آسیب به خود و خودزنی در نوجوانان؛ علتها و راهکارها
اگر متوجه شوید که کودک یا نوجوان شما به خودش آسیب میزند، حتما احساس عصبانیت، نگرانی، درماندگی یا سردرگمی خواهید کرد. بدون شک اگر نوجوانی خودزنی کند یا به خودش آسیب برساند، به کمک نیاز دارد. بسیاری از والدین و سرپرستان کودک میدانند که باید به فرزند خود کمک کنند، اما ممکن است ندانند که از کجا شروع کنند و چه راههایی را پیش بگیرند. اگر نشانههایی را مشاهده کردید که بیانگر آسیبزدن فرزندتان به خودش است، باید حتما با یک متخصص روانشناس صحبت کنید و به دنبال راهکار باشید. در این مطلب درباره خودزنی نوجوانان و علتهای آن صحبت میکنیم و راهکارهایی برای بهبود شرایط را ارائه میدهیم. برای آشنایی با این علتها و راهها با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
خودزنی در نوجوانان چگونه انجام میشود؟
خودزنی یا آسیب زدن به خود در نوجوانان به این معنی است که افراد معمولا بدون قصد خودکشی به خودشان صدمه میزنند. شایعترین نوع خودزنی در نوجوانان بریدن بدن، خراشدادن یا سوزاندن پوست است که منجر به مرگ نمیشود، اما بدن فرد را آزار میدهد. در ادامه مهمترین روشهایی که افراد به خود آسیب میزنند اشاره شده است.
- خراش دادن یا بریدن پوست
- حککردن علامتهای مختلف روی بدن
- کندن زخمها و جلوگیری از بهبود آنها
- کشیدن یا کندن موها
- سوزاندن خود با آتش
- گاز گرفتن خود یا کبود کردن بدن
- ضربه زدن به خود
- خودآزاری دیجیتال نیز در سالهای اخیر بیشتر مشاهده میشود. برخی از نوجوانان با هویتهای جایگزین درباره خودشان نظرات بیرحمانهای مینویسند.
- برخی از نوجوانان آسیبهای دیگری به خود میزنند که چندان آشکار نیست، مانند مصرف زیاد الکل، مواد مخدر، گرسنگی دادن به خود یا رابطه جنسی پرخطر
دلایل خودزنی در نوجوانان چیست؟
بسیاری از نوجوانان در سنین بلوغ خود ممکن است به بدنشان آسیب بزنند. افراد معمولا به دنبال راهی برای مقابلهکردن با احساسات دردناک و شدید خود هستند و صدمهزدن به خود را راهی برای کنترل احساسات یا رهایی از آنها میبینند. این نوجوانان در تلاش هستند تا کنترل احساسات خود را در دست بگیرند و از طریق خودزنی خود را درمان کنند.
برخی از نوجوانان نیز در نقطه مقابل قرار دارند. آنها به خود آسیب میزنند تا بتوانند احساس پوچی، کرختی و خلاء را از بین ببرند به همین دلیل خودزنی میکنند تا بتوانند چیزی را احساس کنند. همچنین برخی دیگر از نوجوانان برای ابراز احساس ناامیدی و اضطراب به خودشان آسیب میزنند.
خودآزاری معمولا نشانه این است که فرد پریشانی عمیقی دارد و به همین دلیل خودزنی انجام میدهد. باید بدانید که خودآزاری یکی از مهمترین مواردی است که نشان میدهد سلامت روان فرد در خطر جدی قرار دارد. پس والدین کودک و نوجوان نباید این نشانه را نادیده بگیرند. فراموش نکنید که خودآزاری میتواند به یک عادت یا حتی یک وسواس اجباری تبدیل شود. بسیاری از روانشناسان کودک و نوجوان بر این باور هستند که افرادی که به خودشان آسیب میزندد، بیشتر از سایر نوجوانان در معرض خودکشی و مرگ تصادفی قرار دارند.
این مطلب را هم بخوانید: استرس در نوجوانان
علائم خودآزاری و خودزنی در نوجوانان چیست؟
یکی از مهمترین نگرانیهای والدین سلامت جسمی و روانی فرزندان است. برای اینکه از سلامتی کودک خود اطمینان داشته باشید، باید به تغییرات خلق و خو، عادتها، رفتارها و کارهای او توجه داشته باشید. نوجوانانی که به خودشان آسیب میزندد، معمولا تلاش میکنند تا آن را از اطرافیان خود پنهان کنند. بسیاری از آنها این رفتار خود را دوست ندارند و از آن خجالت میکشند. برخی از آنها نگران برخوردها و قضاوتهای دیگران هستند و میترسند که از جامعه طرد شوند. بنابراین اگر نگران این هستید که فرزندتان به خودش آسیب برساند، بهتر است با مهمترین علائم آن آشنا باشید.
علائم رفتاری خودزنی در نوجوانان
- فرزند شما ممکن است از فعالیتهایی مانند شنا که ممکن است قسمتهایی از بدن دیده شود اجتناب کند.
- نوجوان شما سعی میکند معمولا لباسهای پوشیده بپوشد و بازوها یا پاهایش را از شما پنهان میکند.
- اشیایی مانند تیغ، چاقو، فندک یا کبریت را در واسیل خود پنهان میکند.
- در وسایل او باند، بتادین یا ضدعفونیکننده مشاهده میکنید.
- تغییرات شدیدی در الگوی خواب و غذا خوردن او مشاهده میکنید.
- از دیدن دوستان یا فعالیتهای مورد علاقه خود اجتناب میکند.
- عملکرد فرزندتان در مدرسه کاهش پیدا میکند یا از رفتن به مدرسه سر باز میزند.
نشانههای احساسی آسیب زدن به خود
- تغییرات شدیدی در خلق و خوی فرزند نوجوان خود مشاهده میکنید.
- نسبت به گذشته بیشتر تحریکپذیر است و با کوچکترین چیزی از کوره در میرود.
- احساس غم، پوچی و ناامیدی دارد
- احساس بیارزشی میکند و دائما خود را گناهکار میداند.
- میبینید که مدتی است به ظاهر خود اهمیت نمیدهد.
علائم فیزیکی خودزنی نوجوانان
- صدمات، کبودیها یا آسیبهایی دارد که از توضیحدادن آنها طفره میرود.
- نسبت به گذشته بسیار خسته و کمانرژی به نظر میرسد.
راهکارهای مهم برای کاهش خودزنی در نوجوانان
اگر متوجه شدید که فرزندتان به خود آسیب میزند، طبیعی است که احساس ترس، شوک، وحشت، حس گناه یا حتی عصبانیت داشته باشید. درک اینکه چه اتفاقی در حال وقوع است، میتواند سخت باشد. به همین دلیل بهتر است بهخوبی احساسات خود را مدیریت کنید تا بتوانید این معضل را حل کنید. در ادامه راههایی را بیان میکنیم که در این مسیر به شما کمک میکنند.
- آرامش خود را حفظ کنید و سعی کنید بهطور فعال با فرزندتان صحبت کنید. گوشدادن به حرفهای او میتواند بینش دقیقی درباره افکار و احساسات و نگاه او به دنیا به شما بدهد.
- هرگز او را سرزنش و قضاوت نکنید. واکنشهای منفی نتیجه عکس دارند و باعث ایجاد شکاف بین شما و فرزندتان میشوند و رابطه شما را شکننده میکنند.
- به او کمک کنید تا احساساتش را بشناسد و بهخوبی آنها را درک کند تا بتواند در مدیریت آنها بهتر عمل کند.
- سعی کنید رابطه صمیمانهای با کودک داشته باشید و درباره خودزنی با او صحبت کنید. از او بپرسید که چه زمانی حس میکن به این کار نیاز دارد و به دنبال راههایی برای مدیریت احساسات او باشید.
- به او کمک کنید وقتی احساسات و افکار ناخوشایند به سراغش میآید از تمرینهای تنفسی، تمرینهای عضلانی و عوضکردن فضا کمک بگیرد.
- به کودک کمک کنید تا احساسات خود را تخلیه کند و خشم و ناراحتی خود را از خود دور کند. برای مثال فریاد زدن در بالشت، دویدن، نوشتن و کارهای مشابه میتواند تمرینهای مناسبی برای جلوگیری از آسیبزدن به خود باشد.
- یکی از مهمترین کارهایی که برای کاهش خودزنی در نوجوانان میتوانید انجام دهید، کمکگرفتن از یک متخصص روانشناس کودک و نوجوان است که به فرزندتان و شما کمک میکند تا بهترین مسیر را برای بهبود پیش بگیرید.
سخن پایانی
بسیاری از نوجوانان با ورود به سن بلوغ ممکن است بحرانهای روحی مختلفی را تجربه کنند. همچنین برخی از آنها ممکن است از اختلالهای روانی مختلفی رنج ببرند که تاکنون پنهان مانده است. این مشکلات در کنار معضلات و تنشهای بین خانواده و دوستان باعث میشود که فرد نتواند بهخوبی احساسات و رفتارهای خود را مدیریت کند. بنابراین برخی از این نوجوانان به آسیب زدن به خود و خودزنی روی میآورند. در این موقعیت وظیفه والدین و سرپرستان نوجوان این است که حتما از متخصص روانشناس کمک بگیرند تا در صورت نیاز دوره درمان فرد شروع شود. این کار به فرزند شما کمک میکند تا درک بهتری از دنیای اطراف و مشکلات خود داشته باشد و رفتارهای آسیبزننده را کاهش دهد.
یک روانشناس حرفهای کودک و نوجوان به شما و فرزندتان کمک میکند تا ریشه مشکلات خود را پیدا کنید و بتوانید با کمک یکدیگر آنها را رفع کنید. این کار باعث میشود که فرد به جای آسیب زدن به خود و پنهانکاری، تمرکز خود را روی حل چالشها و مقابله با مشکلات بگذارد. در این مطلب سعی کردیم درباره خودزنی در نوجوانان و علتهای آن صحبت کنیم. همچنین راهکارهایی را برای کاهش این معضل و بهبود آن پیشنهاد دادیم. نظرات و سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
برخی از نوجوانانی که به خود آسیب میزنند، برای غلبه بر احساسات خود این کار را میکنند. آنها احساس بیارزشی، ناتوانی در حل مشکلات یا احساس تنهایی و کمبود دارند. برخی از آنها نیز ممکن است با اختلالاتی مانند افسردگی، انواع اضطرابها، کمبود اعتماد به نفس، اختلال کمتوجهی و بیشفعالی، اختلال استرس پس از سانحه و بسیاری از اختلالات شخصیتی دست و پنجه نرم کنند. پیدا کردن دلیل خودزنی و شروع فرآیند درمان با کمک متخصص اهمیت بسیاری دارد.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد رای دهندگان 1
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید