اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD در کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
سلامت روان کودک برای همه والدین و سرپرستان کودک اهمیت بسیاری دارد و پدر و مادر دوست دارند که کودک بدون دغدغه و مواجهشدن با مشکلات رشد کند و شخصیتش شکل بگیرد. اما متاسفانه همهچیز قابل پیشبینی نیست و کودک ممکن است در این مسیر چالشهایی را تجربه کند. یکی از این چالشها اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD است که میتواند روی سلامت روان کودک تاثیرات عمیقی بگذارد. بسیاری از افراد ممکن است این اختلال را تشخیص ندهند یا آن را با اختلالهای دیگر اشتباه بگیرند. بنابراین والدین باید با انواع اختلال در کودکان و بهخصوص این اختلال آشنا باشند. در این مطلب قرار است درباره اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD در کودکان، علائم و درمان آن صحبت کنیم.
فهرست مطالب
اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD چیست؟
برای اینکه بدانید کودک شما به اختلال PTSD مبتلا است یا خیر، قدم اول آن است که تعریف واضح و دقیق آن را بدانید. اختلال استرس بعد از حادثه یک مشکل سلامت روان در کودک است که گاهی میتواند پیچیده باشد. این اختلال ممکن است در هر سنی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. این اختلال در افرادی به وجود میآید که یک رویداد یا اتفاق استرسزا را تجربه کردهاند یا شاهد حادثه وحشتناکی بودهاند. کودک مبتلا به PTSD بهطور مداوم افکار و خاطرات ترسناکی از این حادثه را به یاد میآورد.
باید بدانید که در موارد شدید، اختلال PTSD در کودک میتواند با افسردگی و اضطراب و حتی مصرف مواد مخدر در نوجوانان همراه شود. علائم این اختلال ممکن است بلافاصله بعد از آن اتفاق شروع شوند یا ممکن است تا چندین ماه اثری از آنها نباشد. حتی فرد ممکن است مدتی پس از تجربههای وحشتناک خود مدتی بیحسی عاطفی داشته باشد. در هر حال در بسیاری از کودکان این اختلال میتواند به یک مشکل طولانیمدت و مزمن تبدیل شود.
دلایل اختلال استرس پس از حادثه کداماند؟
حالا که با اختلال استرس پس از سانحه در کودکان یا PTSD آشنا شدید، بهتر است دلایلی را که ممکن است منجر به ایجاد این اختلال شوند، بشناسید تا اگر یک یا چند مورد از آنها در زندگی شما اتفاق افتاد، بتوانید با کمک مشاوره روانشناسی کودک راهکارهایی برای بهبود و درمان کودک خود پیدا کنید. این دلایل در سه دسته قرار میگیرند: یا کودک آنها را تجربه کرده، یا برای یکی از نزدیکان کودک اتفاق افتاده، یا کودک شاهد آنها بوده است. در ادامه مهمترین عوامل این اختلال در کودکان را معرفی میکنیم.
- تجاوز فیزیکی و جنسی: بسیاری از کودکانی که قربانی کودکآزاری و خشونت جنسی بودهاند در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند.
- بلایای طبیعی: کودکانی که زلزله، سیل، طوفان یا آتشسوزیها را تجربه کردهاند، ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه در کودکان دچار شوند. آنها از دست دادن خانه و ویرانیها را مشاهده کردهاند و به همین دلیل در معرض این اختلال هستند.
- حوادث و آسیبهای جسمی: کودکانی که تصادف، افتادن از ارتفاع، شکستگی یکی از اعضای بدن در یک اتفاق و موارد مختلف آسیب جسمی را تجربه کردهاند، ممکن است اضطراب و استرس آن را همیشه با خود حمل کنند.
- از دست دادن عزیزان: یکی از بدترین تجربهها برای هر کودکی فقدان عزیزان است. کودکی که مرگ نزدیکانش را تجربه کند بهشدت در معرض PTSD قرار میگیرد.
اختلال PTSD چه علائمی دارد؟
یکی از مهمترین مواردی که والدین باید به آن توجه داشته باشند، آگاهی از علائم اختلال استرس پس از سانحه است. بسیاری از والدین نشانه های PTSD را نمیدانند یا آن را با اختلالهای دیگر اشتباه میگیرند که این مشکل باعث میشود که کودک درمان نشود و این اختلال در طولانیمدت با او همراه شود و روی عملکرد و زندگی شخصی او تاثیر منفی بگذارد. در ادامه مهمترین علائم اختلال PTSD را معرفی میکنیم.
۱. یکی از مهمترین علائم اختلال استرس پس از سانحه در کودکان این است که کودک یا نوجوان شما در خوابیدن مشکل دارد و کیفیت خوابش پایین است.
۲. کودک احساس افسردگی دارد و شوق و ذوق قدیمش را از دست داده است.
۳. در بسیاری از موارد کودک بداخلاق است و حال و حوصله ندارد.
۴. احساس میکنید که کودک عصبی، پرخاشگر یا پریشان است.
۵. کودک نسبت به چیزهایی که قبلا از آنها لذت میبُرد، علاقه خود را از دست داده است.
۶. فکر میکنید که کودک بیحس شده است و چیزی او را به وجد نمیآورد یا چیزی او را ناراحت نمیکند.
۷. کودک از بعضی از موقعیتها که خاطرات خاصی را برایش یادآوری میکنند، دوری میکند.
۸. کودک مانند گذشته محبت و احساس علاقه خود را نشان نمیدهد.
۹. کودک با یادآوری بعضی از چیزها مانند صدای خاص، بوها یا احساسات خاصی دچار اضطراب میشوند.
۱۰. در عملکرد تحصیلی خود دچار مشکل شدهاند.
۱۱. بیشتر از گذشته به مرگ فکر میکند یا در مورد مرگ سوال میپرسد.
۱۲. ممکن است کودک مکیدن انگشت یا شبادراری داشته باشد.
۱۳. کودک نمیتواند بهراحتی تمرکز کند.
۱۴. ممکن است از دردهای جسمی مانند سردردهای مکرر یا درد معده رنج ببرد.
این مطلب را هم از دست ندهید: انواع فوبیا در کودکان
اختلال استرس بعد از سانحه در کودک چگونه درمان میشود؟
یادتان باشد که به محض اینکه علائم اختلال استرس پس از سانحه در کودک خود مشاهده کردید یا حس کردید که کودک ممکن است به این اختلال دچار شده باشد، باید به متخصص مراجعه کنید تا فرآیند تشخیص تخصصی و درمان او شروع شود. فرآیند درمان اختلال استرس پس از سانحه در کودکان به نوع و شدت علائم، سن کودک، شرایط و سلامت عمومی او بستگی دارد. همچنین باید بدانید که شروع بهموقع درمان بسیار اهمیت دارد و کودک سریعتر میتواند مسیر بهبودی را طی کند. روش های درمانی PTSD متفاوت هستند که میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- روش درمان شناختی رفتاری: در این روش کودک مهارتهایی را میآموزد تا با اضطراب خود کنار بیاید و بر احساسات و روان خود تسلط پیدا کند.
- درمان دارویی: با همکاری روانشناس کودک و روانپزشک، ممکن است داروهایی برای کودک تجویز شود تا او بهتر بتواند آرامش خود را به دست آورد.
یادتان باشد فرآیند و دوره درمان PTSD برای هر کودک متفاوت است. برخی از کودکان در عرض شش ماه بهبود پیدا میکنند، اما برخی دیگر به زمان بیشتری نیاز دارند تا بتوانند با تروماها و تجربه سانحه کنار بیایند.
چگونه به کودک مبتلا به اختلال PTSD کمک کنیم؟
فراموش نکنید که والدین نزدیکترین افراد به کودک هستند و مشا نقش کلیدی را در درمان و بهبود فرزند خود ایفا میکنید. بنابراین با راهکارهای بسیاری میتوانید به کودک کمک کنید تا فرآیند درمان خود را بهتر و سریعتر طی کند.
- اختلال کودک را پنهان نکنید. او باید بداند که شما به رنجها و اضطرابهایش اهمیت میدهید. پس بپذیرید که این اتفاق افتاده است و حالا دارید برای درمان کودک خود تلاش میکنید.
- کودک را حمایت کنید. همدلی و حمایتکردن از کودک یا نوجوانی که رویداد وحشتناکی را تجربه کرده بسیار اهمیت دارد. شما باید با او همراه باشید، او را درک کنید و به او بگویید که در این مسیر همراه او هستید.
- درمان اختلال PTSD ممکن است زمانبر باشد. پس نباید آن را نیمهکاره رها کنید. همیشه روند درمانی را زیر نظر داشته باشید و جلسات مراجعه را منظم انجام دهید.
- علائم بهتر یا بدتر شدن کودکتان را زیر نظر داشته باشید. علائم افسردگی، خودکشی یا آسیبزدن به خود را جدی بگیرید و در صورت مشاهده فورا به متخصص مراجعه کنید تا از اتفاقات بدتر جلوگیری کرده باشید.
این مطلب هم برای شما مفید است: دلایل ترس کودک از تنها خوابیدن
سخن پایانی
بدون شک همه والدین میخواهند روند رشد و سلامت فرزندشان بدون مشکل سپری شود، اما متاسفانه در این میان اتفاقات مختلفی ممکن است بیفتد که از کنترل شما خارج باشند. بنابراین هر کودکی ممکن است در معرض تجربه یک حادثه یا رویداد وحشتناک و آسیبزننده باشد. مهم این است که شما مراقب کودک خود باشید و همیشه ارتباط خود را با روانشناس کودک حفظ کنید تا در صورت بروز مشکل بتوانید زودتر آن را تشخیص دهید و حل کنید. اختلال PTSD ممکن است فرایند بهبود و درمان طولانی داشته باشد، پس صبور باشید و در این مسیر از فرزندتان حمایت کنید. همیشه عشق و علاقه خود را به کودک ابراز کنید تا او بتواند مقاومت خود را در این راه حفظ کند. در این مطلب سعی کردیم درباره اختلال استرس پس از سانحه در کودکان و علائم آن صحبت کنیم. نظرات و تجربههای خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
یادتان باشد که هر کودک یا نوجوانی که حادثهای را تجربه میکند، حتما به PTSD مبتلا نمیشود. بلکه علائم این اختلال باید بیشتر از یک ماه ادامه داشته باشد و بر زندگی کودک و نحوه عملکرد او تاثیر منفی بگذارد. علائم افراد مبتلا به PTSD ممکن است بین سه تا شش ماه بعد از حادثه شروع شود و میتواند تا سالها ادامه داشته باشد. در واقع یک متخصص روانشناس کودک با ارزیابی سلامت روان او میتواند بهطور دقیق این اختلال را تشخیص دهد و برنامه درمانی را برای کودک طراحی کند.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد رای دهندگان 2
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید