همه چیز درباره اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان
سلامتی روح و روان کودک یکی از مهمترین مسائل والدین است که همیشه نگران آن هستند. باید بدانید که سلامت و رشد روانی کودکان و نوجوانان ممکن است در مسیر زندگی دچار تغییرات و چالشهایی شود. اختلال دوقطبی یکی از موارد پیچیده است که هر کودکی ممکن است به آن مبتلا شود. پیش از این تصور میشد که این اختلال در بزرگسالان رواج دارد، اما امروزه مشخص شده است که کودکان هم میتوانند به این اختلال دچار شوند. نوسانات روحی و خلقی کودک میتواند روی عملکرد تحصیلی، زندگی روزمره و روابط اجتماعی او تاثیرگذار باشد، بنابراین شما باید این اختلال را بهتر بشناسید تا بتوانید در صورت مشاهده این اختلال کودک را درمان کنید.
فهرست مطالب
اختلال دوقطبی در کودکان چیست؟
اختلال دوقطبی یک بیماری روانی است که باعث میشود افراد تغییرات شدید و قابل توجهی در رفتار و خلقوخوی خود را تجربه کنند. ممکن است این اختلال در بسیاری از افراد مبتلا، در بزرگسالی یا نوجوانی تشخیص داده شود، اما علائم آن میتواند در دوران کودکی نیز ظاهر شود. باید بدانید که اختلال دوقطبی در کودکان مانند فراز و نشیبهای معمولی نیست. تغییرات خلقی در افراد مبتلا شدیدتر است و اغلب با تغییرات خواب، سطح انرژی و توانایی تفکر همراه است.
کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی گاهی احساس شادی بسیار میکنند، پرانرژی و فعالتر از حد معمول هستند، که به این فاز دوره شیدایی هم میگوییم. همچنین گاهی بسیار احساس غمگینی و افسردگی میکنند و کمتر از حد معمول فعالیت دارند که به این فاز دوره افسردگی گفته میشود. این اختلال در صورتی که شدت یابد میتواند عملکرد مناسب در جامعه، مدرسه، گروه همسالان و حتی در خانواده را دشوار کند. همچنین در موارد شدیدتر افراد مبتلا سعی میکنند به خود آسیب برسانند یا حتی به خودکشی فکر میکنند. بنابراین درمان و تشخیص زودهنگام آن با کمک روانشناس اطفال باعث درمان سریعتر و راحتتر میشود و فرآیند بهبود را سرعت میبخشد.
اختلال دو قطبی کودک چه دلایلی دارد؟
باید بدانید که علت دقیق ابتلا به اختلال دوقطبی ناشناخته است، اما محققان و روانشناسان عقیده دارند که عوامل متعددی میتواند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. تحقیقات نشان میدهد که اگر فردی در اعضای خانواده به این اختلال دچار شود، احتمال ایجاد اختلال دوقطبی در کودک نیز افزایش پیدا میکند. همچنین اگر کودک در معرض خطر ژنتیکی این اختلال باشد، تجربههای منفی، رویدادهای آسیبزا، استرس بیشازحد و تنشهای شدید میتواند احتمال ابتلا به اختلال دوقطبی را در بچه ها افزایش دهد.
علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان چیست؟
اشاره کردیم که در اختلال دوقطبی کودکان، تغییرات شامل احساسات شدید و تغییرات قابل توجه ور الگوی خواب، سطح فعالیت، افکار و رفتار فرزند شما است. کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال ممکن است دورههای شیدایی، دورههای افسردگی یا ترکیبی از هردو را داشته باشند. دورههای ترکیبی مختلط در واقع هم علائم شیدایی و هم علائم افسردگی را دارد و ممکن است چند روز یا چندین هفته طول بکشد. یادتان باشد که این تغییرات خلقی با رفتار معمولی کودکان و نوجوانان سالم بسیار تفاوت دارد.
علائم دوره شیدایی در اختلال دو قطبی کودکان
- شادی شدیدی را در مدت طولانی تجربه میکنند.
- به شدت تحریکپذیر هستند و اخلاقشان سریع تغییر میکند.
- درباره موضوعات مختلف سریع صحبت میکنند.
- کمخوابی دارند اما احساس خستگی نمیکنند.
- در تمرکز کردن دچار مشکل هستند.
- گاهی بیشازحد علاقهمند یا درگیر فعالیتهای لذتبخش خطرناک میشوند.
- کارهای مخاطرهآمیز و بیپروا انجام میدهند.
- احساس توانایی، دانش یا قدرت زیادی دارند.
علائم دوره افسردگی اختلال دوقطبی در کودکان
- احساس غم و اندوه مکرر و بیدلیل دارند.
- به طور مکرر احساس عصبانیت یا خصومت نشان میدهند.
- از مشکلات و دردهای جسمی مانند سردرد و معده درد شکایت میکنند.
- بیشتر از حد معمول میخوابند یا احساس خوابآلودگی دارند.
- از مشکلات تمرکز رنج میبرند.
- احساس ناامیدی و بیارزشی میکنند.
- در برقراری ارتباط با دیگران و حفظ روابط مناسب مشکل دارند.
- اشتهای بسیار زیاد یا بسیار کم دارند.
- انرژی کمی دارند و دیگر از فعالیتهای مورد علاقه خود لذت نمیبرند.
- به مرگ، خودکشی یا آسیبزدن به خود فکر میکنند.
تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان چگونه است؟
اینجا است که یک متخصص باید وارد کار شود تا بتواند بهطور دقیق این اختلال را تشخیص دهد. یک روانشناس متخصص کودک و نوجوان بهطور دقیق درباره خلقوخو، الگوی خواب، میزان انرژی و نوع رفتارهای کودک شما سوالاتی میپرسد. همچنین سوالاتی درباره سبک زندگی شما، مصرف الکل یا مواد مخدر، سوابق پزشکی، بیماریهای ژنتیکی و ارثی پرسیده میشود. سپس متخصص درمان این دادهها را در کنار یکدیگر قرار میدهد و با کمک تستها و سوالات تخصصی تشخیص خود را تکمیل میکند.
نکته مهم این است که اختلالهایی مانند بیشفعالی، اختلال نافرمانی مقابلهای، افسردگی، اختلال سلوک یا اختلال اضطراب هم میتوانند علائمی مشابه اختلال دوقطبی داشته باشند. به همین دلیل شما باید حتما از یک متخصص روانشناس کودک مجرب و خبره کمک بگیرید تا با توجه به علائم کودک و اطلاعاتی که جمعآوری کرده است، بتواند تشخیص دقیقی داشته باشد.
آشنایی با روشهای بهبود و درمان اختلال دوقطبی در کودک
یادتان باشد که درمان این اختلال ممکن است بهطور کامل اتفاق نیفتد، اما فرد میتواند با کمک متخصص و روشهای درمانی مناسب تا حد بسیار زیادی بهبود پیدا کند و کنترل رفتار و خلقوخوی خود را به دست گیرد. روشهای درمانی مناسب برای این اختلال عبارتاند از:
- دارو درمانی: داروهای بسیاری به بهبود و درمان علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان کمک میکنند. در ابتدای مسیر درمان ممکن است روانپزشک داروهای متنوعی را برای کودک تجویز کند تا بهترین دارو و فرآیند درمانی را پیدا کند. شما باید فرآیند تغییرات خود را پس از مصرف داروها بهطور دقیق به پزشک گزارش دهید.
- رویکردهای درمانی شناختی رفتاری: این روش با کمک درمانگران خبره انجام میشود که کودک با کمک درمانگر خود سعی در تغییرات الگوی رفتار و افکار خود دارد.
- خانواده درمانی: این روش میتواند حمایت، آموزش و راهنمایی کودک و خانوادهاش را در بر داشته باشد تا روند درمان با آرامش بیشتر و در فضایی امن پیش برود و اطلاعات خانوادهها از این اختلال افزایش پیدا کند.
نکاتی برای والدین کودک مبتلا به اختلال دو قطبی
یادتان باشد که کمک به کودک با تشخیص دقیق و درمان درست و حرفهای شروع میشود. بنابراین بهتر است این نکات را مد نظر داشته باشید:
- علائم رفتاری، افکار و روتین زندگی کودک خود را زیر نظر داشته باشید تا بتوانید بهسرعت از متخصص کمک بگیرید.
- باید بدانید که فرآیند درمان اختلال دوقطبی در کودکان زمانبر است، پس صبور باشید.
- فرزندتان را به صحبتکردن تشویق کنید و با دقت و حوصله به حرفهایش گوش دهید.
- به حالتهای روحی فرزندتان دقت کنید و تغییرات او را در نظر بگیرید.
- محرکهایی را که به شدتگرفتن حالات و علائم اختلال دامن میزنند، شناسایی کنید و سعی کنید برای مدیریت موقعیتهای تنشزا و شرایط تحریکپذیری کودک راهکارهای مناسبی پیدا کنید.
- به فرزندتان کمک کنید تا اوقات فراغت خود را بهخوبی سپری کند و سرگرمیهای مورد علاقهاش را دنبال کند.
- یادتان باشد که به برنامه درمانی کودک خود پایبند باشید تا فرآیند درمان بهطور مثبت پیش برود و نتیجهبخش باشد.
- از فرزندتان حمایت کنید و با او همدل باشید و او را به پیگیری جلسههای درمانی و مصرف داروهایش ترغیب کنید و تغییرات رفتار او را تحسین کنید. به او بگویید که همیشه کنارش هستید و دوستش دارید.
اگر میخواهید از سلامت روان کودک خود مطمئن شوید، بهتر است انواع اختلال در کودکان را بشناسید.
سخن پایانی
اختلال دوقطبی در کودکان میتواند پیچیده باشد و در مواقعی والدین را نگران کند. باید بدانید که شما مسئول رشد و سلامتی کودک خود هستید، به همین دلیل باید در صورت مشاهده علائم غیرعادی، رفتارها و افکار عجیب، در اسرع وقت با یک متخصص روانشناسی کودک صحبت کنید و از او کمک بگیرید. هرچه درمان کودک خود را سریعتر شروع کنید، از شدتیافتن این اختلال زودتر جلوگیری خواهید کرد. در این مطلب سعی کردیم درباره اختلال دوقطبی، علائم و درمان آن صحبت کنیم. سوالات و تجربههای خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
این بیماری در بیشتر مواقع در نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده میشود، اما اگر کودکی مبتلا به این اختلال شود، در سنی پنج یا شش سالگی نیز علائم آن قابل تشخیص است.
در بسیاری از موارد علائم و نشانههای این دو اختلال شبیه به یکدیگر هستند و ممکن است گاهی با هم اشتباه گرفته شوند، به همین دلیل بهتر است برای تشخیص دقیق آن از متخصص روانشناسی کودک کمک بگیرید. مهمترین تفاوت بیشفعالی با اختلال دوقطبی این است که بیشفعالی همیشه وجود دارد و علائم آن همراه با کودک است، اما در اختلال دوقطبی ممکن است برخی از علائم و رفتارها بهطور دورهای کم یا زیاد شوند.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد رای دهندگان 1
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید