دلایل جیغ زدن کودک و راه های بهبود آن
هیچ‌چیز نمی‌تواند به اندازه جیغ زدن کودک برای والدین ناراحت‌کننده باشد. گاهی اوقات کودک آنقدر جیغ‌زدن را ادامه می‌دهد تا صبر و تحمل والدین تمام شود. جیغ زدن کودکان دلایل مختلفی دارد که بدون درک آن‌ها نمی‌توانید این رفتار کودک را کاهش دهید. بسیاری از روانشناسان کودک معتقدند که جیغ زدن در سنین پایین و اوایل کودکی یک ابزار ارتباطی و جلب توجه برای کودک به شمار می‌رود و استفاده از آن تا حدی طبیعی است. اما اگر این رفتار تا سال‌های بعد نیز ادامه پیدا کند، ممکن است برای والدین نگران‌کننده باشد. بنابراین بهتر است که ابتدا دلایل جیغ زدن کودک را پیدا کنید و بر اساس آن راهکارهای مناسب را امتحان کنید. در این مطلب به شما کمک می‌کنیم تا بتوانید با تشخیص علت جیغ زدن کودک، راه حل مناسب را هم پیدا کنید. پس تا پایان با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
دلایل جیغ زدن کودک
بدون شک جیغ زدن کودکان یک رفتار چالش‌برانگیز برای والدین به شمار می‌رود. از نظر روانشنان کودک این رفتار می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که بدون درک آن‌ها نمی‌توانید به سمت بهبود و کاهش آن قدم بردارید. بنابراین در قدم اول دلایل این رفتار را مرور خواهیم کرد.
دلایل رشدی و تکاملی جیغ زدن کودکان
- ناتوانی در بیان نیازها و احساسات کودکان: جیغ زدن کودک زیر ۳ سال معمولا به دلیل ناتوانی در ابراز احساسات اتفاق می‌افتد. کودک دایره لغات محدودی دارد و به همین دلیل نمی‌تواند خواسته‌ها و احساسات خود (مانند گرسنگی، ترس، خستگی یا درد) را به‌راحتی بیان کند. بنابراین از جیغ زدن به‌عنوان ابزار ارتباطی برای بیان خواسته‌ها استفاده میکند.
- کشف صدا و حس کنجکاوی: نوزادان و کودکان نوپا تا دو سالگی ممکن است متوجه شوند که وقتی جیغ می‌زنند واکنش و توجه اطرافیان را جلب می‌کنند. آن‌ها محدوده صدا و اثر آن بر محیط اطراف را در این سن آزمایش می‌کنند.
جیغ زدن به دلایل عاطفی و روانی
- کودک هنوز نمی‌داند که هیجان، خشم، ناامیدی یا ترس خود را چطور بروز دهید، به همین دلیل از جیغ‌زدن برای تخلیه فشارهای عاطفی و بروز احساسات استفاده میکند.
- جلب توجه اطرافیان: اگر کودک بداند که با جیغ زدن می‌تواند به‌سرعت توجه والدین را به خود جلب کند، این رفتار را تکرار میکند تا بتواند به خواسته‌های خود برسد.
- اضطراب یا ترس: برخی از کودکان در محیط‌های جدید یا در بین غریبه‌ها دچار استرس و ترس می‌شوند و از جیغ زدن به‌عنوان یک ابزار دفاعی استفاده می‌کنند.
دلایل محیطی و رفتاری جیغ زدن بچه ها
- خستگی یا گرسنگی: از جمله مهم ترین دلایل جیغ زدن کودک می‌توان به خستگی و گرسنگی او اشاره کرد. کودکان در این موارد نمی‌توانند رفتار خود را به‌خوبی کنترل کنند.
- کودک ممکن است به تقلید از بچه‌های دیگر برای رسیدن به خواسته‌های خود جیغ بکشد و جیغ زدن کودکان دیگر را تقلید کند.
جیغ زدن به دلایل پزشکی و سلامتی
- حساسیت حسی: بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم یا اختلالات پردازش حسی به دلیل تحریک محیط، نور یا صدای زیاد، شروع به جیغ زدن می‌کنند.
- دردها و ناراحتی‌های جسمی: جیغ‌زدن مداوم و ناگهانی می‌تواند به دلیل دردهای جسمی مانند درد دندان، عفونت گوش، دل درد یا درد بدن باشد.
این مطلب را از دست ندهید: نحوه برخورد با کودک پرخاشگر
راهکارهای کاهش جیغ زدن کودک
جیغ زدن کودک می‌تواند خستگی ذهنی و روانی زیادی را برای والدین به همراه آورد و صبر و حوصله آن‌ها را از بین ببرد. پیدا نکردن راهکار مناسب برای کاهش جیغ زدن بچه ها می‌تواند منجر به این شود که والدین کنترل رفتاری خود را از دست بدهند و کودک را سرزنش یا تنبیه کنند. به همین دلیل بهتر است به دنبال راهکار مناسب برای کاهش جیغ زدن کودکان باشید.
شناسایی محرک ها و دلایل جیغ زدن کودکان
مهم‌ترین قدم برای کاهش جیغ زدن کودک این است که علت آن را پیدا کنید تا بتوانید بر اساس نوع مشکل راه مناسب را پیدا کنید.
- برای مدتی موقعیت‌های جیغ زدن فرزند خود را یادداشت کنید تا بتوانید الگوی جیغ زدن او را کشف کنید.
- سعی کنید محیط را تغییر دهید و به تغییرات کودک توجه داشته باشید.
آموزش مهارت‌ها و رفتارهای جایگزین به کودک
- برای جلوگیری از داد و فریاد کودک به او یاد دهید تا با کمک جملات ساده احساسات و نیازهایش را با شما در میان بگذارد. «من گرسنه ام»، «خسته شدم»، «من ناراحت و عصبانی هستم» نمونه‌هایی از این موارد است که به شما کمک میکند بهتر به نیاز کودک رسیدگی کنید.
- اگر کودک نمی‌تواند از کلمات و جملات مناسب استفاده کند، می‌توانید از شکل‌ها و تصاویر کمک بگیرید تا نیاز او را تشخیص دهید.
یادتان باشد که آموزش مهارت های مقابله ای به کودکان می‌تواند تاثیر زیادی در مدیریت رفتار و احساسات آن‌ها داشته باشد.
تشویق رفتار مناسب و تقویت مثبت
یکی از بهترین راهکارها برای کاهش جیغ و داد کودک، تقویت مثبت در کودکان است که تاثیر بسیاری دارد. وقتی که کودک خواسته‌هایش را بدون جیغ بیان میکند، فورا او را تحسین کنید و به او پاداش بدهید. برای پاداش دادن به کودک می‌توانید از امتیازبندی، برچسب‌ها یا جدول ستاره‌ها کمک بگیرید.
بی‌توجهی عمدی به جیغ زدن
اگر میبینید که کودک برای جلب توجه شما و رسیدن به خواسته‌های خود جیغ می‌زند، به او بی‌توجهی کنید. این کار را در صورت امن بود محیط و در مکانی انجام دهید که جیغ زدن او مزاحم دیگران نباشد. از برقراری تماس چشمی با کودک و گفتن جملاتی مثل «ساکت باش!» و «بس کن!» خودداری کنید. به محض اینکه کودک جیغ زدن را متوقف کرد با خوش‌رویی واکنش مثبت نشان دهید و به او بگویید «حالا که آرامش شدی به حرف‌های تو گوش می‌دهم»
این مطلب هم برای شما مفید است: با لجبازی کودکان چطور برخورد کنیم؟
توجه به سن کودک برای کاهش جیغ و داد
سنین نوزادی تا ۱۲ ماهگی
- پاسخ سریع به نیازهای کودک: گرسنگی، پوشک کثیف یا خواب‌آلودگی کودک را برطرف کنید تا او آرامش خود را دوباره به دست آورد.
- از صداهای آرامش‌بخش مانند زمزمه کردن، شعر خواندن یا لالایی برای آرام‌کردن کودک استفاده کنید.
- کودک را در آغوش بگیرید و به او محبت کنید تا احساس امنیت و آرامش خود را بازیابی کند.
کودکان نوپا یک تا ۳ سال
- به کودک انتخاب‌های محدودی بدهید و از او بخواهید از بین دو یا سه گزینه، مورد دلخواهش را انتخاب کند.
- جیغ زدن را به فعالیتی کنترل‌شده تبدیل کنید. مثلا به او بگویید سرش را در بالش فرو کند یا سی ثانیه در اتاق جیغ بزند تا آرام شود.
کودکان پیش‌دبستانی ۳ تا ۵ سال
- همراه با کودک به حل مسئله بپردازید و از او بخواهید برای مشکل راهکاری پیدا کند.
- از او بخواهید دلیل ناراحتی و عصبانی خود را بیان کند و راه‌هایی را برای آرامش خود بیابد.
سخن پایانی
جیغ زدن یکی از رفتارهایی است که می‌تواند موجب ناراحتی کودک و والدین شود. بااینکه در بسیاری از موارد کودک به دلیل محدودیت کلامی خواسته‌های خود را با جیغ‌زدن بیان میکند، اما ادامه داشتن یا تکرار زیاد آن می‌تواند نشان‌دهنده مشکل عمیق‌تری باشد. بنابراین بهتر است مواردی که کودک شروع به جیغ زدن میکند و چیزهایی که او را تحریک میکند بشناسید و الگوهای داد و فریاد او را بهتر درک کنید. این کار به شما کمک میکند تا راهکار مناسب برای کاهش جیغ زدن کودک را پیدا کنید. درمانگران ما در کلینیک دکتر مهسا ساداتی در کنار شما هستند تا بتوانید مشکلات کودک را بهتر درک کرده و فرزندپروری بهتری داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید