قلدری در کودکان چیست و چه دلایلی دارد؟
کدام پدر و مادر دوست ندارند که فرزند آرام، مهربان و خوشاخلاقی داشته باشند؟ در دنیای معصوم و شاد کودکی، ممکن است چالشهایی به وجود آید که والدین را نگران کند. یکی از این چالشها قلدری است که ممکن است آثار ماندگاری را بر زندگی، رفتار و احساسات کودک و اطرافیان او بگذارد. نکته مهم این است که قلدری در کودک طیف وسیعی از رفتارها را شامل میشود و فقط آزار فیزیکی ختم نمیشود. هرچه والدین درباره قلدری و علائم آن اطلاعات داشته باشند، بهتر میتوانند مسیر بهبود را برای کودک ترسیم کنند. در این مطلب درباره قلدری در کودکان، علائم و دلایل آن صحبت میکنیم.
فهرست مطالب
قلدری در کودک به چه معنی است؟
بسیاری از والدین نمیتوانند بپذیرند که کودک آنها قلدری میکند و به دیگران آزار میرساند. اما باید این واقعیت را بپذیرید که بسیاری از کودکان بهخصوص در سنین مدرسه و نوجوانی ممکن است به همکلاسیها، دوستان و همسالان خود آزار برسانند. یک کودک قلدر معمولا قصد دارد که از طریق آسیب جسمی، کلمات یا رفتارهای آزاردهنده دیگران را اذیت کند. یادتان باشد که رفتارهای قلدرانه با قصد و عمد انجام میشوند و کودک بهطور مکرر آنها را تکرار میکند. باید بدانید که پسرها بیشتر در معرض قلدری فیزیکی هستند، اما دختران معمولا بیشتر قلدری روانی را تجربه میکنند.
بهطور کلی قلدری در کودکان یک الگوی رفتاری است و حادثه و اتفاق نیست. بعضی از کودکان که خود را از نظر اجتماعی بالاتر و در موقعیت قدرتمندتری میبینند، رفتارهای قلدری انجام میدهند. از طرفی کودکانی با خانواده های فقیر، کودکان دارای معلولیت، مهاجران و بسیاری از پناهندهها با خطر آزار دیدن روبهرو هستند. قلدری کردن کودک ممکن است هم در فضای واقعی و هم در فضای آنلاین اتفاق بیفتد. کودک ممکن است با پلتفرمهایی که در اختیار دارد به دیگران آزار و اذیت برساند. مهم این است که والدین درباره قلدری در کودکان، علائم و دلایل آن اطلاعات کسب کنند تا بتوانند در اسرع وقت برای بهبود رفتارهای کودک اقدام کنند. اگر میبینید که کودکتان قلدری میکند، حتما باید از روانشناس کودک در تهران یا شهر خود بهطور تخصصی کمک بگیرید تا مشکل را هرچه سریعتر حل کنید.
انواع قلدری در کودکان
همانطور که اشاره کردیم قلدری طیف وسیعی از رفتارها را شامل میشود که ممکن است کودک بعضی از آنها را انجام دهد. متاسفانه در بسیاری از موارد والدین و مربیان فقط قلدری فیزیکی را جدی میگیرند، اما بهتر است با انواع دیگر قلدری کودک آشنا شوید.
مدل قلدری کلامی
- تمسخر کردن افراد
- نظرات جنسی نامناسب
- تهدید کردن به ایجاد آسیب
- نامگذاریهای تحقیرکننده روی افراد
قلدری اجتماعی
- پخشکردن عکسها و اطلاعات خصوصی افراد
- شایعهپراکنی درباره افراد
- تحقیر و ایجاد شرم در افراد در جمع
مدل قلدری فیزیکی
- ضربهزدن، لگد زدن و کتککاری
- تف کردن روی دیگران
- هلدادن و به زمین انداخت دیگران
- گرفتن یا شکستن وسایل دیگران
قلدری کودکان چه علائمی دارد؟
اینکه بفهمید کودک شما قلدری میکند، ممکن است کمی دشوار باشد. بسیاری از کودکان و نوجوانان رفتارهای قلدرانه خود را از والدین و بزرگترها مخفی میکنند تا مورد سرزنش و توبیخ قرار نگیرند. علائمی وجود دارد که دقت به آنها میتواند اطلاعات خوبی درباره قلدری کودک به شما بدهد.
- افراد دیگری مانند مربیان، دوستان یا والدین دیگر گزارشها و شکایتهایی درباره رفتارهای قلدرانه کودک شما ارائه میدهند که باید آنها را جدی بگیرید.
- کودک در محیط خانه رفتارهای قلدرانه دارد و ممکن است کودک در موقعیتهای مختلف کنترل خود را از دست بدهد و عصبانی شود. کودک پرخاشگر نمیتواند بهراحتی با چالشها و موقعیتهای بحرانی کنار بیاید و مخالفتها را بپذیرد.
- فرزند شما با دیگران همدلی نمیکند، نسبت به احساسات و حال دیگران بیتوجه است و نمیتواند افراد دیگر را درک کند.
- کودک شما همواره به دنبال کسب قدرت و کنترلکردن دیگران است. در بازیهایی که انجام میدهد همیشه دعوا میکند یا میخواهد همیشه قدرتمند و برنده باشد.
- کودک بهطور مکرر از الفاظ نامناسب استفاده میکند، به شما یا دوستانش حمله میکند و رفتارهای پرخاشگرانه خود را تکرار میکند.
- ممکن است فرزند شما در حفظ دوستیهایش دچار مشکل شود و نمیتواند با دیگران رابطه خوبی داشته باشد.
- اگر فرزند شما بهطور مکرر در مدرسه یا محیطهای اجتماعی دیگر مشکل درست میکند و نمیتواند بدون چالش با دیگران ارتباط برقرار کند.
چرا کودک قلدری میکند؟
بدون شک قلدری کردن کودک شما را ناراحت میکند، اما باید بدانید که این رفتار دلایل مختلفی دارد. بنابراین یادتان باشد قلدری کردن کودک به معنی این نیست که آنها ذاتا بچههای بدی هستند. کودک و نوجوان در تلاش هستند تا هویت خود را پیدا کنند، راههای مختلف را امتحان کنند و مهارتهای گوناگون را یاد بگیرند. بنابراین فهمیدن دلیل قلدری کودکان میتواند مهمترین قدم در کمک به او باشد.
۱. عدم توجه در خانه: کودک در خانه با مشکلاتی مواجه است. برای مثال والدین همیشه درگیر دعوا و مشاجره هستند یا کودک طلاق والدین را تجربه کرده است. در این صورت ممکن است کودک حس کند که مورد بیتوجهی قرار گرفته است.
۲. نیاز به کنترل: بسیاری از کودکان دوست دارند در معرض توجه باشند و محبوبیت در بین گروه همسالان را دوست دارند. به همین دلیل کودکان ضعیفتر را آزار میدهند تا بر گروه خود مسلط شوند و احساس کنند که رهبر هستند.
۳. تجربه قلدری: بسیاری از کودکانی که قلدری میکنند، خود قربانی قلدری شدهاند. بسیاری از کودکان آنچه را که از دیگران دیدهاند تقلید میکنند.
۴. رفتارهای خواهر و برادر: نحوه رفتار بچهها در خانه بسیار اهمیت دارد. ممکن است خواهر و برادر به اعضای کوچکتر خانواده زورگویی و قلدری کنند و به همین دلیل این رفتار نیز در کودک به وجود آید و او این کار را با دوستان و همکلاسیها انجام دهد.
۵. ناآگاهی و عدم پذیرش تفاوتها: بسیاری از کودکان یاد نگرفتهاند که باید تفاوتها را بپذیرند. به همین دلیل ممکن است کودکان دیگر را به دلیل تفاوتهای نژادی و قومی، ظاهر، مذهب، گرایشهای جنسی، جنسیت، معلولیت یا هر تفاوت دیگر آزار دهند.
۶. عدم درک قربانی: بچههای کوچکتر وقتی قلدری میکنند، درک درستی از تاثیر رفتارشان بر دیگران ندارند. آنها نمیتوانند احساسی را که در فرد قربانی ایجاد شده است درک کنند.
والدین با کودک قلدر چه کنند؟
یادتان باشد که قلدری رفتاری است که نباید از آن چشمپوشی کنید. از طرفی بهبود و درمان این رفتار بسیار زمانبر است و باید در این مسیر صبور باشید. در ادامه راهکارهایی را برای کمک به بهبود کودکان قلدر ارائه میدهیم.
ارتباط خود را با کودک تقویت کنید
یادتان باشد که درصد زیادی از کودکانی که در محیط مدرسه یا در بین دوستان قلدری میکنند، در خانه توجه کافی دریافت نمیکردند. فضایی امن، باز و بدون قضاوت را برای کودک ایجاد کنید تا درباره احساسات و تجربههایش صحبت کند. آنها را تشویق کنید تا احساسات و فکرهای خود را بیان کنند. این کار باعث میشود که شما دلیل و ریشه قلدری در کودک خود را پیدا کنید و برای بهبود آن راهی بیابید.
آگاهی کودک را افزایش دهید
به کودک کمک کنید تا تاثیر اعمال خود بر دیگران را درک کند. بهطور مداوم همدلی، احترام و اهمیت روابط مثبت را به آنها یاد بدهید. درباره عواقب و ضررهای قلدری به او متناسب با سنش آموزش دهید.
انتظارات خود را بهطور واضح بیان کنید
شما باید والدین مقتدری باشید. در حالی که روابط دوستانهای با فرزندتان دارید و حامی او هستید، باید قوانین مشخص و واضحی را تدوین کنید. انتظارات و حد و مرزها را به او اعلام کنید و بهطور قاطع درباره قلدری صحبت کنید. همچنین پیامدهای منسجم و متناسب با سن و رفتار کودک را در نظر بگیرید. کودک باید با عواقب کارش روبهرو شود و آن را بهخوبی درک کند.
یادتان باشد سبک فرزندپروری مقتدرانه یکی از بهترین سبکها برای تربیت و پرورش فرزند است که میتوانید با قوانین مشخص و پیامدهای مناسب، در کنار دوستی و رابطه عمیق فرزندتان را به سمت بهتر شدن هدایت کنید.
رفتارهای جایگزین را به کودک آموزش دهید
در موقعیتهای مختلف مهارتهای حل تعارض، تکنیکهای حل مسئله و پذیرفتن تفاوتها را به کودک یاد بدهید. به او کمک کنید تا راههای سالم، سازنده و مثبت تعامل با دیگران را بیاموزد و آنها را توسعه دهد. به مرور کودک یاد میگیرد که برای بیان احساسات و نیازهای خود به پرخاشگری و قلدری متوسل نشود.
رفتارهای مثبت را تقویت کنید
وقتی کودک کار خوبی میکند، او را تحسین کنید و متناسب با رفتارش به او پاداش دهید. این کار باعث میشود تا بهمرور تغییر رفتار از منفی به مثبت برای کودک آسانتر شود.
برای کودک خود الگو باشید
شما نزدیکترین فرد به کودک هستید، بنابراین رفتارهای شما باید الگوی خوبی برای او باشد. رفتارهای همدلانه و محترمانه را در تعاملات خود نشان دهید و کودک را برای انجام این رفتارها تشویق کنید.
از متخصص کمک بگیرید
اگر فکر میکنید فقط با این رفتارها نمیتوانید قلدری کودک را بهبود دهید، بهتر است از یک متخصص روانشناسی کودک کمک بگیرید. روانشناسان کودک با ارزیابی دقیق از وضعیت کودک و خانواده، سعی در پیدا کردن ریشهها و علت های قلدری دارند تا بتوانند با توجه به آن بهترین روند درمانی را برنامهریزی کنند. مراجعه منظم به روانشناس و جلسات درمانی بسیار اهمیت دارد، بنابراین حتما آن را در برنامه بگذارید.
سخن پایانی
قلدری کردن کودکان و نوجوانان رفتار شایعی است که بسیاری از آنها برای نشاندادن قدرت و تسلط خود از آن استفاده میکنند. قلدری طیف وسیعی از رفتارها را دربرمیگیرد که باید با دقت به آنها توجه کنید تا بتوانید برای بهبود و درمان قلدری کودک اقدام کنید. یادتان باشد هرچه سریعتر فرآیند درمان و بهبود را شروع کنید، باعث میشود که مسیر درمان راحتتر باشد. همچنین فراموش نکنید که تغییر رفتار کودک در بعضی از موارد بسیار زمانبر و دشوار است، پس نباید دلسرد شوید. در این مطلب سعی کردیم درباره قلدری در کودکان، دلایل و راههای بهبود آن صحبت کنیم. اگر در این باره سوالی دارید، آن را با ما در میان بگذارید.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد رای دهندگان 2
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید