مقابله‌ای را تمرین کنید
راهکارهایی را برای کاهش استرس و اضطراب کودک تمرین کنید. از او بخواهید افکار و دغدغه‌هایش را با شما در میان بگذارد. همچنین با کمک راه‌هایی مانند آرام‌سازی عضلات و تکنیک‌های تنفسی، آرامش را افزایش دهید.
ترویج ورزش و فعالیت سالم
به کودک کمک کنید که زمانی از روز را به انجام ورزش منظم و فعالیت سپری کند. ورزش باعث تعادل در هورمون‌ها، بهبود خواب و مدیریت اشتها می‌شود.
از متخصص کمک بگیرید
در کنار راه‌هایی که در خانه می‌توانید انجام دهید، بهتر است از یک متخصص حرفه‌ای کمک بگیرید. ممکن است بهترین روانشناس کودک در تهران یا شهر خودتان با کمک تکنیک‌ها و مشاوره فردی کودکان بتواند الگوهای رفتاری سالم‌تر و مدیریت احساسات و اشتها را به کودک بیاموزد. همچنین بهتر است کودک زیر نظر یک تیم حرفه‌ای باشد تا از جنبه‌های مختلف او را ارزیابی کنند.
سخن پایانی
اختلال خوردن شبانه می‌تواند یکی از اختلالات پیچیده و دشوار در کودکان باشد، زیرا علاوه بر سلامت جسمی می‌تواند روی سلامت روان کودک، اعتماد به نفس، حس ارزشمندی و تصویر از خود تاثیرگذار باشد. سندروم شب خوری در کودکان و نوجوانان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما خوشبختانه راه‌های متنوعی برای بهبود و درمان آن وجود دارد. بهتر است علائم و رفتارهای غذایی و خواب کودک خود را زیر نظر داشته باشید تا در صورت مشاهده تغییرات یا رفتارهای متفاوت نسبت به گذشته بتوانید برای بهبود و درمان فرزند خود اقدام کنید. کلینیک ساداتی با جمعی از متخصصان خبره در کنار شما است تا بتوانید کیفیت زندگی خود و خانواده خود را ارتقا دهید.
دیدگاهتان را بنویسید