شناخت انواع روانشناس؛ چه نوع روانشناسی را انتخاب کنیم؟
ذهن انسان هزارتویی پیچیده است که افکار، احساسات و عملکرد شگفتانگیزی دارد و تعامل ما را با جهان شکل میدهد. روانشناسی علمی است که با ذهن و رفتار انسان سروکار دارد. روانشناسان درک عمیقی از روان انسان دارند و به افراد در حل مشکلات خود کمک میکنند. باید بدانید که روانشناسی رشته مطالعاتی وسیعی است که در زمینههای مختلف ذهنی و رفتاری انسان ورود پیدا میکند. شاید برایتان جالب باشد که شاخههای روانشناسی مختلفی وجود دارد که هرکدام جنبهای از ذهن و رفتار را مطالعه میکنند. در این مقاله میخواهیم به دنیای روانشناسی وارد شویم، انواع روانشناس را بشناسیم و بهطور مختصر با وظایف هر یک آشنا شویم.
فهرست مطالب
روانشناس بالینی
یکی از مهمترین و گستردهترین انواع روانشناس، روانشناسی بالینی است که افراد مبتلا به ناراحتیهای روانی، بیماریهای روحی و روانی را ارزیابی، تشخیص و درمان میکنند. این روانشناسان متخصص ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالهای مربوط به سلامت روان و درک مسائل روانشناختی هستند.
روانشناسان بالینی معمولا رواندرمانی هم انجام میدهند و با توجه به شرایط بیمار، برنامههای درمانی ارائه میدهند.این روانشناسان بیشتر در بیمارستانها، کلینیکهای سلامت روان و مطبهای خصوصی کار میکنند. آنها تکنیکها و فنون درمانی مختلف را آموزش دیدهاند، اما ممکن است با برخی از بیماران خاص یا اختلالهای خاص کار کنند و گروه خاصی را برای فعالیت خود انتخاب کنند.
روانشناس اجتماعی
یک روانشناس اجتماعی رفتار گروهها را مطالعه میکند. همچنین اینکه افراد در محیطهای اجتماعی چگونه رفتار میکنند و گروهها چگونه بر رفتار فردی تاثیر میگذارند. باید بدانید که روانشناسان اجتماعی طیف وسیعی از موضوعات مختلف مانند نگرشها، تعصبات، ارتباطها، روابط بین فردی و پرخاشگری را مطالعه میکنند. بهطور کلی یک روانشناس اجتماعی به دنبال درک بیشتر رفتار اجتماعی و تلاش برای بهبود رفتار انسان در جامعه است. آنها تلاش میکنند تا با مهارتها و دانش خود در راستای داشتن گروههای اجتماعی سالمتر قدم بردارند.
روانشناس تربیتی
بهطور کلی روانشناس تربیتی درباره نحوه یادگیری افراد و فرآیندهای آموزشی مطالعه میکنند. از طرف دیگر آنها تاثیر عوامل اجتماعی، شناختی و عاطفی را بر فرآیند یادگیری زیر نظر میگیرند. روانشناسان تربیتی بر فرآیندهای یادگیری و اختلالهای آن تمرکز دارند. این روانشناسان برای گروههای خاصی از دانشآموزان که مانند کسانی که در یادگیری ناتوان هستند، تکنیکهای آموزشی ارائه میدهند.
روانشناس تربیتی ممکن است روی رویکردهای خاصی تمرکز کند. برای مثال برخی از متخصصان مشکلات احتمالی موثر روی نحوه یادگیری کودکان را شناسایی میکنند. برخی دیگر فرآیند یادگیری را مطالعه میکنند و برخی روی طراحی آموزشهایی تمرکز دارند که نتایج یادگیری را به حداکثر میرساند.
روانشناس شخصیت
یکی دیگر از مهمترین انواع روانشناس، روانشناس شخصیت است که الگوهای فکری، احساسی و رفتاری که شخصیت فرد را میسازند، مطالعه میکند. روانشناسان شخصیت به دنبال درک ویژگیهایی هستند که شخصیت فرد را شکل میدهند. باید بدانید که شخصیت انسان جنبههای مختلفی مانند انگیزهها، عواطف، ادراک و ویژگیهای خاصی است که روانشناسان آنها را بررسی میکنند. این متخصصان همچنین تاثیر ویژگیهای شخصیتی بر تعامل افراد را مطالعه میکنند.
روانشناس شخصیت دادههای خود را با کمک روشهای تحقیق مختلف، ارزیابیهای تخصصی، پرسشنامهها و تستهای گوناگون به دست میآورد. آنها همچنین عواملی مانند ژنتیک، محیط، فرهنگ و تجربههای گذشته را در شکلگیری شخصیت افراد در نظر میگیرند. بهطور کلی روانشناس شخصیت تلاش میکند تا ویژگیهای شخصیتی هر فرد را بشناسد و تاثیر آن را بر روابط، سلامت روان، کیفیت زندگی و شغل بررسی کنند.
روانشناس سلامت
روانشناسانی که در این حوزه فعالیت میکنند، عوامل روانشناختی موثر بر سلامت، بیماری و نیز مراقبتهای بهداشتی را مطالعه میکنند. تمرکز آنها روی درک ارتباط بین عوامل روانی با سلامت جسمانی و کیفیت زندگی افراد قرار دارد. این روانشناسان جنبههای مختلف بهداشت و مراقبت از جمله ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری، مدیریت شرایط مزمن و جنبههای روانی بیماریها را بررسی میکنند. روانشناس سلامت تاثیر روانشناختی بیماری را بر افراد و خانوادههای آنها را بررسی میکنند. همچنین عوامل روانشناختی را که در بهبودی فرد تاثیرگذار هستند، شناسایی میکنند.
این مطلب هم برای شما مفید است: تفاوت روانشناس با روانپزشک در چیست؟
روانشناس رشد
مهمترین ویژگی روانشناسان رشد این است که تغییرات روانشناختی و رشد افراد در طول زندگی را مطالعه میکنند. آنها بررسی میکنند که انسان چگونه با افزایش سن رشد میکند، یاد میگیرد و از نظر ذهنی، عاطفی و اجتماعی با محیط زندگی خود وفق پیدا میکند. این روانشناسان جنبههای مختلف رشد افراد را بررسی و عوامل موثر بر رشد را شناسایی میکنند.
یافتهها و مطالعات روانشناس رشد کاربردهای مختلفی دارد. برای مثال میتوان در تدوین روشهای آموزشی، استراتژیهای فرزندپروری و فرآیند درمان بالینی از این روانشناسان کمک گرفت. آنها تغییر افراد و چگونگی رشد آنها را بررسی میکنند تا افراد در هر سنی کیفیت زندگی بالاتری داشته باشند.
روانشناس محیطی
در بین انواع روانشنس، این روانشناسان متخصصانی هستند که تعامل افراد با محیط فیزیکی و اجتماعی را بررسی میکنند. همچنین آنها روی تاثیر محیط بر رفتار و تجربههای افراد و جوامع تمرکز دارند. روانشناس محیطی طیف وسیعی از عوامل محیطی را بررسی میکنند این محیطها شامل محیطهای طبیعی، محیطهای ساخته دست انسان و محیطهای اجتماعی هستند. آنها در تلاش هستند تا تاثیر این محیطها را روی شناخت، احساسات، روان و رفتار انسان شناسایی و بررسی کنند.
از طرف دیگر این روانشناسان در تلاش هستند تا عوامل محیطی را برای افزایش بهرهوری انسان، افزایش کیفیت زندگی و ترویج رفتارهای مناسب محیط زیستی شناسایی کنند. از این روانشناسان میتوان در زمینههای مختلفی مانند شهرسازی، برنامهریزی شهری، معماری و بهداشت عمومی کمک گرفت تا محیط زندگی سالمتر و پایدارتر داشته باشیم.
روانشناس زیستی
مهمترین وظیفه این روانشناسان مطالعه رابطه بین مغز و رفتار انسان است. آنها در تلاشند تا چگونگی تاثیر عوامل بیولوژیکی بر رفتار، احساسات، فرآیندهای ذهنی و شناختی افراد را بررسی کنند. روانشناس زیستی که روانشناس فیزیولوژیک هم خوانده میشود، مکانیسمهای عصبی و فرآیندهای بیولوژیکی که زمینهساز رفتار خاصی هستند را زیر نظر میگیرند. آنها روی این موضوع تمرکز دارند که چگونه ساختار و عملکرد مغز، سیستمهای بیولوژیکی، غدهها و هورمونها روی رفتار افراد تاثیر میگذارد.
این روانشناسان از روشهای مختلفی مانند نقشه مغزی یا QEEG استفاده میکنند تا عملکرد مغز را بهطور دقیق زیر نظر بگیرند. سپس بر اساس تجزیهوتحلیل این دادهها میتوانند مشکلات را تشخیص دهند و روشهای درمانی مناسب را پیادهسازی کنند. آنها میتوانند با محققان دیگری در شاخههای روانشناسی و زیستشناسی همکاری کنند تا درک بهتری از تعامل بین بیولوژی انسان و رفتار او به دست آورند.
روانشناس شناختی
یکی دیگر از مهمترین انواع روانشناس، روانشناسان شناختی هستند که فرآیندهای تفکر، ادراک، توجه، عملکرد حافظه، تصمیمگیری، حل مسئله و مهارتهای زبانی را بررسی میکنند. آنها چگونگی کسب اطلاعات و پردازش و استفاده از آنها را مطالعه میکنند. روانشناس شناختی در واقع به بررسی جنبههای مختلف شناخت و عملکرد ذهنی افراد میپردازد.
دادهها و تحقیقات این روانشناسان کاربردهای وسیعی دارد و میتواند در مسیر اصلاح شیوههای آموزش و تکنیکهای یادگیری به کار برود. آنها همچنین میتوانند به افراد در حل مسئله و درک آنها از جهان کمک کنند. همچنین نقش مهمی در درک و شناخت انواع اختلالهای شناختی مانند اختلال بیش فعالی، زوال عقل و اختلالات زبانی ایفا میکنند.
روانشناس کودک
این روانشناس متخصصی است که در زمینه درک و رسیدگی به مشکلات روانی، عاطفی، شناختی و رفتاری کودکان و نوجوانان تخصص دارد. تمرکز روانشناس کودک روی ارزیابی، تشخیص و درمان مسائل مختلف سلامت روان، رشد و رفتار کودک قرار دارد. این روانشناسان به کودکان و خانوادههای انها برای ارتقای سلامت آنها و مقابله با چالشهای دوران کودکی و نوجوانی کمک میکنند. آنها در زمینههایی مانند تشخیص اختلالهایی مانند بیش فعالی، اوتیسم، اختلالهای اضطرابی، اختلالهای یادگیری و موارد دیگر تخصص دارند.
روانشناس کودک با رویکردها و تکنیکهای درمانی متنوعی مانند روشهای درمان شناختی-رفتاری، بازیدرمانی، گفتار درمانی، خانواده درمانی و آموزش انواع مهارتها به بهبود اختلالها و چالشهای مرتبط با کودکان کمک میکند. آنها با والدین، معلمان، مربیان و در صورت نیاز با روانپزشکان و روانشناسان دیگر همکاری میکنند تا محیط مناسبی برای درمان و بهبود کودک فراهم کنند.
اگر نمیدانید کودک شما ممکن است به چه مشکلاتی دچار شود، با انواع اختلال در کودکان آشنا شوید.
چه نوع روانشناسی را انتخاب کنیم؟
باید بدانید که علاوه بر روانشناسانی که در بخشهای قبل معرفی کردیم، چندین نوع روانشناس دیگر هم وجود دارد که هریک در زمینه خاصی فعالیت میکنند. حتما برایتان سوال است که برای مشکلات خود باید به کدام روانشناس مراجعه کنید. شما میتوانید با توجه به تعریفی که از روانشناسان مختلف ارائه دادیم و نیز با توجه به مشکل خود به سراغ روانشناس مورد نیاز بروید. اما توصیه میکنیم که قبل از آن به یک روانشناس عمومی مراجعه کنید. شما با کمک روانشناس عمومی میتوانید بهترین روانشناس را برای بهبود و درمان خود پیدا کنید. روانشناس عمومی به شما کمک میکند تا درک بهتری از مشکلات خود داشته باشید و به سراغ مناسبترین روانشناس بروید.
سخن پایانی
روانشناسی یکی از علوم وسیع است که شاخهها و تخصصهای متنوعی دارد. هر روانشناس یک زمینه تخصصی را برای کار و پژوهش انتخاب میکند و به دسته خاصی از افراد خدمات ارائه میدهد. برخی از تخصصهای روانشناسی با روانشناسان دیگر همکاری میکنند تا بتوانند به درک بهترین از بیماریهای سلامت روان، بهبود و درمان آنها برسند.
یادتان باشد که علاوه بر بزرگسالان، کودکان نیز به مشاوره و روانشناسی نیاز دارند. روانشناس کودک به شما کمک میکند تا به بهترین شکل با و فرزند خود تعامل داشته باشید و اختلالهای سلامت روان او را بهسرعت تشخیص دهید. در این مطلب سعی کردیم درباره انواع روانشناس صحبت کنیم و مهمترین روانشناسها را به شما معرفی کنیم. تجربهها و سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد رای دهندگان 0
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید