با عصبانیت کودکان چه کنیم؟
حتما برایتان پیش آمده است که کودک ناگهان فریاد بکشد، داد و بیداد کند یا چیزی را پرت کند. بسیاری از کودکان گاهی دچار عصبانیت میشوند و اگر از آنها بخواهید کاری انجام دهند، ممکن است سرکشی کنند. در مراحل رشد اخلاقی و اجتماعی، بعضی اوقات این رفتارهای کودک طبیعی است و زیاد تکرار نمیشود. شما زمانی باید نگران شوید که رفتارهای پرخاشگرانه و عصبانیت کودک مکررا تکرار میشود، یا اینکه کودک نمیتواند خلقوخوی خود را بهدرستی کنترل کند. اینجا است که باید زنگ خطر به صدا درآید و شما به فکر کنترل و درمان این رفتار باشید. در این مطلب درباره عصبانیت کودکان و راههای کنترل آن صحبت خواهیم کرد.
فهرست مطالب
نشانه های عصبانیت در کودک
بعضی از کودکان ممکن است به دلیل نشاندادن قدرت و استقلال، بیحوصلگی یا دلایل دیگر گاهی اوقات از حرفهای والدین و مربیان سرپیچی کنند یا عصبانیت خود را نشان دهند. اما نشانههایی وجود دارد که به شما میگوید کودکتان بیشازحد عصبانی است و نیاز به کمک و درمان دارد. بهتر است این نشانهها را بشناسید تا بتوانید عصبانیت در بچه ها را تشخیص دهید.
- اگر عصبانیت و پرخاشگری کودک شما در سنین ۷ یا ۸ سالگی رخ میدهد. زیرا در این سن انتظار داریم که کودک رشد کرده باشد و بتواند رفتار خود را کنترل کند.
- اگر کودک رفتارهایی انجام میدهد که برای خودش یا دیگران خطرناک است.
- ممکن است رفتار کودک باعث ایجاد مشکلات جدی در مدرسه شود و معلمان او گزارش دهند که کودک از کنترل خارج شده است.
- اگر رفتار آنها باعث شود که نتوانند با سایر بچهها کنار بیایند.
- در صورتی که کجخلقی و عصبانیت کودک باعث درگیریهای زیادی در خانه شود.
- ممکن است کودک ناراحت باشد، زیرا احساس میکند که نمیتواند خشم خود را کنترل کند. به همین دلیل احساس بدی نسبت به خودش دارد.
دلایل عصبانیت در کودکان چیست؟
یادتان باشد وقتی بچهها بهطور منظم و مکرر عصبانی میشوند، معمولا نشانهای از یک اختلال یا مشکل بزرگتر است. اولین قدم این است که بفهمید چه چیزی باعث این رفتار و عصبانیت کودکان میشود. در ادامه مهمترین علت های عصبانیت در کودکان را معرفی میکنیم.
اختلال ADHD
بسیاری از کودکانی که به اختلال بیشفعالی و رفتارهای تکانهای مبتلا هستند، در کنترل رفتار خود دچار مشکل میشوند. برای این دسته از کودکان ممکن است پیروی از دستورات یا انجام یک روتین تکراری سخت باشد و باعث شود که کودک عصبانی و سرکش شود. در بعضی از موارد عصبانیت کودکان ممکن است به دلیل ابتلا به ADHD باشد که اطرافیان کودک این اختلال را نادیده میگیرند.
اگر با ADHD آشنایی ندارید، «بیش فعالی چیست؟» را بخوانید.
اضطراب
عصبانیت کودکان در بسیاری از موارد ناشی از اضطراب شدید و ناشناخته کودک است. اگر کودک شما اضطراب دارد و سعی میکند آن را پنهان کند، ممکن است موقعیتهای خاصی باعث ناراحتی او شوند و به او فشار بیاورند. در این مواقع کودک برای فرار از ترسها و اضطرابهای خود عصبانی میشود و پرخاش میکند.
تروما یا بیتوجهی
اگر کودک بهطور مکرر در مدرسه یا در جمع کودکان دیگر عصبانی میشود، ممکن است به دلیل ضربههای روحی و مشکلات منزل باشد. اگر کودکی در خانه احساس امنیت نکند یا او را در منزل نادیده بگیرند، ممکن است در مدرسه رفتارهای پرخاشگرانهای را از خودش نشان دهد. بسیاری از کودکانی که زیر فشارهای روحی هستند، در محیط بیرون از منزل بهراحتی عصبانی میشوند و از کوره در میروند.
اختلالات یادگیری
بعضی از کودکان ممکن است دچار اختلال یادگیری باشند. به همین دلیل در زمان انجام تکالیف مدرسه عصبانی میشوند. اگر مسئلهای وجود داشته باشد که کودک نتواند آن را حل کند، بهراحتی ناامید و تحریکپذیر میشود. در این کودکان میبینیم که بهجای درخواست کمک، عصبانی میشوند، تکالیف خود را پاره میکنند یا خود را به کارهای دیگر سرگرم میکنند تا از تکالیف و مشکلات خود فرار کنند.
مشکلات و اختلال پردازش حسی
بعضی از کودکان در پردازشکردن اطلاعات حسی که از دنیای اطراف دریافت میکنند، مشکلاتی دارند. بنابراین ممکن است کودک بیشازحد حساس باشد و موقعیتهای مختلفی مانند نور زیاد، سروصدا یا حتی جنس لباسها باعث ناراحتی و عصبانیت کودک شوند.
اختلال طیف اوتیسم
کودکانی که مبتلا به اختلال اوتیسم هستند، به روتین و روال ثابتی نیاز دارند تا احساس امنیت کنند. به همین دلیل هر تغییر غیرمنتظرهای میتواند او را تحریک کند. کودکان اوتیسم ممکن است مشکلات حسی داشته باشند که باعث میشود بهراحتی تحریک شوند. همچنین بعضی از مواقع ممکن است کودک فاقد مهارتهای ارتباطی و زبانی باشد و نتواند خواستههایش را بیان کند. همه اینها دست به دست هم میدهند و عصبانیت در کودک را شغلهور میکنند.
برای آشنایی بیشتر با این اختلال، «اوتیسم چیست؟» را بخوانید.
چگونه عصبانیت کودکان را کنترل کنیم؟
دارو لزوما پرخاشگری و عصبانیت در کودکان را از بین نمیبرد. معمولا داروها میتوانند علائم اضطراب، بیشفعالی یا اختلالهای دیگر را کاهش دهند که تا حدودی عصبانیت کودک نیز کنترل میشود. یادتان باشد که رفتارهای والدین و ارتباط دوطرفه با فرزندان میتواند رفتارهای مشکلساز را تا حد زیادی کاهش دهد. در ادامه مهمترین نکاتی که والدین باید در نظر داشته باشند، بیان میکنیم.
محرکها را پیدا کنید
اولین قدم در مدیریت خشم این است که عوامل زمینهساز عصبانیت کودک را درک کنید. سپس با کمک روانشناس کودک راههایی را پیدا کنید که این محرکها و زمینهها را از بین ببرد و شرایط را برای کودک آسانتر کند.
فرزندپروری مداوم را فراموش نکنید
باید بدانید که وقتی کودک عصبانی میشود، واکنش والدین بر احتمال تکرار آن رفتار تاثیر زیادی دارد. اگر رفتار کودک خارج از کنترل است یا باعث ایجاد مشکلات اساسی میشود، میتوانید دورههای فرزندپروری و برنامههای آموزشی والدین را امتحان کنید. این برنامهها و دورهها به شما آموزش میدهند تا رفتارهای مثبت را تقویت کنید و رفتارهای منفی را کاهش دهید.
تسلیم خواسته فرزندتان نشوید
بسیاری از والدین هنگام عصبانیت کودک، آنچه را که او میخواهد در اختیارش میگذارند. این کار باعث میشود که فرزندتان فکر کند همیشه عصبانیت کارساز است. بهتر است دربرابر این وسوسه مقاومت کنید.
آرام بمانید
وقتی که کنترل احساسات خود را در دست داشته باشید، بهتر میتوانید راه حل مناسب برای رفتار درست با کودک را پیدا کنید. اگر در برابر عصبانیت بچه ها شما هم عصبانی شوید، این کار تنها باعث تشدید پرخاشگری و عصبانیت کودک میشود. آرامماندن شما الگوی خوب و آموزش مناسبی برای کودکتان خواهد بود.
رفتار مثبت را تشویق کنید
بهتر است رفتارهای نادرست جزئی را نادیده بگیرید و بهجای آن رفتارهای مثبت و درست را تشویق و تحسین کنید. یادتان باشد در بسیاری از مواقع حتی توجه منفی، سرزنش یا توبیخ کودک میتواند اعمال نادرست او را تقویت کند.
بعد از پایان عصبانیت کودک با او صحبت کنید
بهتر است صبر کنید تا رفتارهای پرخاشگرانه و عصبانیت کودک کمی فروکش کند. شما نمیتوانید با کودکی که عصبانی و ناراحت است صحبت منطقی داشته باشید. بهتر است اجازه دهید تا عصبانیت کودک از بین برود و سپس با او درباره خواستهها و مشکلاتش صحبت کنید.
به کودک مهارت حل مسئله را بیاموزید
وقتی که کودک عصبانی نیست، زمان خوبی است تا با او برای حل مشکلات و چالشهایش صحبت کنید. به او یاد بدهید که قبل از اینکه عصبانی شود، خواستههای خود را مطرح کند و راهی برای حل تعارضها و مشکلاتش پیدا کند. با این کار به او یاد میدهید تا در قدم اول برای حل مسائل تلاش و تمرین کند.
راهکارهای ساده را به کودک بیاموزید
میتوانید راهحلهای مختلف و ساده را به کودک یاد بدهید تا قبل از فوران عصبانیت آنها را امتحان کند و بعد درباره نتیجه با یکدیگر صحبت کنید. برای مثال میتوانید موارد زیر را به او یاد بدهید:
- تا ۱۰ بشمارد.
- از موقعیت دور شود.
- آهسته و عمیق نفس بکشد.
- برای کاهش تنش مشتهایش را گره کرده و باز کند.
- با یک فرد قابل اعتماد صحبت کند.
- برای آرامش خود به یک مکان خصوصی برود.
فرزندتان را به فعالیت تشویق کنید
بازی و ورزش منظم میتواند اثر بینظیری روی کاهش یا توقف احساس خشم داشته باشد. همچنین راهی برای بهبود احساسات، کاهش اضطراب، استرس و افسردگی است. پیادهروی کوتاه، دویدن، دوچرخهسواری و فعالیتهای بدنی دیگر میتواند در بهبود خشم و عصبانیت کودک بسیار موثر باشد.
این مطلب را هم بخوانید: با لجبازی کودکان چگونه برخورد کنیم؟
سخن پایانی
بعضی از کودکان در موقعیتهای مختلف دچار عصبانیت میشوند و این رفتار را بسیار تکرار میکنند. بنابراین والدین باید با کمک روانشناس کودک تلاش کنند تا دلیل اصلی رفتارهای پرخاشگرانه کودک را پیدا کنند. سپس بر اساس آن راههایی پیدا کنند تا کودک بتواند رفتارهای خود را کنترل کند. در این مطلب سعی کردیم درباره عصبانیت کودکان، نشانهها، دلایل و راهکارهای کنترل آن صحبت کنیم. شما برای کنترل عصبانیت فرزند خود چه روشهایی را امتحان کردهاید؟ نظرات و سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
کودک عصبانی ممکن است به اختلالهایی دچار باشد که متخصص باید آنها را تشخیص دهد. اختلالهایی مانند بیش فعالی، اضطراب، اختلال یادگیری، طیف اوتیسم، اختلال پردازش حسی و تروما از جمله مواردی هستند که میتوانند عصبانیت و پرخاشگری کودک را تحریک کند. علاوه بر آنها حس ناامنی در خانه یا مدرسه، قلدری، حس ضعف و ناتوانی، تلاش برای پنهانکردن مشکلات و چالشها نیز از مواردی هستند که میتوانند عصبانیت کودک را افزایش دهند.
از این مطلب چقدر راضی بودید؟
روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه
میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد رای دهندگان 0
تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال میکنید
دیدگاهتان را بنویسید