اختلال سلوک در کودکان چیست و چه نشانههایی دارد؟
کودکان سرشار از کنجکاوی، معصومیت و انرژی هستند، با این حال ممکن است مسیر رشد سالم برای برخی از آنها با چالشهایی همراه باشد. گاهی اوقات کودکان به دلایل مختلفی دچار اختلالهای روانی و رفتاری میشوند که میتواند روی عملکرد آنها، تعاملات اجتماعی و حتی زندگی شخصی آنها در بزرگسالی تاثیرگذار باشد. اختلال سلوک یکی از این موارد است که باعث میشود کودک در روابط و تعاملات اجتماعی خود با مشکل مواجه شود. این اختلال که عموما خود را در کودکی یا اوایل نوجوانی نشان میدهد، میتواند منجر به رفتارهای مخرب شود. بنابراین بهتر است والدین و مربیان با آن آشنایی داشته باشند. در این مطلب درباره اختلال سلوک در کودکان، علائم و دلایل آن صحبت خواهیم کرد.
فهرست مطالب
اختلال سلوک در کودکان به چه معنی است؟
اختلال سلوک (Conduct Disorder) که به اختصار به آن اختلال CD هم میگویند، شامل گروهی از مشکلات رفتاری و عاطفی است که با بیتوجهی کودک به دیگران مشخص میشود. کودکانی که به اختلال سلوک مبتلا هستند، در پیروی از قوانین و انجام رفتارهای قابل قبول اجتماعی مشکل دارند. آنها گاهی میتوانند بهشکل خصمانه یا حتی همراه با خشونت فیزیکی رفتار کنند. اگر کودکی به اختلال سلوک دچار شود، در سنین پایین کودکی میتواند علائمی مانند پرخاشگری و گاز گرفتن دیگران را از خود نشان دهد. همچنین نوجوانان مبتلا به این اختلال رفتارهای جدیتری مانند قلدری آسیبزدن به حیوانات، دعوا کردن، دزدی، خرابکاری یا حتی آتشسوزی عمدی روی آورند.
اختلال سلوک در کودک چه علائمی دارد؟
بسیاری از بچهها در دوران کودکی خود بهخصوص در مدرسه یا جمع همسالان ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه یا قانونشکنی را انجام دهند. اما باید بدانید که اگر این رفتارها بسیار تکرار شود و از حالت طبیعی خارج باشد، کودک احتمالا به اختلال سلوک دچار شده است و به همین دلیل بهتر است با یک دکتر روانشناس کودک مشورت کنید و از او کمک بخواهید. اگر نسبت به این علائم و رفتارهای کودک بیاهمیت باشید، ممکن است عملکرد کودک، زندگی شخصی و روابط اجتماعی او بهشدت آسیب ببیند. بهطور کلی علائم اختلال سلوک در کودکان را به چهار گروه اصلی میتوان تقسیم کرد:
رفتارهای مخرب
- تخریب عمدی اموال
- آتش زدن خانه، جنگل یا هر جای دیگری از روی عمد
فریبکاری
بسیاری از کودکان و نوجوانانی که از اختلال سلوک رنج میبرند، ممکن است رفتارهای فریبکارانه نیز انجام دهند.
- دروغگویی
- سرقت
- دزدی از فروشگاهها
- بزهکاری
- تقلب کردن
نقض قوانین یا هنجارهای متناسب با سن
- نرفتن به مدرسه از روی سرگرمی
- فرار کردن از خانه یا مدرسه
- فعالیت جنسی بسیار زودتر از سن قانونی
- شوخیهای نامناسب نسبت به سن
- ایجاد دردسر برای اطرافیان و خانواده
- شکستن قوانین منع رفت و آمد برای سنین پایینتر
رفتارهای پرخاشگرانه
کودک مبتلا به اختلال سلوک ممکن است رفتارهای زیر را بهطور مکرر از خودش نشان دهد:
- قلدری
- رفتارهای ترسناک
- دعواهای فیزیکی
- ظلمکردن به افراد یا حیوانات
- استفاده از سلاح و وسایلی برای تهدید کردن
- مجبور کردن کودکان دیگر به انجام فعالیت جنسی، تجاوز جنسی یا آزار و اذیت دیگران
اگر کودکتان این رفتارها را انجام میدهد، علاوه بر مراجعه به روانشناس، نحوه برخورد با کودک پرخاشگر را هم یاد بگیرید.
دلایل اختلال سلوک در کودکان چیست؟
حالا که با اختلال سلوک و نشانه های آن در کودک آشنا شدید، باید بدانید که این اختلال چه زمینههایی دارد و چرا فرزند شما ممکن است به آن دچار شود. دانستن علت این اختلال میتواند شما را در بهبود سریعتر کودک، برطرف کردن مشکلات و منشا چالشهای فرزندتان یاری کند. از طرفی وقتی که دلیل این اختلال را پیدا کنید، روانشناس کودک راحتتر میتواند فرآیند درمان را برنامهریزی کند. تحقیقات متعدد نشان میدهند که عوامل زیادی در ابتلای کودکان و نوجوانان به این اختلال نقش دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
- تجربه سوء استفاده والدین
- بیتوجهی و طرد شدن از سوی پدر و مادر
- اختلالات روانپزشکی
- والدین مبتلا به اختلالاتی مانند مصرف بیشازحد الکل، افسردگی، اختلال دوقطبی، اختلال بیشفعالی
- تغذیه نامناسب
- تجربه زندگی در فقر
- فرزندپروری ضعیف والدین
- قرار گرفتن در خشونت فیزیکی معلمان، مربیان، گروه همسالان، پدر و مادر
- قرار گرفتن در معرض آزار جسمی و جنسی
- مشکلات ژنتیکی
- تجربه یک اتفاق آسیبزا و شوکهکننده
تشخیص اختلال سلوک در کودک چگونه انجام میشود؟
در قدم اول وقتی که احساس کردید کودک شما یک یا چندین نشانه از علائم اختلال سلوک را دارد، باید حتما با یک روانشناس کودک ماهر و باتجربه مشورت کنید. روانشناس کودک با کمک دادهها و اطلاعات مختلف سعی میکند تا بهطور کامل کودک را بشناسد تا بتواند بر اساس نیاز او فرآیند درمان را شروع کند.
۱. روانشناس تاریخچه دقیقی از رفتار کودک، عوامل بیولوژیکی، روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی را با کمک مصاحبههای دقیق با والدین و سرپرستان به دست میآورد.
۲. سپس روانشناس کودک با کمک دادههای دیگری مانند سوابق کودک در مدرسه، وضعیت رفاه، سطح زندگی کودک، سوابق درمانی و دارویی اطلاعات خود را تکمیل میکند.
۳. همچنین با کمک مشاهدههای دقیق رفتار کودک و انجام تستهای روانشناسی تخصصی میتواند ابهامها را از بین ببرد و اطلاعات دقیق بیشتری به دست آورد.
درمان اختلال سلوک در کودکان چگونه است؟
باید بدانید که درمان این اختلال میتواند پیچیده و چالشبرانگیز باشد و زمان زیادی طول بکشد. کودکان مبتلا به اختلال سلوک تمایلی به همکاری سازنده با دیگران ندارند و بسیاری از آنها از بزرگسالان خود میترسند. همچنین بیاعتمادی آنها ممکن است فرآیند درمان را سختتر کند. از طرفی ممکن است روانشناس بچهها، چند اختلال دیگر را نیز همراه با این اختلال تشخیص دهد. اما بهطور کلی فرآیند درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان چند سیستمی: مداخلات در خانه و مدرسه در راستای تلاش برای تغییر رفتار در محیط اجتماعی. این روش به مشارکت والدین، معلمان و محیط مدرسه بستگی دارد.
- خانواده درمانی
- دارو درمانی: ممکن است با همکاری روانپزشک و روانشناس علاوه بر فرآیند رفتاردرمانی، دارو نیز تجویز شود تا این مسیر را سریعتر پیش ببرد.
اگر میخواهید تغییرات رفتاری و روانی کودک را بهتر متوجه شوید، بهتر است با انواع اختلال در کودکان آشنا شوید.
سخن پایانی
اختلال سلوک یکی از اختلالاتی است که بهشدت روی جنبه اجتماعی زندگی کودک و تعاملات او با دیگران موثر است. این اختلال باعث میشود که کودک نتواند بهخوبی مهارتهای اجتماعی را بیاموزد و بدون مشکل و چالش با دیگران تعامل داشته باشد. باید بدانید که اختلال سلوک ممکن است به دلایل مختلفی از سنین پایین در کودک پدیدار شود. بنابراین بهتر است اگر تغییرات رفتاری را در فرزندتان مشاهده کردید، هرچه سریعتر او را نزد روانشناس ببرید.
یادتان باشد که هرچه زودتر برای بهبود و درمان کودک اقدام کنید، نتیجه زودتر به دست میآید و فرآیند درمان سادهتر خواهد بود. اگر علائم و نشانه های اختلال سلوک را نادیده بگیرید، ممکن است با بالا رفتن سن فرزندتان درمان این اختلال پیچیدهتر و دشوارتر شود. در این مطلب سعی کردیم درباره اختلال سلوک در کودکان، نشانهها و دلایل آن صحبت کنیم. اگر سوالی درباره این اختلال و چالشهای آن دارید، از تیم درمانی دکتر ساداتی بپرسید.
سوالات متداول
اگر کودک یا نوجوان به این اختلال مبتلا شود، ممکن است در احساس همدردی با دیگران، ابراز پشیمانی، بروز احساسات نسبت به دیگران، عملکرد خود در مدرسه یا جامعه دچار مشکل شوند. این بچهها در بسیاری از مواقع از رفتارهای دیگران برداشتهای تهاجمی و خصمانه دارند و همین باعث ایجاد پرخاشگری و درگیری میشود. همچنین بعضی از آنها به سمت رفتارهای پرخطر، آسیبهای جسمی ناشی از دعوا و مصرف مواد مخدر کشیده میشوند. البته باید بدانید که شدت این اختلال در کودکان و نوجوانان مختلف متفاوت است.
شما نزدیکترین فرد به کودک خود هستید، بنابراین در بهبود فرزندتان نقش بسیار مهمی خواهید داشت. همیشه سعی کنید رفتارهای کودک را زیر نظر بگیرید و مرتب با روانشناس او صحبت کنید. به جلسات درمانی بهطور منظم مراجعه کنید. اطلاعات و آگاهی خود را درباره این اختلال بالا ببرید. همیشه از فرزندتان حمایت کنید، به او دلگرمی بدهید و پشتیبان او باشید. بهبودهای رفتاری او را تحسین کنید و سعی کنید با او همدل باشید.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد رای دهندگان 0
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید