چطور از مکیدن انگشت کودک جلوگیری کنیم؟ علت انگشت خوردن کودک

مکیدن انگشت یکی از اولین واکنش‌هایی است که کودک آن را کشف می‌کند. این رفتار در بسیاری از مواقع به نوزادان تسکین و اطمینان می‌دهد. بسیاری از کودکان با بزرگ‌تر شدن و طی‌کردن مراحل رشد خود، به طور خودکار این عادت را ترک می‌کنند. با این حال بسیاری از والدین می‌بینند که کودک همچنان این رفتار را انجام می‌دهد و این می‌تواند نگرانی‌هایی برای پدر و مادر ایجاد کند. در این مطلب می‌خواهیم درباره علت مکیدن انگشت در کودکان صحبت کنیم و راهکارهایی را برای جلوگیری از انگشت خوردن کودکان ارائه دهیم. برای آشنایی با این راهکارها و کشف دلایل این رفتار در کودک با ما همراه باشید. 

علت مکیدن انگشت کودکان چیست؟

بدون شک شما به‌عنوان والدین وقتی که با یک معضل از سمت کودک مواجه می‌شوید، در قدم اول باید دلایل آن را درک کنید. یادتان باشد که پرداختن به آن مشکل بدون پیدا کردن ریشه آن عملا بی‌فایده خواهد بود، زیرا کودک بعد از مدتی دوباره آن را تکرار خواهد کرد. بنابراین در این بخش دلایل انگشت خوردن کودک را از نظر روانشناس کودکان مرور می‌کنیم. 

تسکین دادن خود با مکیدن انگشت

مکیدن انگشت در کودکان یک رفتار طبیعی و غریزی است که معمولا از زمان زندگی در رحم شروع می‌شود. نوزاد با رفلکس مکیدن قوی به دنیا می‌آید که این به آن‌ها کمک می‌کند به‌راحتی شیر بخورند و احساس امنیت داشته باشد. مکیدن انگشت برای کودکان راهی قابل اعتماد برای آرام‌کردن خود در مواقع خستگی، اضطراب، بی‌حوصلگی و سرگردانی است. از نظر روانشناس کودکان، این کار ابزاری برای خودتنظیمی به شمار می‌رود. برای کودکانی که هنوز مهارت‌های کلامی یا مکانیسم‌های مقابله‌ای خود را توسعه نداده‌اند، خوردن انگشت در کودک باعث تسکین عاطفی می‌شود. کودکان بزرگ‌تر ممکن است به مکیدن انگشت به چشم راهی برای مقابله با اضطراب، استرس و مدیریت احساسات دشوار نگاه کنند.

بهتر است در قدم اول علت ترس کودکان را پیدا کنید و سپس به برطرف کردن و درمان آن‌ها بپردازید.

عادت مکیدن انگشت در کودکان

گفتیم که مکیدن انگشت یک رفتار رایج در بین نوزادان است. ممکن است این رفتار با بزرگ‌تر شدن کودک کنار گذاشته نشود و به یک عادت ریشه‌ای تبدیل شود. در بسیاری از موارد کودک به طور ناخودآگاه و از روی عادت این کار را انجام می‌دهد. برای مثال هنگام تماشای تلویزیون یا قبل از به خواب رفتن. باید بدانید که هادت‌ها از طریق تکرار و تقویت شکل می‌گیرند. مغز کودک مکیدن انگشت را با آرامش مرتبط می‌کند و به مرور این کار تبدیل به یک عادت قوی در کودک می‌شود. در برخی از موارد حتی کودک دقیقا متوجه نیست که دارد ای کار را انجام می‌دهد. 

یافتن امنیت در میان تغییرات شدید

یکی از دلایل خوردن انگشت کودکان این است که کودک با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده است. کودکان بزرگ‌تر ممکن است با چالش‌های متفاوت و بزرگی مانند نقل مکان به یک خانه جدید، تغییر شهر یا محله زندگی، تغییر مدرسه، جدایی پدر و مادر و ازدواج مجدد والدین از جمله مواردی است که احساس آرامش و ثبات کودک را مختل می‌کند. بنابراین مکیدن انگشت کودک می‌تواند راهی برای بازیابی امنیت خود باشد. خوردن انگشت در کودک به او کمک می‌کند تا امنیت و آرامش دوران نوزادی را دوباره به دست آورد. 

این مطلب هم برای شما مفید است: چگونه استرس کودکان را از بین ببریم؟

مکیدن انگشت کودک به دلیل کشمکش‌های عاطفی

مکیدن انگشت در کودکان بزرگ‌تر به طور مداوم می‌تواند نشانه‌ای از کشمکش‌ها و تنش‌های عاطفی عمیق‌تر باشد. انواع اضطراب و فوبیا، ترومای حل‌نشده و ترس‌های درونی کودک می‌توانند باعث شوند که کودک به مکیدن انگشت روی بیاورد تا کمی به خود آرامش دهد. از طرفی کودکان بزرگ‌تر به این آگاه هستند که مکیدن انگشت کار مناسبی نیست و از طرفی حس شرم و خجالت هم خواهند کرد. 

مکیدن انگشت برای تحریک نیازهای حسی 

برخی از بچه‌های بزرگ‌تر برای نیازهای حسی خود به خوردن انگشت روی می‌آورند. آن‌ها ممکن است برای نیاز حسی دهان، آرام‌کردن سیستم عصبی یا تمرکز بیشتر این کار را انجام دهند. در کودکانی که دارای اختلال پردازش حسی، بیش فعالی یا ADHD یا اختلال طیف اوتیسم هستند، ممکن است با این عمل روبه‌رو شویم. بازخورد لمسی ناشی از مکیدن انگشت می‌تواند ذهن کودک را بهتر تنظیم کند. 

فقدان مهارت‌های مقابله‌ای مناسب

در بسیاری از موارد انگشت خوردن کودک پنج ساله یا شش ساله، به این دلیل است که آن‌ها مهارت‌های مقابله‌ای را یاد نگرفته‌اند و برای مدیریت و تنظیم عواطف و احساسات خود آموزش ندیده‌اند. کودکان باید یاد بگیرند که با روش‌هایی مثل صحبت‌کردن، در آغوش گرفتن والدین، تکنیک‌های تنفسی و روش‌های دیگر را یاد بگیرند تا به رفتارهای گذشته بازنگردند.

مشکلات در محیط اجتماعی

یکی از دلایل خوردن انگشت در کودکان این است که محیط اطراف به او فشارهایی وارد می‌کند. برای مثال محروم بودن از توجه والدین، اذیت و آزار همسالان، سختگیری‌های والدین و تنش‌های محیط می‌تواند در مکیدن انگشت کودک موثر باشند. 

این مطلب هم برای شما مفید است: درمان ناخن جویدن کودکان

راهکارهای جلوگیری از مکیدن انگشت کودک

در بسیاری از موارد مکیدن انگشت در کودکان تا سنین ۴ یا ۵ سالگی طبیعی تلقی می‌شود و به طور معمول جای نگرانی وجود ندارد. با این حال اگر این رفتار ادامه پیدا کند، ممکن است به‌عنوان یک مشکل به نظر برسد و دلایل عمیق‌ترین برای آن وجود داشته باشد. در این بخش می‌خواهیم راهکارهایی را برای جلوگیری از انگشت خوردن کودکان ارائه دهیم تا بتوانید این عادت را در آن‌ها کاهش دهید. علاوه بر این راهکارها بهتر است از بهترین روانشناس کودک در تهران یا شهر خود کمک بگیرید.

زمان و محرک‌ها را کشف کنید

مهم‌ترین کار برای جلوگیری از مکیدن انگشت در کودک این است که دلایل آن را درک کنید. دقت کنید که کودک در چه شرایطی انگشت خود را می‌مکد؟ زمانی که این کار را انجام می‌دهد یادداشت کنید تا بتوانید محرک‌ها را بشناسید. این کار به شما کمک می‌کند تا انگشت خوردن کودک را به طور اساسی حل کنید و دلایل آن را برطرف کنید. این روش برای کودکان بزرگ‌تر بسیار موثر است و به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از احساسات فرزند خود به دست آورید. 

یک منبع آرامش جایگزین به کودک بدهید

برای اینکه از مکیدن انگشت در کودک جلوگیری کنید، می‌توانید یک وسیله یا منبع آرامش دیگر را جایگزین کنید. برای مثال به آن‌ها یک اسباب‌بازی نرم، یک پتوی نرم و گرم یا یک عروسک بدهید و آن را دوست آرامش‌بخش بنامید. به آن‌ها بگویید که هر وقت احساس ناراحتی و اضطراب کردند، دوست آرامش‌بخش خود را در آغوش بگیرند. برای کودکان بزرگ‌تر می‌توانید از تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند تنفس عمیق، فشار دادن توپ‌های استرس یا نگه داشتن یک شیء مورد علاقه استفاده کنید تا استرس آن‌ها کاهش پیدا کند. 

رفتار مثبت را تقویت کنید

اگر می‌بینید کودک انگشت خود را نمی‌مکد، او را تحسین کنید و به او پاراش کوچکی بدهید. این کار به جای تنبیه برای کودک ایجاد انگیزه و عزت نفس می‌کند. می‌توانید اهداف کوچک و آسانی برای کودک تعیین کنید «بیا سعی کنیم تا در طول داستان انگشت خود را نخوری». همچنین به طور شفاهی او را تحسین کنید و پاداش‌های کوچک به او بدهید. از نموادر پاداش و کارهای خود هم کمک بگیرید تا برای بچه‌های بزرگ‌تر انگیزه ایجاد کنید. این روش برای بچه‌های ۳ تا ۷ سال یک روش مناسب و کارآمد است.

پرت کردن حواس کودک

گفتیم که در بسیاری از موارد انگشت خوردن کودک به طور ناخودآگاه انجام می‌شود. بنابراین وقتی که کودک را مشغول خوردن انگشت می‌بینید، می‌توانید ذهن یا دست او را مشغول کاری کنید. از او بخواهید نقاشی بکشد، با آجرهای اسباب‌بازی چیزی درست کند یا در کاری به شما کمک کند. می‌توانید در زمان استراحت به او یک اسباب‌بازی بدهید تا به جای مکیدن انگشت با آن بازی کند.

از نشانه‌های یادآور کمک بگیرید

برای جلوگیری از انگشت خوردن کودکان می‌توانید از یادآوری‌هایی بدون انتقاد و سرزنش استفاده کنید. برای مثال می‌توانید یک کلمه رمز انتخاب کنید و هروقت کودک مکیدن انگشت را شروع کرد، آن را به کار ببرید. سعی کنید اقدامات خود را دلگرم‌کننده و حمایتگر نگه دارید. 

موانع فیزیکی با تشخیص پزشک

اگر راه‌های دیگر جواب نداد و کودک همچنان به مکیدن انگشت بر طبق عادت ادامه می‌دهد، می‌توانید از روش‌ها و مانع‌های فیزیکی مانند دستکش‌های مخصوص کمک بگیرید. این راهکار برای کودکان بزرگتر مناسب‌تر است و از طرفی به شکستن چرخه عادت کمک می‌کند. با این حال برخی از متخصصان آن را به‌عنوان آخرین راهکار توصیه می‌کنند. فراموش نکنید که حتما از این وسیله با درک و میل کودک استفاده کنید و او را اجبار نکنید. 

این مطلب را هم بخوانید: چرا کودک خودزنی می‌کند؟

سخن پایانی

مکیدن انگشت در کودکان عادت طبیعی و رایجی است که معمولا برای پیدا کردن احساس آرامش و امنیت انجام می‌شود و در بسیاری از موارد به مرور زمان از بین می‌رود. با این حال بسیاری از کودکان تا سنین بالاتر و سن مدرسه نیز ممکن است درگیر انگشت خوردن باشند. بنابراین مهم است که والدین با کمک یک روانشناس کودک به دنبال علت‌ها و دلایل اصلی این کار بگردند و سعی در برطرف کردن مشکل داشته باشند. این کار باعث می‌شود که بدون نیاز به کار اضافی، عادت انگشت خوردن کودک را برطرف کنید. در این مطلب سعی کردیم راهکارهایی برای جلوگیری از مکیدن انگشت کودک ارائه دهیم. کلینیک دکتر ساداتی با بهره‌گیری از متخصصین مجرب و حرفه‌ای خود در کنار شما است تا بتوانید سلامت روان فرزندتان را ارتقا دهید و کیفیت زندگی خانوادگی خود را بهتر کنید. 

سوالات متداول