آشنایی با انواع سبک های فرزندپروری؛ شما چه والدی هستید؟
وقتی فرزندی را به دنیا میآورید، شما نزدیکترین فرد به او خواهید بود و به میزان زیادی روی رشد شخصیت و شکلگیری افکار و ادراک کودک تاثیرگذار خواهید بود. بنابراین این شما هستید که باید دستبهکار شوید و برای رشد شخصیت و روان فرزندتان تلاش کنید. در واقع میتوان گفت که فرزندپروری مهمترین وظیفهای است که والدین باید در قبال فرزندان خود انجام دهند. در این مطلب با انواع سبک های فرزندپروری و ویژگیهای هر یک صحبت خواهیم کرد. اگر برای تربیت فرزندان خود دچار چالش شدهاید، این مطلب را از دست ندهید.
فرزندپروری یعنی چه؟
در اولین قدم باید بدانید که فرزندپروری به چه معنی است. بهطور خلاصه باید بگوییم که روشهایی که شما برای تربیت و شکلگیری شخصیت فرزند خود انتخاب میکنید، سبک های فرزندپروری شما را تشکیل میدهند. نوع رفتار شما با کودک در موقعیتهای مختلف، واکنش شما به کارهای خوب و بد کودک، نحوه راهنماییکردن او در مسیر رشد همگی نحوه فرزندپروری شما را مشخص میکنند. در واقع شما برای تربیت فرزند خود الگوهای رفتاری، نگرشها و باورهایی را به کار میگیرید تا بتوانید با کودک خود تعامل داشته باشید. به این الگوها و نگرشها سبک های فرزندپروری گفته میشود.
یادتان باشد ممکن است اوایل مسیر تربیت فرزند با چالشهایی مواجه شوید یا ندانید که چه رفتارهایی را باید انجام دهید. در این صورت بهتر است همیشه با مرکز روانشناسی کودک در تعامل باشید و از متخصص راهنمایی دریافت کنید.
انواع سبک های فرزندپروری کداماند؟
در طول تاریخ سبک های فرزندپروری متنوعی به وجود آمدهاند که هرکدام ویژگیها و الگوهای رفتاری خاص خود را دارند. همانطور که گفتیم هریک از این رفتارها و الگوها میتواند تاثیر عمیقی بر شخصیت و رفتارهای کودک داشته باشد. بنابراین بهتر است ابتدا سبکهای مختلف را بشناسید و بهترین سبک را برای فرزندپروری انتخاب کنید.
سبک فرزندپروری مستبدانه
قبل از اینکه درباره این سبک صحبت کنیم، ببینید کدامیک از موارد زیر به شما شباهت دارد؟
- شما معتقد هستید همیشه باید بچهها را زیر نظر داشته باشید.
- بچهها باید قوانینی که شما تعیین میکنید حتما اجرا کنند.
- شما در بسیاری از موارد احساسات کودک را در نظر نمیگیرید.
هرکدام از این موارد اگر در رابطه شما با فرزندتان وجود داشته باشد، ممکن است شما یک والدین مستبد باشید. والدین مستبد عقیده دارند که کودک باید بدون استثنا همه قوانین خانه را رعایت کند. در واقع اگر کودک از شما بپرسد که چرا باید کاری را انجام دهد، شما معمولا از جمله «چون من میگویم.» استفاده میکنید. والدین مستبد معمولا علاقهای به مذاکره ندارند و بیشتر روی اطاعتکردن فرزندان متمرکز هستند. آنها به بچهها اجازه نمیدهند که در چالشها یا حل مسائل درگیر شوند. در عوض، آنها قوانینی را وضع آنها قوانین را وضع میکنند و به نظر کودک توجهی ندارند. والدین مستبد معمولا از تنبیه استفاده میکنند و بهجای اینکه کودک را برای داشتن انتخابهای بهتر تشویق کنند، میخواهند کودک بهخاطر اشتباهاتش متاسف باشد و عذرخواهی کند.
فرزندان در سبک فرزندپروری مستبدانه
- فرزندان این والدین ممکن است دچار مشکلات عزت نفس شوند.
- بسیاری از این بچهها رفتارهای خصمانه یا تهاجمی دارند.
- آنها همیشه خشم پنهانی از والدین خود دارند.
- فرزندان ممکن است برای جلوگیری از تنبیهشدن، به دروغگویی روی بیاورد.
سبک فرزندپروری مقتدرانه
در روش تربیت فرزند، شما شبیه به کدامیک از موارد زیر هستید؟
- شما برای ایجاد و حفظ رابطه مثبت و سالم با فرزندتان بسیار تلاش میکنید.
- شما قوانینی وضع میکنید و دلایل آنها را برای بچهها توضیح میدهید.
- شما محدودیتها و قوانین را اجرا میکنید، اما احساسات کودک را هم در نظر میگیرید.
اگر شما این رفتارها را در تعامل با فرزندتان پیادهسازی میکنید، احتمالا والد مقتدری هستید. والدین مقتدر برای تربیت فرزند و رفتارهای او قوانینی را وضع میکنند و در صورت سرپیچی عواقبی هم در نظر میگیرند، اما نظرات فرزند خود را نیز در نظر دارند. آنها احساسات بچهها را به رسمیت میشناسند و خود را مسئول میدانند این رویکرد را میتوان سالمترین و موثرترین سبک های فرزندپروری دانست. والدینی که سبک مقتدرانه را برای فرزندپروری خود انتخاب میکنند، وقت و انرژی خود را صرف پیشگیری از مشکلات رفتاری میکنند آنها همچنین راهکارها و استراتژیهای انضباط مثبت را برای تقویت رفتارهای خوب در نظر میگیرند.
کودکان در سبک فرزندپروری مقتدرانه
- این کودکان در آینده به بزرگسالانی مسئولیتپذیر تبدیل میشوند.
- کودک بهراحتی میتواند نظرات و احساسات خود را بیان کند و ترسی از آنها ندارد.
- کودک میتواند بهخوبی نظم، انضباط و دیسیپلین داشته باشد.
- بچههایی که با این سبک رشد میکنند معمولا شادتر و موفقتر از بچههای دیگر هستند.
- این کودکان راههای حل مسئله و مواجهشدن با موانع را یاد میگیرند و میتوانند تصمیمگیری مناسبی داشته باشند.
سبک فرزندپروری سهل گیرانه
به نظر شما کدامیک از موارد زیر به شما شباهت دارد؟
- شما قوانینی تعیین میکنید اما بهندرت آنها را اجرا میکنید.
- در بسیاری از اوقات عواقب کارهای نامناسب و قانونشکنیها را اعلام نمیکنید.
- فکر میکنید فرزندتان با دخالت کمتر شما بهتر تربیت میشود.
اگر عبارتهای فوق برای شما صدق میکند، شما والدین سهلگیر هستید. این نوع والدین معمولا بسیار نرم رفتار میکنند و تنها زمانی وارد عمل میشوند که یک مشکل جدی وجود داشته باشد. والدین سهلگیر بسیار بخشنده هستند و نگرش «بچه باید بچه بماند» را اتخاذ میکنند. وقتی قوانین و عواقبی را تعیین میکند، هیچگاه از آنها استفاده نمیکنند. همچنین وقتی که کودک به آنها التماس کند، این والدین ممکن است از نظر خود کوتاه بیایند و به کودک امتیاز دلخواهش را بدهند. برای مثال اگر کودک قول دهد که بچه خوبی باشد، ممکن است والدین به او اجازه دهند که بیشتر استراحت کند یا شبها دیرتر بخوابد. در سبک فرزندپروری سهلگیرانه، پدر و مادر بیشتر نقش دوست را بر عهده میگیرند. آنها در بسیاری از مواقع بچهها را تشویق میکنند تا درباره مشکلاتشان حرف بزنند، اما معمولا تلاش زیادی برای گوشزد کردن رفتارهای نامناسب و انتخابهای اشتباه نمیکنند.
کودکان در سبک فرزندپروری سهلگیرانه
- این کودکان بیشتر از سایر بچهها از نظر تحصیلی دچار مشکل میشوند.
- کودک ممکن است در ارتباط با جامعه، مدرسه یا دوستان مشکلات رفتاری داشته باشد، زیرا قوانین رفتارهای صحیح را آموزش ندیده است.
- این بچهها در بسیاری از موارد احساس غم و اندوه دارند.
- کودکانی که با این سبک رشد کردهاند، ممکن است عزت نفس پایینی داشته باشند.
- این کودکان در معرض خطر بیشتری در زمینه مشکلات سلامتی هستند، زیرا والدین سهلگیر آنها را برای مصرف غذای ناسالم یا عادتهای نامناسب محدود نکرده است.
سبک فرزندپروری طرد کننده
آیا درباره تربیت فرزند و رابطه با او این حملات به شما شباهت دارند؟
- از فرزندتان درباره مدرسه یا وضعیت تکالیفش نمیپرسید.
- شما بهندرت اطلاع دارید که فرزندتان الان کجاست و با چه کسی وقت میگذراند.
- شما زمان زیادی را با فرزندتان نمیگذرانید.
اگر شما در رابطه با فرزندتان این رفتارها را انجام میدهید، احتمالا یک والدین طردکننده یا بیتفاوت هستید. این نوع والدین معمولا اطلاعات کمی از کارهای فرزندشان دارند. در این سبک فرزندپروری قوانین کمی در خانه وجود دارد و کودکان راهنمایی، تربیت و توجه زیادی را از والدین خود دریافت نمیکنند. والدین سبک طردکننده از بچه انتظار دارند که خودش تربیت و بزرگ شود. آنها وقت و انرژی زیادی را برای رفع نیازهای کودکان خود اختصاص نمیدهند. والدین بیتفاوت ممکن است بهطور غیرعمدی از کودک غفلت کنند. همچنین در بسیاری از موارد والدین سبک طردکننده اطلاعات زیادی درباره رشد کودک ندارند یا فکر میکنند کودک بدون نظارت آنها بهتر عمل میکند. این والدین معمولا درگیر مشغلههای کاری یا شخصی خود میشوند.
کودکان سبک فرزندپروری طرد کننده
- این کودکان در بسیاری از موارد از مشکلات عزت نفس رنج میبرند.
- آنها معمولا در مدرسه عملکرد ضعیفی دارند، زیرا نظارتی از والدین دریافت نمیکنند.
- بسیاری از این کودکان نسبت به همسالان خود کمتر شاد هستند و در بسیاری از موارد درگیر مشکلات رفتاری میشوند.
این مطلب هم برای شما مفید است: ۱۰ نکته مهم برای تربیت فرزند
سخن پایانی
رشد و تربیت کودک به خصوص در سالهای اول زندگی یکی از مهمترین مسئولیتهای والدین است. شما باید در کنار رفع نیازهای خوراک و پوشاک کودک و توجه به سلامتی جسمی او، برای تربیت فرزند، رشد روانی و شکلگیری شخصیت او وقت کافی بگذارید. سبک های فرزندپروری هرکدام به شیوه خاصی الگوهای رفتاری و تعامل شما با کودک را شکل میدهند. در این مطلب سعی کردیم درباره انواع سبک های فرزندپروری و ویژگیهای هر سبک صحبت کنیم. شما میتوانید برای انتخاب بهترین الگوها و سبکهای تربیتی با روانشناس کودک مشورت کنید.
سوالات متداول
باید بدانید که بسیاری از متخصصین عقیده دارند که در بسیاری از موارد سبک تربیتی مقتدرانه بسیار نتایج مثبتی به دنبال خواهد داشت. این سبک مسئولیتپذیری را به کودکان میآموزد و به آنها کمک میکند تا در حالی که قوانین را رعایت میکنند، بهراحتی نظرات خود را هم به زبان آورند.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد رای دهندگان 2
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید